Podróż Lubelszczyzna - Kurów



Zanim dojedziemy z Warszawy do Lublina, warto przystanąć na chwilę w Kurowie, by obejrzeć zabytkowy późnorenesansowy kościół p.w. Narodzenia Błogosławionej Dziewicy i Św. Michała.

Jego początki sięgają XII wieku. Bywa on identyfikowany z wymienionym w kronice Galla Anonima castrum Galli. Pierwsza pewna wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1185 i znajduje się w dokumencie księcia mazowieckiego Leszka Bolesławowica (1162- 1186). Mówi ona o istnieniu tutaj kościoła pod wezwaniem św. Idziego. Około 1330 został zbudowany tu gród, który został potem nadany przez króla Władysława I Łokietka Kurowskim. Lokacja Kurowa na prawie magdeburskim nastąpiła w roku 1442. Kurów stał się miastem, którym był do 1870 roku. (w latach 1456-1465 był nawet siedzibą powiatu). W roku 1783 w miejscowości powstała szkoła parafialna, którą założył późniejszy marszałek wielki litewski Roman Ignacy Franciszek Potocki (1750-1809), a prowadził jezuita ksiądz Grzegorz Piramowicz (1735-1801). Po III rozbiorze Polski miasto znalazło się w zaborze austriackim, a w latach 1809-1815 było w granicach Księstwa Warszawskiego. Po epoce napoleońskiej weszło w skład Królestwa Polskiego. W marcu 1831 roku, w czasie Powstania Listopadowego, pod miejscowością stoczono zwycięską bitwę, w której oddziały gen. Józefa Dwernickiego (1779-1857) pokonały Rosjan. Zwycięska potyczka miała miejsce pod Kurowem również w styczniu 1863 roku, podczas następnego powstania - Styczniowego. Później był tu organizowany obóz powstańczy. W ramach represji po stłumieniu Powstania Kurów utracił prawa miejskie w 1870 roku. Na początku sierpnia 1915 roku pod Kurowem armia Niemiec i Austro- Węgier toczyła ciężkie walki z wojskami rosyjskimi. Pamiątką po tych wydarzeniach jest zabytkowy cmentarz wojenny. Następna wojna także nie oszczędziła Kurowa. 8 września 1939 roku miejscowość została zbombardowana przez Luftwaffe, w wyniku czego zginęło wielu mieszkańców i przebywających tu żołnierzy, a zabudowa centrum padła pastwą pożaru. Tydzień później Kurów został zajęty przez wojska niemieckie. W czasie okupacji w rejonie Kurowa działały oddziały partyzanckie AK, BCh i AL. Za udzielaną im pomoc Niemcy w publicznej egzekucji w 1944 roku zamordowali kilkudziesięciu mieszkańców miejscowości. Po wojnie, przez wiele lat miejscowość była znanym ośrodkiem futrzarskim, którym pozostała do dziś.

Do czasów II wojny światowej Kurów był też znaczącym ośrodkiem życia mniejszości żydowskiej. Właściwie - społeczności żydowskiej, gdyż tuż przed wybuchem wojny Żydzi stanowili większość mieszkańców Kurowa (ca 57%). Pierwsza wzmianka o mieszkających tu Żydach pochodzi z 1548 roku. Od XVII wieku istniała gmina, a społeczność żydowska miała tu synagogę (zniszczoną w wyniku wspomnianego wyżej nalotu Luftwaffe we wrześniu 1939 roku) i dwa cmentarze. Wielu żydowskich mieszkańców miasta zostało zabitych przez wojska hetmana Stefana Czarnieckiego w 1656 roku. Kres społeczności żydowskiej w Kurowie położyła II wojna światowa. W sierpniu 1942 Niemcy utworzyli tu getto, które istniało do listopada tegoż roku. Po jego likwidacji mieszkańców wywieziono do obozu zagłady w Sobiborze. Wojnę przeżyli nieliczni. Nie ocalały też, niestety żadne judaica.

Warto dodać, że z Kurowa pochodzi były I sekretarz KC PZPR, premier, przewodniczący WRON i późniejszy prezydent PRL i RP - generał Wojciech Jaruzelski.

  • Kurów
  • Kurów
  • Kurów
  • Kurów