Łęczna (jid. Lenczni) - obok Tykocina, Włodawy czy Chęcin - jest jednym z tych niewielkich polskich miasteczek, których nie powinny omijać osoby interesujące się zabytkami kultury judaistycznej. W mieście zachowała się późnorenesansowa synagoga z 1648 roku z oryginalną bimą oraz szafą ołtarzową (aron ha-kodesz). Gmach synagogi został odbudowany, a w jej wnętrzu urządzono ciekawą wystawę judaików.
Pierwsze udokumentowane wzmianki o społeczności żydowskiej w Łęcznej pochodzą z 1501 roku, a lokalny kahał powstał tu już w pierwszej połowie XVI wieku. W XVII wieku w mieście odbywały się obrady Sejmu Czterech Ziem (Waad Arba Aracot), stanowiącego centralną reprezentację gmin żydowskich. W II połowie XIX wieku Żydzi stanowili ponad 64 % wszystkich mieszkańców Łęcznej. Zajmowali się oni rzemiosłem, handlem, prowadzili transakcje finansowe, byli także dzierżawcami propinacji, właścicielami browarów, gorzelni i szynków. Wielu łęczyńskich Żydów wzięło udział w Powstaniu Styczniowym w 1863 roku. Przez wiele lat Łęczna była także silnym ośrodkiem chasydyzmu - miał tu swój dwór znany cadyk Szlomo Jehuda Lejb Łęczner a potem jego następcy. Podczas II wojny światowej naziści utworzyli w mieście getto i obóz pracy przymusowej, w których zamknięto Żydów z Łęcznej oraz Czech i Słowacji. Mieszkańcy getta, po jego likwidacji w 1942 roku znaleźli śmierć w Sobiborze oraz Trawnikach. Około tysiąca Żydów rozstrzelano w masowych egzekucjach na terenie miasta w 1942 i 1943 roku.
XVI-wieczny cmentarz żydowski w Łęcznej znajduje się przy ul. Pasternik. Ostatni znany pochówek na nim miał miejsce w 1942 roku. Nagrobki na cmentarzu ustawione były rzędami - na przemian rząd pochówków mężczyzn i rząd pochówków kobiet. Macewy wykonane były ze sprowadzanego z Szydłowca kamienia piaskowcowego. Do dziś na terenie cmentarza nie zachował się żaden widoczny nagrobek, choć z pewnością pod warstwą ziemi wciąż tkwią stare macewy. Po II wojnie światowej na terenie nekropolii pozostało kilkaset nagrobków. Zostały one jednak rozkradzione i wykorzystane jako materiał budowlany. Na przełomie lat 50. i 60-tych XX wieku zdewastowany kirkut zaorano i obsadzono drzewami. W 2005 roku, z inicjatywy rabina Mejera Izraela Gabaya z Ukrainy, na terenie nekropolii odbudowano ohel cadyka Szlomo Jehudy Lejba Łęcznera. Kilkanaście macew odzyskanych w różnych punktach miasta zabezpieczyli pracownicy Muzeum - dziś można je obejrzeć złożone obok synagogi. Najstarsza z nich pochodzi z 1906 roku. Posiadają one zdobienia i inskrypcje w języku hebrajskim.
