Podróż Drewniane cerkwie Podkarpacia - Chmiel



Cerkiew pw. św. Mikołaja w Chmielu.

"...Chmiel to niewielka wieś w dolinie Sanu, położona pomiędzy Dwernikiem (3 km) a Sękowcem (4 km) nad którą góruje masyw Otrytu od północy oraz Dwernik-Kamień (d. Holica) od strony południowej. Pomiędzy Chmielem a Dwernikiem-Kamieniem (1004 m n.p.m) znajdowała się jeszcze przed wojną wieś Ruskie - dziś tylko nikłe ślady oraz przysiółek Chmielińczyk.

Nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od rosnącego tu kiedyś w ogromnych ilościach dzikiego chmielu. Wieś Chmiel lokowana została w roku 1502 na prawie wołoskim przez ród Kmitów, prawdopodobnie przez Piotra Kmitę - Marszałka Wielkiego Koronnego i Wojewodę Krakowskiego.

Cerkiew w Chmielu pierwotnie powstała pradopodobnie w XVI w. Pierwsze wzmianki o uposażeniu tejże cerkwi pochodzą z roku 1584. Kolejna - druga - cerkiew została zbudowana w miejsce starej (prawdopodobnie) w 1795 r. i istniała do roku 1904.

Wraz z wybuchem II wojny światowej i najazdem Armii Czerwonej na Polskę, Chmiel znalazł się już we wrześniu 1939 roku pod okupacją radziecką. Rosjanie oczyścili z zabudowy 200 metrowy pas ziemi wzdłuż Sanu - zostawiając tylko cerkiew. Nagły zwrot stosunków Hitler - Stalin rzucił wieś pod okupację niemiecką, która trwała od 1941 do 1944 roku. Jesienią 1944 roku, główna część wsi znajdująca się po lewej stronie Sanu przeszła ponownie pod okupację radziecką i została włączona do ZSRR. Chmiel wrócił do Polski w roku 1951 w ramach tzw. równania granic - bez mieszkańców.

Obecna, drewniana cerkiew greckokatolicka pw. św. Mikołaja zbudowana została w roku 1906, konsekrowano ją rok później - 1907 - pod pierwotnym wezwaniem. Jest to cerkiew trójdzielna o konstrukcji zrębowej, dwie zakrystie. Obiekt jednokopułowy - kopuła nad nawą, natomiast nad przedsionkiem i prezbiterium niewielkie wieżyczki. W wyniku wysiedleń ludności w roku 1947, cerkiew została opuszczona. Służyła m.in. jako magazyn straży pożarnej w latach sześćdziesiątych. W 1969 roku, po długich staraniach obiekt został zagospodarowany na świątynię rzymskokatolicką, jako kościół filialny. Pełni tę funkcję do dziś wchodząc w skład parafii rzymskokatolickiej w Dwerniku. Z dawnego wyposażenia nie zachowało się nic. Dużo nie brakowało, by rok wcześniej została spalona. Filmowcy kręcący tu Pana Wołodyjowskiego (reż. J.Hoffman) chcieli wykorzystać obiekt do pożaru filmowego Raszkowa - udało się ją uratowac dzięki protestom środowiska konserwatorów zabytków. Obszerny opis tej historii oraz zdjęcia z planu filmowego: » Bieszczady w filmie - rozdział: "Raszków płonie w Chmielu"..."
 

 

 

  • Cerkiew w Chmielu
  • Cerkiew w Chmielu
  • Cerkiew w Chmielu
  • Cerkiew w Chmielu