-
- Kościół p.w. św. Karola Boromeusza powstał w latach 1790-1793 z fundacji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (1732-1798) i jego brata, ówczesnego prymasa Michała Poniatowskiego (1736-1794). Dominik Merlini (1730-1797) ulokował świątynię we wschodniej części cmentarza, mniej więcej pośrodku dłuższego boku nekropoli. Ze względu na wiejski charakter kościoła, artysta nie bardzo mógł sobie pozwolić na jakąś szczególnie wyszukaną formę architektoniczną. Był to skromny, klasycystyczny budynek jednonawowy, z płaską elewacją ujętą w cztery pilastry, pomiędzy którymi, na środku, umieszczono drzwi w portalu. Nad nimi znajdowała się tablica z napisem: „Święta y zbawienna iest myśl, modlić się za umarłych, aby od przewinień swoich byli uwolnieni", oraz wysokie okno. Kościółek nie był podpiwniczony, a ponieważ pełnił jednocześnie funkcję kostnicy, dlatego w elewacji południowej nie wybito żadnych okien, aby w ten sposób utrzymać w środku niską temperaturę. Ponieważ pierwotnie cmentarz obsługiwał trzy parafie - św. Jana, Panny Marii i św. Andrzeja - ich patronom poświęcono trzy ołtarze, a na ołtarzu kolegiackim zawisł obraz przedstawiający modlącego się św. Karola Boromeusza pędzla Józefa Walla (Wahla), dar prymasa. Wiarygodne źródła twierdzą, iż wszystkie ołtarze były malowane, ale... na ścianie, a "trójwymiarowa" była tylko mensa. Obok prezbiterium, od południa, Dominik Merlini wystawił także dwie zakrystie (osobne dla księży i ministrantów), lecz podczas kolejnych powiększeń kościoła, były one burzone i ponownie wznoszone na wysokości nowego ołtarza. Wewnątrz kościół nie prezentował się nadzwyczajnie. Miał płaski, drewniany strop, otynkowane ściany, drewnianą podłogę, chór pod północnym oknem wsparty na filarach. Do lat 40. XIX wieku kościół remontowano dwa razy: w 1822 roku i w 1837 roku. Za pierwszym razem uzupełniono wyposażanie kościelne, a za drugim dobudowano od strony południowej niewielki przedsionek umożliwiający wyjście na cmentarz bezpośrednio z zakrystii.