Betlejem po hebrajsku to "dom chleba". Arabowie nazywają to miasto Bait Lahm, co w ich języku oznacza "dom mięsa". Pierwotnie, miasto nazywano Efrata, o czym donosi Księga Rodzaju. Stąd pochodzili Elimelek, jego żona Noemi, oraz ich synowie. Według ewangelistów Mateusza i Łukasza Betlejem było także miejscem narodzin króla Dawida. Dla chrześcijan, to przede wszystkim miejsce narodzenia Jezusa.
Dzisiejsze Betlejem to miasto ze zdecydowaną przewagą ludności palestyńskiej. Stosunkowo duży jej odestek, bo ponoć około 33% stanowią chrześcijanie. Centralnym punktem miasta jest plac, przy którym wznosi się monumentalna Bazylika Narodzenia Pańskiego, zbudowana nad grotą, w której wedle wczesnochrześcijańskiej tradycji Chrystus przyszedł na świat.
http://www.youtube.com/watch?v=hxm1FlLSfe4
Świątynia została zbudowana w tym miejscu już za czasów Konstantyna Wielkiego, pod koniec lat 20. IV wieku. Dwieście lat później, za panowania Justyniana, została ona przebudowana, ale zachowano konstantyńską strukturę murów. W XII wieku bazylika została rozbudowana przez władających wówczas Palestyną krzyżowców. Obecnie, pieczę nad świątynią sprawują wspólnie prawosławni Grecy i katolicy.
Wchodzimy przez bardzo niskie wejście, umieszczone z boku budowli (podobno jest ono takie, gdyż chciano zapobiec ponownej profanacji świątyni, po tym jak jeden z muzułmańskich dostojników wjechał do jej wnętrza konno). Wystrój jest dość ascetyczny, a cały kościól tonie w półmroku. Schodzimy do Groty Narodzenia, znajdującej się w krypcie pod ołtarzem bazyliki. Jest to niewielkie pomieszczenie, w którym znajdują się 2 ołtarze. Pod ołtarzem prawosławnym umieszczona jest czternastoramienna srebrna gwiazda z łacińskim napisem Hic de Virgine Maria Jesus Christus natus est (Tu z dziewicy Maryi narodził się Jezus Chrystus), zaś sąsiedni ołtarz katolicki oznacza miejsce symbolicznego żłóbka. Naprzeciwko znajduje się mały ołtarzyk poświęcony Pokłonowi Mędrców ze Wschodu.
Po wizycie w Bazylice Narodzenia wychodzimy na zalany słońcem plac, przy którym stoi również meczet, którego jednak nie zwiedzamy. Idziemy natomiast zobaczyć tzw. Milk Grotto (Grotę Mleczną), jedno z najbardziej znanych w Izraelu sanktuariów maryjnych. Po drodze, mijamy dziesiątki sklepików, oferujących dewocjonalia i rozmaite pamiątki. Z ulic Betlejem otwiera się także widok na nieodległy Herodion (הרודיון), fortecę z czasów Heroda Wielkiego, usytuowaną na szczycie niewysokiego wzgórza, w pobliżu której władca ów został pochowany. W czasie żydowskiego powstania przeciw Rzymianom w latach 132-135 miał tam swą siedzibę jego przywódca Szymon Bar Kochba. Niestety, Herodionu nie zobaczyliśmy. Kościól Groty Mlecznej jest ostatnim punktem naszej wizyty w Betlejem.
Przed wyjazdem, na parkingu autokaru zaczepia mnie stary Palestyńczyk, od którego po krótkim targowaniu się kupuję za 10 szekli oryginalną "arafatkę". W drodze powrotnej do Tel-Avivu jemy późny obiad i zatrzymujemy się na chwilę przy klasztorze i winnicach w Latrun.
