Podróż Terra Lubavia - Sampława



Sampława to niewielka wieś położona około 5 km na zachód od Lubawy, na drodze do Nowego Miasta Lubawskiego. Jest tu ładny, zabytkowy kościół, położony na morenowym wzniesieniu. W pobliżu Sampławy w latach 1862 – 1863 podczas budowy szosy Sampława - Iława znaleziono pojedyncze groby. Zawierały one urny ze szczątkami zmarłych z późnej epoki żelaza i reprezentują osadnictwo Kultury Łużyckiej, które przetrwało na tym obszarze do V wieku naszej ery, kiedy to rozpoczęło się osadnictwo o charakterze pruskim. Na jednym ze wzgórz znajdowało się grodzisko wczesnośredniowieczne. Było ono warowną osadą otoczoną wałami drewniano–ziemnymi oraz fosą. Właśnie od staropruskiego słowa "sampile" oznaczającego gród pochodzi nazwa Sampławy.


Wioska została założona w 1339 roku. W średniowieczu należała ona do Krzyżaków. Śladem pochodzących z XIV-XV wieku budowli obronnych jest, położone nad Sandelą, widoczne z drogi prowadzącej z Lubawy do Iławy koliste wzgórze o średnicy ponad 6 m. W roku 1326 na wzgórzu tym wzniesiono kaplicę p.w. św. Jana. Dziś jedyną pamiątką po niej jest funkcjonująca wśród miejscowej ludności nazwa wzgórza, nazywanego Górą św. Jana. Po pokoju toruńskim w 1466 roku ziemia sampławska została przyłączona do Królestwa Polskiego, wchodząc w skład tzw. Prus Królewskich. W roku 1629 przez Sampławę przetoczyły się wojska szwedzkie pod wodzą generała Hermana Wrangla. W latach 1629, 1633, 1660 Sampławę dotknęły różne epidemie, a w latach 1709-1711 panowała tu dżuma. W XVIII wieku w Sampławie odbywały się cztery jarmarki rocznie. W końcu tego stulecia istniała tu też szkoła, w której uczył miejscowy organista. W roku 1861 we wsi założono drugą szkołę, do której uczęszczały dzieci rodziców wyznania ewangelickiego. Mieszkańcy ziemi sampławskiej brali udział w Powstaniu Listopadowym, Styczniowym a także w wydarzeniach Wiosny Ludów w 1848 roku.

W okresie międzywojennym ziemia sampławska miała, podobnie jak dziś, rolniczy charakter. Z chwilą wybuchu II wojny światowej zaczęła się germanizacja Sampławy. W latach 1940-1942 miały miejsce akcje przesiedleńcze. Wielu mieszkańców rozstrzelano, wielu zginęło w obozach koncentracyjnych. Po wojnie odremontowano zniszczone budynki mieszkalne i inwentarskie, odbudowano drogi, mosty i urządzenia melioracyjne.

  • Sampława
  • Sampława
  • Sampława
  • Sampława
  • Sampława
  • Sampława