„Tian'anmen, największy plac na świecie, powstał w roku 1651 w wyniku rozbiórki sporej części pekińskiej starówki, choć wówczas jego rozmiary były czterokrotnie mniejsze, zaś obecny kształt uzyskał w roku 1958. Czterysta tysięcy metrów kwadratowych powierzchni wyłożonej betonowymi płytami wywiera znacznie bardziej imponujące wrażenie niż plac Czerwony. Można by pomyśleć, że w stolicy kraju zamieszkanego przez miliard trzysta milionów ludzi taki plac po prostu powinien się znajdować, lecz Tian'anmen to coś więcej niż wielka, pusta przestrzeń. Jest on symbolem niezwyciężonej potęgi władzy państwowej w maoistowskim, komunistycznym wydaniu, w swej istocie nawiązującym do czasów Lenina, Stalina i ich miażdżącego totalitaryzmu.” Jeffrey Tayler - „Mordercy w mauzoleach”
Jest to centralny punkt miasta. Stanowił centrum Pekinu niemal od jego założenia. Plac jak i brama od której wziął on swoją nazwę powstały jednak w 1417 roku, za czasów panowania cesarza Yongle, twórcy Zakazanego Miasta i wielkiej przebudowy Pekinu. W czasach dynastii Ming (1368-1644) i Qing (1644-1911) znajdowały się tu główne urzędy państwowe, a na plac (wówczas jeszcze bardzo skromny i mały) mieli wstęp tylko nieliczni dostojnicy. Odbywały się tu parady wojskowe i ważne ceremonie religijne. Wraz z najazdem mandżurskim i związanymi z nim zniszczeniami, Tiananmen uległo gruntownej przebudowie w 1651 roku. Plac przybrał kształt litery T, a po jego bokach mieściły się biura cesarskich urzędników, które zostały zbombardowane podczas powstania bokserów w 1900 roku. Jednak największą przebudowę w swej historii plac miał w latach 1954-56, kiedy komuniści znacznie plac powiększyli, przy okazji wyburzając wiele dawnych budynków, a na ich miejsce stawiając nowe, wielkie gmachy - Wielką Halę Ludową i Chińskie Muzeum Narodowe. Poszerzono także znacznie ulice wokół placu, które stały się jednokierunkowe, w tym także najważniejszą ulicę centrum Pekinu - Aleję Changan. Później, na środku placu, wybudowano budowle, które stały się symbolem komunistycznej rewolucji – pomnik Bohaterów Ludowych i mauzoleum Mao Zedonga. Na placu znajduje się także wielki maszt, na który codziennie zawieszana jest flaga Chińskiej Republiki Ludowej.
"Kilkupasmowe główne ulice centralnej części miasta ciągną się w idealnie prostej linii z zachodu na wschód i z północy na południe. Przejście na drugą stronę alei Changan wiodącej w kierunku placu Tiananmen to kilkuminutowy spacer. Sam plac nie mięscie się w obiektywie przeciętnego aparatu fotograficznego - aby zrobić zdjęcie całości, potrzebne są trzy lub cztery ujęcia." Zuzanna O'Brien - "Voyage" maj 2008
Po dwóch stronach placu, na osi północ-południe, leżą dwie przeciwlegle ustawione bramy – pozostałości dawnych budynków cesarskich. Na północy jest to Brama Niebiańskiego Spokoju (Tiananmen), na południu zaś Brama Południowa (Zhengyangmen). Obie powstały tak jak plac i Zakazane Miasto za czasów panowania cesarza Yongle na początku XV wieku. Były jednak kilkukrotnie przebudowywane, a swój obecny kształt uzyskały w 1651 roku, po objęciu rządów przez dynastię Qing. Tiananmen odgradzała terytorium Miasta Cesarskiego (niedostępnego dla śmiertelników) od świata zewnętrznego. Z jej szczytu ogłaszano cesarskie edykty, wyniki egzaminów, żegnano ekspedycje wojskowe a raz do roku cesarski urzędnik dokonywał rewizji wyroków śmierci. Sam cesarz jednak pojawiał się tam rzadko. Zhengyangmen z kolei tworzyła niegdyś wraz z stojącą obok Bramą Strażniczą jedną, połączoną ze sobą całość, zwaną Bramą Przednią (Qianmen), którą rozdzielono w 1915 roku po to, aby poprowadzić drogę. Niegdyś była częścią murów okalających Miasto Wewnętrzne, na południe od niej rozpoczynała się plątanina wąskich uliczek z kramami i straganami w dawnym chińskim stylu. W przeszłości brama ta była używana przez cesarza podczas corocznych modłów o dobre zbiory.
