Podróż Perły z Dolnego (zdolnego) Śląska - Jelenia Góra



Po spacerze w okolicach wodospadu Szklarki ruszyliśmy w dalszą drogę i po kilkunastu minutach jazdy znaleźliśmy się w Jeleniej Górze. Zaparkowaliśmy w centrum, niedaleko Starego Miasta i ruszyliśmy na zwiedzanie.

Po chwili, stojąc na staromiejskim rynku, podziwialiśmy klasycystyczny ratusz i piękne barokowe i rokokowe kamieniczki z podcieniami, pochodzące w większości z XVII i XVIII wieku. Spacerując po uroczych zaułkach jeleniogórskiej starówki dotarliśmy do Baszty Wojanowskiej, stanowiącej fragment dawnych średniowiecznych fortyfikacji, oraz kaplicy p.w. św. Anny. Minęliśmy prawosławną cerkiew p.w.św. Piotra i Pawła i skierowaliśmy się ku najstarszej świątynii Jeleniej Góry - kościołowi p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego. Niestety, z uwagi na dość późną porę monumentalna świątynia była już zamknięta, tak więc nie było nam dane zapoznać się z jej wnętrzem. Pospacerowaliśmy po terenie wokół kościoła, gdzie w dawnych wiekach mieścił się cmentarz i obejrzeliśmy kilkanaście barokowych kapliczek nagrobnych, stanowiących piękny przykład sztuki sepulkralnej. Niestety, spora ich część jest oszpecona napisami wymalowanymi sprayem przez wandali. Po powrocie w okolice rynku pojechaliśmy jeszcze rzucić okiem na pałac w Staniszowie, odległym o około 6 km od Jeleniej Góry. Potem przyszła pora na kolację i powrót na naszą kwaterę pod Lwówkiem Śląskim.

Jelenia Góra oczarowała nas piękną, rozległą starówka i bogactwem swoich zabytków. Ale czy mogło być inaczej, skoro miasto szczyci się 900-letnią historią a działania ostatniej wojny obeszły się z nim nadzwyczaj łagodnie?...

Początki Jeleniej Góry sięgają czasów piastowskich, a legenda przypisuje jej założenie Bolesławowi III Krzywoustemu w 1108 roku. Jednak pierwsze wzmianki pisane pochodzą dopiero z roku 1281, kiedy to zostaje wymieniony jeleniogórski proboszcz, oraz z roku 1288, gdy tutejszych mieszkańców określa się już jako mieszczan. Było to wówczas pierwsze miasto w podkarkonoskiej kotlinie. Ten fakt, a także położenie na przecięciu się lokalnych szlaków handlowych, sprawiły, iż miasto zajęło dominującą pozycję w gospodarce regionu, którą utrzymało do dnia dzisiejszego.

Pierwszy okres pomyślnego rozwoju Jelenia Góra przeżywa pod panowaniem książąt jaworsko-świdnickich, którzy otaczają miasto murami i obdarzają szeregiem przywilejów. Po wymarciu tej linii piastowskiej, Jelenia Góra wraz z całym księstwem przechodzi w 1392 roku pod panowanie czeskie. Od zasiadających na praskim tronie Jagiellonów otrzymuje szeroką samodzielność i prawo bicia własnej monety, a w 1519 roku ważny przywilej organizowania corocznych jarmarków. W drugiej połowie XVI wieku w mieście i okolicach rozpoczyna się produkcja płócien lnianych, zwanych woalami. Handel nimi okazuje się z czasem bardzo zyskowny. Niestety, wojna trzydziestoletnia (1618-1648) przerywa raptownie tę koniunkturę. Miasto doznaje wówczas wielu zniszczeń. Po wojnie i odbudowie, Jelenia Góra staje się jednym z bogatszych miast na Śląsku. Miejscowi kupcy zrzeszają się w Konfraterni Kupieckiej, zajmującej się eksportem do wszystkich krajów europejskich, a także na kontynent amerykański.

Ten pomyślny rozwój miasta przerwany zostaje w 1742 roku, kiedy to Śląsk zostaje zbrojnie wcielony do państwa pruskiego. Odcięcie od dotychczasowych rynków zbytu, a także konkurencja angielska, powodują upadek miejscowego tkactwa. Nadejście XIX wieku jest jednak dla Jeleniej Góry, zwanej wówczas Hirschberg, pomyślne. Kilku przemysłowców buduje tu bowiem swoje fabryki. Wzrasta też gwałtownie ruch turystyczny w Karkonoszach. Do dalszego wzrostu gospodarczego przyczynia się też doprowadzenie do Jeleniej Góry linii kolejowych.

W trakcie działań wojennych w 1945 roku Jelenia Góra nie doznała żadnych zniszczeń. Miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną dopiero po kapitulacji III Rzeszy. Po przekazaniu Polsce i przymusowym wysiedleniu dotychczasowych mieszkańców do Niemiec miasto szybko stało się stolicą kulturalną Dolnego Śląska. Już w sierpniu 1945 roku rozpoczął swą działalność miejscowy teatr, funkcjonowało archiwum, przymierzano się do otwarcia muzeum, rozpoczynano naukę w wielu nowych szkołach. Otwartych też zostało wiele zakładów przemysłowych, w tym jedyne w kraju zakłady optyczne. W latach 1975-1998 Jelenia Góra była miastem wojewódzkim.

  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra
  • Jelenia Góra