-
-
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II jest najstarszą uczelnią Lublina i jednym z najstarszych uniwersytetów w Polsce. Powstał w 1918 roku z inicjatywy ks. Idziego Benedykta Radziszewskiego (1871-1922), który został pierwszym rektorem. Głównymi fundatorami byli przemysłowiec Karol Jaroszyński (1877-1929) i inżynier Franciszek Skąpski (1881-1966). Powołanie uniwersytetu katolickiego zostało zaakceptowane na konferencji biskupów polskich w Warszawie z udziałem nuncjusza apostolskiego Achillesa Ratti (1857-1939) - późniejszego papieża Piusa XI. Początkowo Uczelnia miała 4 wydziały i nosiła nazwę Uniwersytet Lubelski (w roku 1928 dodano do niej słowo „Katolicki”). W czasie II wojny światowej Niemcy zajęli gmach KUL na szpital wojskowy. Rozpoczęli też rabunek i niszczenie dorobku Uczelni, uwięzili 15 profesorów, masowo aresztowali studentów. Mimo tych represji Uniwersytet prowadził tajne nauczanie. Po wyzwoleniu Lublina spod okupacji niemieckiej KUL wznowił działalność, jako pierwszy uniwersytet w Polsce. Kadrę naukową zasiliło wielu profesorów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, przesiedlanych przymusowo w 1945 roku, po krzywdzących Polskę decyzjach w Jałcie i Poczdamie. Odbudowanie KUL po wojnie było owocem wspólnych wysiłków Kościoła i lokalnych władz miejskich. Później, w miarę umacniania się rządów komunistycznych, stosunek władz do KUL diametralnie się zmienił, usiłowano dążyć do zahamowania rozwoju Uczelni, ograniczenia jej oddziaływania na społeczeństwo. Szczególne nasilenie szykan wobec niej nastąpiło w latach 50. i 60. XX wieku. Ograniczano możliwości pozyskiwania środków materialnych, utrudniano rekrutacje na pewne kierunki studiów i zakazywano nauczania określonych dyscyplin (np. zagadnień społecznych i gospodarczych), odbierano prawo nadawania doktoratów, habilitacji, zakazywano działalności studenckich organizacji młodzieżowych itp. W latach 70. i 80. XX wieku polityka władz była łagodniejsza i możliwości działania KUL poprawiły się. Przełomowym okresem w dziejach Uczelni była kadencja o. Mieczysława Krąpca OP (1921-2008), który był rektorem w latach 1970-1983. Po wielu staraniach reaktywowano Filologię Romańską (1973), Angielską (1981), Germańską (1983), Pedagogikę (1981). Przywrócono prawa nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego na Wydziale Nauk Humanistycznych (1977), erygowano Wydział Nauk Społecznych. Ożywiły się też kontakty zagraniczne Uczelni. Zorganizowanie własnej drukarni (1971 umożliwiło publikację wyników badań pracowników naukowych KUL. Po wielu petycjach uzyskano pozwolenie na rozbudowę gmachu uniwersyteckiego. W całym okresie PRL Uniwersytet czerpał fundusze z dotacji Episkopatu, ze zbiórek na tace i do puszek w określone dni roku. W okresie transformacji ustrojowej po 1989 roku KUL - związku z galopującą inflacją i recesją gospodarczą - znalazł się w krytycznej sytuacji finansowej, którą udało się przezwyciężyć dzięki energicznym zabiegom władz Uczelni. Pomocy finansowej udzielił również Ojciec Święty Jan Paweł II (1920-2005). Podjęto także usilne starania o dotację z budżetu państwa, którą ostatecznie uzyskano w 1992 roku na bieżące potrzeby dydaktyczne i stypendia dla studentów, według zasad dotyczących uczelni państwowych. W dniu 4 kwietnia 2005 roku Senat KUL podjął uchwałę o zmianie nazwy Uczelni na Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. W związku z podejmowaniem nowych badań naukowych dokonano także wielu zmian organizacyjnych.
-
