Cmentarz Powązkowski niekiedy jest uznawany za najstarszą zabytkową nekropolię stolicy. Nie jest to prawdą - starsze od niego są Cmentarz Kamionkowski (pochodzący z przełomu XIII i XIV wieku) i cmentarz na Służewie (pochodzący z XIII wieku). Został założony 4 listopada 1790 roku, na działce podarowanej przez rodzinę Szymanowskich. Poświęcono go 20 maja 1792 roku i początkowo zajmował powierzchnię około 2-2,5 ha. Jeszcze przed poświęceniem cmentarza wystawiono tam również tzw. katakumby. W roku 1792 przy cmentarzu ukończono budowę kościoła pw. św. Karola Boromeusza, ufundowanego przez duchowieństwo warszawskie, a zaprojektowanego przez Dominika Merliniego (1730-1797). Cmentarz był wielokrotnie powiększany i dziś zajmuje powierzchnię 43 ha. Z czasem Stare Powązki nabrały charakteru cmentarza elitarnego, przeznaczonego głównie dla bogatych mieszkańców Warszawy. Widać to między innymi w przepysznej architekturze cmentarnej, która nadal wzbudza podziw zwiedzających. W czasie II wojny światowej sama nekropolia nie ucierpiała zbytnio, ale pod koniec wojny spłonął kościół i zabudowania kancelarii (m.in. archiwum cmentarne). Jeszcze w czasie okupacji na terenie cmentarza działała Armia Krajowa - były tu składy broni, odbywały się wykłady wojskowe, tędy też szły transporty żywności do warszawskiego getta.
Na Cmentarzach Powązkowskich pochowanych jest około 1 miliona osób, wśród nich - bardzo wielu znanych i zasłużonych Polaków i Polek, w tym żołnierze powstań narodowych od Insurekcji Kościuszkowskiej do Powstania Warszawskiego, działacze niepodległościowi, wybitni pisarze, poeci, uczeni, artyści, myśliciele, lekarze, prawnicy, duchowni. Chyba na żadnym innym warszawskim cmentarzu nie ma tak wielu pięknych grobowców. Swoje dzieła pozostawili tu najznamienitsi rzeźbiarze tacy jak Józef Pius Weloński, Edward Wittig czy Wacław Szymanowski. W 1974 roku powstał, założony przez Jerzego Waldorffa Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami. Komitet działa do dziś i co roku na początku listopada wielu znanych i mniej znanych zbiera na cmentarzu pieniądze na renowacje starych, pięknych nagrobków.
Większość informacji, zamieszczonych powyżej oraz w opisach zdjęć pochodzi z varsavianów, Wikipedii oraz nieoficjalnego portalu cmentarza - www.starepowazki.sowa.website.pl
