Podróż Galicyjskie wakacje - Haczów



Do Haczowa pojechaliśmy specjalnie po to, by zobaczyć piękny drewniany kościół wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. 

Pierwsze pisemne wzmianki o Haczowie pochodzą z roku 1352, kiedy Kazimierz III Wielki (1310-1370) wydał przywilej lokacyjny dla kolonii, zakładanej na prawie magdeburskim. Nieco później król Władysław II Jagiełło (1352/1362-1434) utworzył w Haczowie parafię rzymskokatolicką. Wieś była królewszczyzną, a haczowskie sołectwo wykupywali często od króla zamożni szlachcice. Według dokumentów kościelnych jeszcze do 1604 roku miejscowa ludność mówiła po niemiecku, a pochodzenie dawnych osadników do dzisiaj rozpoznawalne jest w spolszczonych nazwiskach niemieckich. W roku 1624 wieś została zniszczona przez Tatarów, ocalał na szczęście, kościół. W tym okresie przez wieś przetoczyły się również liczne epidemie cholery, a w roku 1698 zniszczeń dokonał pożar.

Po I rozbiorze Polski w 1772 roku Haczów znalazł się w zaborze austriackim. W 1775 roku wprowadzono do szkół język niemiecki. W okresie poprzedzającym wybuch powstania krakowskiego w Haczowie w latach 1845-1846 działał emisariusz Rządu Narodowego Julian Maciej Goslar (1820-1852), rozpowszechniając wśród chłopów proklamację Rządu Narodowego o zniesieniu pańszczyzny oraz jego autorstwa "Nową ewangelię do ludu polskiego". Mieszkańcy Haczowa, podburzeni przez agentów austriackich, 22 stycznia 1846 roku rozbroili i odstawili do aresztu w Sanoku oddział Feliksa Urbańskiego, który wcześniej miał uderzyć na Jasło. W powstaniu styczniowym w 1863 roku walczył haczowski ksiądz Witalis Sieradzki. W roku 1869 Haczów i okolice opisał m.in. Wincenty Pol (1807-1872). Do roku 1914 wieś była jedną z najbogatszych gmin w całej prowincji galicyjskiej.

W 1918 roku w miejscowości wystawiono kompanię z 250 ochotnikami, z własnymi oficerami i z własnym uzbrojeniem, do walki o niepodległość Polski. Po wybuchu II wojny światowej Haczów znalazł się pod okupacją hitlerowską. Eksterminacji została wówczas poddana ludność polska i żydowska. Wielu haczowian poległo w walkach przeciw zaborcy lub zostało zamordowanych w obozach. Od 1940 roku władze niemieckie próbowały, podobnie do podhalańskiego Goralenvolku, utworzyć odrębną narodowość w Haczowie. Stworzyły one nowy termin określający haczowian, jako Hatshower. Akcja ta zakończyła się kompletnym fiaskiem. Wielu mieszkańców w celu uniknięcia poboru do armii niemieckiej przyznawało się natomiast do narodowości szwedzkiej. (Szwecja była krajem neutralnym). Wielu haczowian działało też w placówce AK Haczów. Po wojnie w okolicach wsi działała też partyzantka antykomunistyczna. 15 czerwca 1945 roku Antoni Żubryd ps. „Zuch” (1918-1946) na czele oddziału, zdobył tutejszy posterunek Milicji Obywatelskiej.

Miejscowość znana jest też z pielęgnowania narodowych tradycji i obrzędów oraz oryginalnych strojów Pogórzan. Obrzędy utrwalił w 1937 Stanisław Wysocki  w scenicznym widowisku „Haczowskie Wesele", które jest często wystawiane przez haczowian. Ożywioną działalność patriotyczną prowadził w latach 1960-1978 ks. Bronisław Jastrzębski a od 1979roku - ks. Kazimierz Kaczor. 

  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów
  • Haczów