Krosno - średniowieczny, ufortyfikowany gród, dawne Królewskie Wolne Miasto, ośrodek handlu płótnem, suknem i winem węgierskim - do niedawna jeszcze było stolicą województwa. Położone przy ujściu Lubatówki do Wisłoka miastookreślano w dawnych wiekach, jako „parva Cracovia” - czyli „mały Kraków”, dlatego, że krośnieński Rynek z renesansowymi sukiennicami kojarzył się z krakowskim Starym Miastem, a także ze względu na wysoki poziom życia umysłowego które tu kwitło. Miasto rzeka pięknem średniowiecznych kościołów i zabytkowych kamieniczek, usytuowanych głównie w obrębie Rynku. Miasto należy do Zagłębia Naftowego Jasielsko-Krośnieńskiego i słynie też z hut szkła i z lotnictwa. Niestety, w Krośnie zatrzymaliśmy się jedynie na krótko. Wracaliśmy do Leska po całodniowej wycieczce i zbliżał się już wieczór. Czasu starczyło nam jedynie na krótki spacer po starówce i pobieżne zapoznanie się z dwoma pięknymi świątyniami - Farą i kościołem oo. franciszkanów.
Choć pierwsza wzmianka o Krośnie pojawia się w dokumencie sygnowanym przez księcia Leszka Czarnego (ok. 1241-1288) w 1282 roku, to ślady istnienia osady w tym miejscu odnoszą się do wieku X i XI. Data pierwszej lokacji miasta nie jest znana, ale na podstawie innych źródeł można przyjąć, że miała ona miejsce około połowy XIV wieku i dokonał jej król Kazimierz III Wielki (1310-1370). Sprowadził on do miasta liczną grupę osadników niemieckich. W XIV i XV wieku miasto otoczono murami obronnymi, a dobrze ufortyfikowany, bezpieczny gród stwarzał doskonałe warunki rozwoju rzemiosła i handlu. Krosno stało się wkrótce znaczącym ośrodkiem produkcji płócien i barchanów. Główne szlaki handlowe prowadziły na Ruś Halicką, Węgry i kraje południowej Europy. O randze Krosna może świadczyć to, że średniowieczne miasto posiadało wodociąg i kanalizację. Krosno posiadało własny blich (miejsce bielenia płótna), folusz, cegielnię, młyn, łaźnię, komorę celną i prawo składowania towarów. Korzystało też z przywileju królewskiego na poszukiwanie wapnia, Na początku XVII stulecia funkcjonowało w mieście około 11 cechów, zrzeszających rzemieślników 79 zawodów. Poza tradycyjnymi specjalnościami, związanymi z podstawowymi funkcjami miasta, pracowali w Krośnie złotnicy, malarze, grzebiennicy, iglarze, płatnerze, brukarze, białoskórnicy, lutnicy, mydlarze. Zdecydowanie największe dochody przynosił miastu jednak handel. W tym czasie w Krośnie osiedliło się wielu kupców węgierskich, głównie handlujących winem, w wielkim handlu wyspecjalizowali się Szkoci, wśród których najwybitniejszą postacią był Robert Wojciech Portius (Robert Gilbert Porteous Lanxeth; ?-1661). Nie brakowało również lwowskich Ormian i Rusinów, zdecydowanie największą grupę stanowili jednak kupcy pochodzenia żydowskiego.
Dobra koniunktura odwróciła się w II połowie XVII wieku. Klęski żywiołowe, najazdy wojsk szwedzkich, siedmiogrodzkich i tatarskich, zarazy, rekwizycje wojenne spowodowały wyraźny regres gospodarczy i cywilizacyjny. Również w okresie rozbiorów, pod panowaniem Austriaków, niegdyś bogate i znaczne miasto przeżywało okres wyraźnego zubożenia. Stało się jednym z wielu małych miasteczek galicyjskich. Dopiero w II połowie XIX wieku, w okresie autonomii galicyjskiej, Krosno zaczęło się dźwigać z upadku. Zauważalny szybki wzrost znaczenia miasta związany był niewątpliwie z tworzącym się przemysłem naftowym. Pierwsza spółka naftowa założona w 1856 roku przez Ignacego Łukasiewicza (1822-1882), Tytusa Trzecieskiego (1811-1878) i Karola Klobassę (1823-1886) i budowa rafinerii ropy w Chorkówce - spowodowały przypływ kapitału zagranicznego. Na przełomie XIX i XX wieku powstało w mieście wiele towarzystw, szkół, instytucji: Towarzystwo Zaliczkowe, Krajowa Szkoła Tkacka, Seminarium Nauczycielskie, Szkoła Realna, Towarzystwo Mieszczańskie „Zgoda”, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, Fabryka Blichu i Apretury, rafineria nafty, Pierwsza Krajowa Fabryka Zegarów Wieżowych.
W trakcie I wojny światowej Krosno poniosło znaczne straty. Rabowana i bombardowana kilkakrotnie ludność miasta cierpiała zarówno od wojsk austriackich, jak i carskich. W okresie międzywojennym przekształcało się Krosno stopniowo w ważny ośrodek przemysłowy: uzyskano pozwolenie na zorganizowanie międlarni i tkalni lnu, w latach 20-tych powstały Polskie Huty Szkła Spółka Akcyjna, w 1928 roku rozpoczęto budowę lotniska i przeniesiono z Bydgoszczy szkołę lotniczą.
Pomyślny rozwój Krosna przerwała II wojna światowa. Wywieziono bądź zdewastowano urządzenia huty szkła, rafinerii, zakładów lniarskich - przemysł krośnieński został całkowicie zniszczony. Duże straty poniosła też ludność miasta, zwłaszcza żydowska. Odbudowę zniszczonego przemysłu rozpoczęto niemalże zaraz po wyzwoleniu we wrześniu 1944 roku. Uruchomiono hutę szkła i zakłady lniarskie, później rozpoczęto prace naukowo-badawcze z zakresu geologii i wiertnictwa, powstała Fabryka Amortyzatorów „Polmo” i Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego. Duże znaczenie dla miasta miał i ma w dalszym ciągu przemysł naftowy – Instytut Górnictwa Naftowego, Zakład Urządzeń Naftowych „Naftomet”, Zakład Robót Górniczych czy przedsiębiorstwo „Naftomontaż” są chlubną kontynuacją naftowych tradycji regionu.
W dzisiejszym Krośnie organizowanych jest kilkanaście cyklicznych imprez kulturalnych i sportowych o zasięgu regionalnym, ogólnopolskim i międzynarodowym. Są to: "Karpackie Klimaty", "Krośnieńskie Dni Muzyki", "Krośnieńskie Spotkania Teatralne", "Wiosna Muzyczna", "Jarmark Krośnieński", "Festiwal Galicja", przeglądy teatrów dziecięcych, piosenki turystycznej, poezji śpiewanej. Co roku organizowane są międzynarodowe turnieje siatkówki i koszykówki, Międzynarodowe Górskie Zawody Balonowe, Ogólnopolski Turniej Tańca Towarzyskiego o Puchar Podkarpacia, Euroregionalne Targi "Kontakt", Euroregionalne koncerty kolęd „Soli Deo Gloria” i inne.
