Podróż Małopolska 06/2009 - Spiska Biała



2009-07-12

Pierwsze misteczko na Słowacji, przez które przejeżdżaliśmy, to Spiska Biała. 

Kolorowe małe domeczki, manierystyczna(?) kapliczka - Matka Boska na kręconym słupie (zachwyciła mnie), kościół w wyniosłą wieżą.

Ktoś kiedyś zwrocił mi uwagę, że na Słowacji wszystkie kościoły są takie same - rzeczywiście, wszystkie przez nas mijane miały podobne bryły. 

Niestety, nie wiedzieliśmy, że w Spiskiej Bialej znajduje się renesansowy pałac :(

 

Powstanie Białej Spiskiej związane jest z przybyciem na Spisz niemieckich osadników. Główna fala niemieckiego osadnictwa miała miejsce po najeździe tatarskim (1241), choć pierwsze grupy Niemców przybyły na te tereny już wcześniej. W 1271 roku węgierski król Stefan V, nadał niemieckim miastom na Spiszu – między innymi Białej Spiskiej - prawa miejskie, stały się one wtedy wolnymi miastami królewskimi. W 1412 roku węgierski król Zygmunt Luksemburski wziął u Władysława Jagiełły pożyczkę na wojnę z Wenecją, pod zastaw trzynastu miast – w tym Białej Spiskiej. Tereny tzw. zastawu spiskiego pozostały w polskim władaniu aż do 1769 roku, kiedy to zostały zajęte przez wojska austriackie. W 1535 roku, król Zygmunt I Stary przyznał Białej Spiskiej przywilej do organizowania cotygodniowego jarmarku (w każdą niedzielę). Biała Spiska była ważnym producentem lnu, a lniane płótno było eksportowane do całego królestwa węgierskiego, a także na Bałkany i do Turcji.Rozwój miasta zaowocował postawieniem kilku ważnych budowli m. in.: Kościoła Świętego Antoniego Anachorety (Pustelnika) (XIII wiek), ratusza (XVI wiek), plebanii (XVI wiek), szkoły parafialnej (XVII wiek), a także dużej ilości kamienic, potem wielokrotnie przebudowywanych. Biała Spiska nigdy nie otrzymała przywileju wybudowania murów miejskich. Od początku istnienia Biała Spiska była praktycznie wyłącznie niemieckim miastem. Słowacy w statystykach pojawiają się dopiero w XIX wieku. W latach 1945-46 około 850 miejscowych Niemców zostało przymusowo wysiedlonych.  

  • Spiska Biała
  • Spiska Biała
  • Spiska Biała