Mimo, że w Mediolanie bywałem wielokrotnie, to nigdy naprawdę nie polubiłem tego miasta. Dla mnie jest zbyt duży i zatłoczony, zaparkowanie samochodu w centrum graniczy z reguły z cudem, połączenie starej i nowej architektury nie przypadło mi do gustu, niektóre z dzielnic są wręcz szare i brzydkie. A poza tym, Mediolan wyraźnie różni się od innych miast włoskich. Okryty wilgotnym smogiem w zimie, gorący i parny w lecie, podobny jest raczej do większości dużych miast europejskich. Te cechy Mediolanu zauważają nawet opiewający go artyści (http://www.youtube.com/watch?v=QTnCt0SUwnA). Drugie co do wielkości miasto Włoch, jest ich gospodarczym centrum. Ulokowały się tu liczne zakłady przemysłu maszynowego, elektrotechnicznego, samochodowego (Alfa Romeo), chemicznego (Pirelli), spożywczego i innych. Miasto jest jednym ze światowych ośrodków mody i wzornictwa. Są one dla mediolańczyków pasją oraz gałęzią gospodarki o miliardowych obrotach. Łatwo się o tym przekonać spacerując po centrum i oglądając wystawy wielu eleganckich sklepów. W Mediolanie mają też swą siedzibę liczne banki, instytucje finansowe (w tym włoska giełda papierów wartościowych) i towarzystwa ubezpieczeniowe. Miasto jest także wielkim ośrodkiem oświaty i nauki. Znajduje się w nim kilka uniwersytetów, politechnika, Akademia Literatury i inne uczelnie oraz liczne instytuty naukowe.
Ale Mediolan to nie tylko przemysłowe współczesne oblicze. Na jego ulicach odnajdziemy wiele śladów historii. Zachwyca mediolańska katedra (Il Duomo) upstrzona setkami iglic i pinakli, niezapomniane wrażenie wywiera fresk "Ostatnia wieczerza" namalowany przez mistrza Leonarda na ścianie refektarza przy kościele Matki Boskiej Łaskawej (Santa Maria delle Grazie), swoim surowym pięknem zadziwiają bazyliki św. Amrożego (Sant' Ambrogio) i św. Symplicjusza (San Simpliciano). Kościołów, godnych uwagi jest zresztą w Mediolanie wiele. Świątynie noszące imiona św. Szczepana (Santo Stefano Maggiore), św. Marka (San Marco), św. Barnaby i św. Pawła (San Barnaba e Paolo) - to tylko niektóre z nich. Są też ciekawe zabytki świeckie - XV-wieczny Zamek Sforzów (Castello Sforzesco), najsłynniejszy chyba teatr operowy na świecie - La Scala, ratusz czy liczne pałace. Jeżeli dodamy do tego słynną Pinakotekę Brera, gdzie możemy stanąć oko w oko z dziełami takich artystów jak Gentile di Fabriano, Piero della Francesca, Tintoretto, Mantegna, Bellini, Bramante czy Caravaggio czy pełną szyku i elegancji Galerię Wiktora Emanuela II, która nie jest galerią sensu stricto, lecz reprezentacyjnym pasażem handlowym ze sklepami, butikami, kawiarniami, barami i słynną restauracją Savini, to zrozumiałe jest, że Mediolan może wiele zaoferować nawet wybrednym turystom.
Początki miasta sięgają prawdopodobnie IV wieku p.n.e. Wówczas to pomiędzy rzekami Ticino, Addą, Padem i Alpami powstała celtycka osada plemienia Insubrów. W czasach Imperium Romanum na terenie obozu Mediolanum stacjonowała armia rzymska, o czym wspominają kroniki z III w p.n.e. W roku 286 Mediolan stał się przejściowo (do roku 403) stolicą cesarstwa. Właśnie w Mediolanie w 313 roku cesarz Konstantyn Wielki wydał edykt uznający chrześcijaństwo. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego Mediolan dostał się pod panowanie Longobardów, potem Karolingów, by w 951 roku trafić pod władzę króla Ottona I Wielkiego, późniejszego cesarza rzymsko-niemieckiego. W 1158 roku Mediolan odmówił podporządkowania się cesarzowi Fryderykowi I Barbarossie, za co w roku 1162 po długim oblężeniu został przez wojska cesarskie zdobyty i splądrowany. W roku 1329 do władzy w mieście doszedł ród Viscontich. Mediolan, mimo że formalnie uznawał zwierzchnictwo cesarza niemieckiego stał się de facto niezależnym księstwem. W połowie XV wieku rządy objęła rodzina Sforzów. W tym czasie w mieście przebywał i tworzył Leonardo da Vinci. W roku 1499 Mediolan opanowali Francuzi, a w 1535 roku - Hiszpanie. W roku 1714 po wojnie o sukcesję hiszpańską Mediolan dostał się pod władzę Habsburgów. W latach 1797-1805 miasto było stolicą utworzonej przez Napoleona Republiki Cisalpińskiej, a po upadku Cesarza Francuzów, na mocy decyzji kongresu wiedeńskiego, powróciło do Austrii. W roku 1859 Mediolan został odebrany Austriakom i włączony do Królestwa Sardynii. W 1861 roku znalazł się w granicach zjednoczonego Królestwa Włoch. W II połowie XIX i całym XX wieku miasto przekształciło się w największy w Italii ośrodek gospodarczo-finansowy.
