-
-
- Kościół rektoralny - akademicki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II p.w. św. Krzyża. Świątynia położona jest przy ul. Radziszewskiego. Przylega do gmachu KUL. Pierwsze wzmianki na temat drewnianego kościoła p.w. św. Krzyża pochodzą z legendy z 1434 roku, wg której świątynia została ufundowana przez gdańskiego kupca, który chciał wykraść relikwie Krzyża Świętego z kościoła dominikanów. Przez dłuższy czas kościół nie posiadał uposażenia. Prebendę (beneficjum) przy nim utworzono dopiero w 1549 roku. W 1603 roku, w aktach wizytacji biskupa Bernarda Maciejowskiego (1548-1608), po raz ostatni budynek jest określony jako drewniany. Był to niewielki kościół, o jednej nawie. Dookoła kościoła był cmentarz, po którego północnej stronie znajdowało się ossuarium. W 1598 roku mieszczanie lubelscy nabyli grunt, na którym stał kościół, a przed 1623 rokiem drewnianą świątynię zastąpiono murowaną, wzniesioną z ich funduszy. Od 1697 roku kościół znajdował się pod opieką dominikanów obserwantów, którzy wybudowali po jego północnej stronie klasztor. Po kasacie konwentu w 1800 roku budynki przejęło wojsko (austriackie, a potem polskie i rosyjskie), które użytkowało je do 1921 roku, kiedy to przekazano je w dzierżawę świeżo powstałemu Uniwersytetowi Lubelskiemu (obecnie KUL). W latach 1934-1935 pod kierunkiem warszawskiego architekta Mariana Lalewicza (1876-1944) przeprowadzono remont i przebudowę kościoła. W latach 1939-1944 kościół był wykorzystywany przez wojsko niemieckie a w roku 1944 Rosjanie utworzyli w nim szpital polowy. Budynki przeszły na własność Uniwersytetu dopiero w 1997 roku. Chociaż bryła kościoła nawiązuje do świątyń tzw. renesansu lubelskiego, występują tu głównie nawiązania do architektury barokowej charakterystycznie zredukowane, sprowadzone do podstawowej osnowy architektonicznej. Obecny kościół jest świątynią orientowaną, dwunawową, z prezbiterium zamkniętym półkoliście, węższym i niższym od nawy głównej. Nawa główna, na planie prostokąta, jest trójprzęsłowa, z wbudowanym w zachodnie przęsło chórem muzycznym. Nawa boczna, powstała przez przebudowę dawnego południowego skrzydła klasztoru, jest znacznie węższa od nawy głównej, a nad nią znajduje się empora, otwarta na nawę główną. Prezbiterium składa się z prostokątnego przęsła od strony nawy i równej szerokością absydy. Wnętrze kościoła kryte jest kolebkowym z lunetami, wspartym na masywnych filarach przyściennych.
-
