W jednej ze swych książek, znany poeta i satyryk pochodzenia żydowskiego Horacy Safrin (1899-1980) przytaczał anegdotę o wycieczce zwiedzającej Iwonicz za czasów c.k.monarchii. Przewodnik, oprowadzający gości po uzdrowisku, pokazywał im istniejące świątynie objaśniając: „oto kościół dla rzymskich katolików, tutaj cerkiew dla grekokatolików, tam cerkiew prawosławna i kircha dla protestantów, a tu - synagoga dla kuracjuszy”. Nie wiem, czy rzeczywiście nasi starsi bracia w wierze stanowili większość udających się wówczas „do wód”. Faktem jest, że w dzisiejszym Iwoniczu nie zauważa się takiej wielokulturowości, choć z drugiej strony - w okolicznych galicyjskich miasteczkach znajdziemy i kościoły, i cerkwie, i kirchy, i synagogi…
Iwonicz jest położony w Beskidzie Niskim, w dolinie Iwonickiego Potoku, na wysokości 410 m n.p.m.Centrum uzdrowiska otoczone jest bukowo-jodłowym lasem o bogatym podszyciu. Na terenie miasta znajdują się liczne źródła lecznicze, a także odwierty solanek jodobromowych są także wody siarczkowe. Iwonicz-Zdrój jest dużym ośrodkiem lecznictwa uzdrowiskowego i sanatoryjnego. Leczy się tu choroby narządów ruchu, układu trawiennego, reumatologiczne, dróg oddechowych, kobiece, układu nerwowego, skóry, osteoporozę i otyłość.
Nazwa XIV-wiecznej osady Iwonicz wiąże się z wczesnym kultem św. Iwona w Polsce. Etymologicznie wywodzi się ona od imienia Iwo (Iwon) czy też bardziej popularnej tu w średniowieczu formy Iwan, nie należy jej jednak wiązać z osobą bretońskiego prawnika i świętego. W czasach autonomii galicyjskiej, w II połowie XIX wieku, nastąpił gwałtowny rozwój uzdrowiska, oraz dodano w celach reklamowych człon nazwy Zdrój (niem. Bad).
Iwonicz to jedno z najstarszych w Polsce uzdrowisk. Z 1413 roku pochodzi wzmianka o istnieniu w miejscowości wód mineralnych. W roku 1464 zbudowano we wsi modrzewiowy kościół parafialny. W wieku renesansu, gdy rozwijały się nauki przyrodnicze, wzrosło zainteresowanie leczniczymi właściwościami wód mineralnych i uzdrowiskiem. W 1515 roku miejscowość ta należała do dóbr Tyrawa, nadanych później Tarłom. Iwonicz jako uzdrowisko wzmiankowany jest w roku 1578 w książce Cieplice przez Wojciecha Oczkę (1537-1599), nadwornego lekarza Stefana Batorego (1533-1586). Lekarz z Przemyśla Jan Sechini (ok. 1570-1632) w 1630 roku opisał walory wód iwonickich. Źródła kąpielowe wspomniane były jeszcze w 1633 roku przez biskupa przemyskiego Henryka Firleja (1599-1635). W 1589 roku Iwonicz przeszedł na własność protestanckiej rodziny Sienieńskich. Kasztelan sanocki Zbigniew Sienieński (ok. 1520 - po 1567) zbudował wówczas w Iwoniczu zbór ariański.
Nie zawsze Iwonicz był miejscem sielskim i spokojnym. Przechodziły tędy podczas wypraw wojennych wojska węgierskie, tatarskie, szwedzkie, siedmiogrodzkie, a w okresie poprzedzającym rozbiory Polski toczyły się tu krwawe walki między wojskami carycy Katarzyny II (1729-1796) i konfederatami barskimi. Po pierwszym rozbiorze w 1772 roku, Iwonicz znalazł się w państwie Habsburgów. W 1793 roku został odsprzedany przez ówczesną właścicielkę, księżnę Annę Teresę z Ossolińskich Potocką (1746-1810) Michałowi Ostaszewskiemu (ok. 1735-1816), który zainicjował budowę pierwszych instalacji uzdrowiskowych i kąpielowych, ale z powodu podeszłego wieku, odsprzedał Iwonicz rodzinie Załuskich. Za twórcę uzdrowiska Iwonicz-Zdrój uważa się Karola hr. Załuskiego (1794-1845), powstańca listopadowego, który począwszy od 1837 roku prowadził budowę obiektów zakładu kąpielowego oraz pierwszych łazienek. Po Karolu hr. Załuskim odziedziczył Iwonicz jego syn Michał Załuski (1827-1893). Do Załuskich uzdrowisko należało do 1945 roku.
Pod koniec XIX wieku rozpoczęto w okolicach eksploatację złóż ropy naftowej, przyczyniło się to w znacznym stopniu do rozwoju miejscowości. Na przełomie XIX i XX wieku, ówczesny proboszcz ks. Podgórski, założył zakłady dla nieuleczalnie chorych, prowadzone przez siostry i braci zakonnych. Okres dwudziestolecia międzywojennego przyniósł dalszy rozwój Iwonicza, związany z działalnością uzdrowiska i zwiększonym wydobyciem ropy naftowej.
We wrześniu 1939 roku wkroczyli tu Niemcy i ulokowali oddziały Wehrmachtu z 231 i z 239 Dywizji Piechoty, oddziały żandarmerii wojskowej i posterunek Werkschutzu. W czasie okupacji w Iwoniczu działała Placówka AK - Irys, Irena. 26 lipca 1944 roku oddziały AK dowodzone przez Franciszka Kochana „Obłońskiego” (1910-1983) w ramach akcji „Burza” bez strat wyzwoliły Iwonicz-Zdrój i jako tzw. Rzeczpospolitą Iwonicką utrzymały aż do wejścia zdziesiątkowanych w operacji dukielsko-preszowskiej wojsk radzieckich 20 września 1944 roku. Rzeczpospolitą Iwonicką kierował dr. Józef Aleksiewicz (1884-1957). Po wkroczeniu wojsk radzieckich rozpoczęły się aresztowania dokonywane przez NKWD i UB. Aresztowano m.in. mjr. dr. Józefa Aleksiewicza, rodzinę Załuskich i kilku innych, a Zbigniewa Bartosza wywieziono do łagrów, gdzie zmarł na tyfus. Na bohaterskim obrońcy Iwonicza - dowódcy placówki AK Irys Jerzym Nowaku Piku wykonano w PRL wyrok śmierci.
W wyniku zmian ustrojowych, jakie dokonały się po 1945 roku, majątek Załuskich został przejęty przez państwo, doprowadziło to w efekcie do częściowej dewastacji pałacu i parku. W 1956 roku dokonano administracyjnego podziału miejscowości na Iwonicz i Iwonicz Zdrój, a w 1973 roku Iwonicz-Zdrój otrzymał prawa miejskie. Współcześnie następuje dynamiczny rozwój miejscowości, zwiększa się liczba mieszkańców, powstają ośrodki oświatowe i przedsiębiorstwa.
