25 kwietnia 2018 - środa.
Z Warszawy startujemy o 21.10 zgodnie z planem, o 1.30 czasu miejscowego lądujemy w Ercan po ok. 50 minutach spędzonych na lotnisku w Antalyi. Szybko znajdujemy autokar, który dowiezie nas do Lapty, miejscowości odległej o niespełna 20 km od Kyrenii.
Cypr leży we wschodniej części Morza Śródziemnego, między Europą, Azją i Afryką. Takie niezwykłe położenie sprawiło, że na wyspie odcisnęło swój ślad wiele ludów i kultur z różnych stron świata. Pozostałości burzliwej historii Cypru można znaleźć na całej wyspie. Jej strategiczne położenie na skrzyżowaniu szlaków handlowych pomiędzy trzema kontynentami sprawiało, że nad Cyprem próbowało zapanować wiele imperiów. Pierwsi przybysze, o których wiele nie wiadomo, przybyli tu najprawdopodobniej z Bliskiego Wschodu, 8000 lat przed narodzeniem Chrystusa. Budowali domostwa na planie koła i z obsydianu wykonywali groty stosowanej przez siebie broni, byli bowiem myśliwymi, rybakami i prymitywnymi rolnikami. Coś im jednak nie pasowało, bo po kilkuset latach opuścili wyspę i nikt jej nie zamieszkiwał. Po wielu wiekach na wyspę dotarły plemiona wyrabiające ceramikę, której resztki pochodzące sprzed ponad 6000 lat odnaleziono na wyspie. Z tego okresu również pochodzą miedziane figurki kobiece sugerujące kult płodności wykonane z bogactwa naturalnego wyspy od czego pochodzi jej nazwa. Kibris lub Kyprus takie nazwy w starożytnyości nosił Cypr, a łacińskie "cuprum" to miedź. W starożytności Cypr był potęgą w eksploatacji miedzi i zaopatrywał w nią cały basen Morza Śródziemnego. Na fladze Cypru wyspa ma złotawy kolor nawiązujący do koloru miedzi. Takie były początki cywilizacji na wyspie. Znaleziska ceramiczne wskazują na zmiany zarówno w kulturze jak i społeczności zasiedlającej wyspę. Jedne cywilizacje wypierane były przez następne, po okresie egejskim i osadnictwie mykeńskim, co miało miejsce w epoce późnego brązu, prym wiedli Egipcjanie, którzy zatrzymali wędrówkę Ludów Morza dokonujących ogromnych zniszczeń na wyspie. Osiedlili się tutaj na krótko. Ślady ich osadnictwa odnaleziono w okolicach Limassol, zaś niespełna 70 km na wschód w okolicach Larnaki swoją kolonię założyli Fenicjanie. Potem przybyli Asyryjczycy. Egipt wraz z Cyprem podbili Persowie, którzy prowadzoną polityką doprowadzili do pewnej autonomii Cypru, ale i w efekcie podziału wpływów do umocnienia się Fenicjan i całkowitego podporządkowania sobie wyspy. I sprawowali władzę na Cyprze aż do czasów Aleksandra Macedońskiego. Po jego śmierci wróciła dynastia egipska Ptolomeuszy, rządząca pokojowo wyspą przez ponad 250 lat. Rosnący w potęgę Rzym włączający kolejne ziemie do swojego terytorium sięgnął po Cypr po śmierci Kleopatry w 31 r.p.n.e. ustanawiając stolicę w Pafos. Niedługo po śmierci Crystusa dociera tu chrześcijaństwo co związane jest z bliskością wyspy od Jerozolimy i społecznością żydowska zamieszkującą wyspę. Po podziale Cesarstwa Rzymskiego na Bizancjum i część zachodnią Cypr bizantyński wielokrotnie nawiedzało trzęsienie ziemi. Pod koniec 12 w. na wyspie wylądowali rycerze króla Ryszarda Lwie Serce, który przybył tu na odsiecz swojej narzeczonej zmuszonej do szukania tu schronienia w czasie wielkiej morskiej burzy. Ta sama burza zepchnęła rycerzy Ryszarda Lwie Serce zdążającego do Palestyny na Rodos. I tak w czasie III wyprawy krzyżowej Cypr zmienił władcę. Mimo wielkiego oporu jaki stawiali mieszkańcy wyspy nie mieli szans z lepiej wyekwipowanymi i wyszkolonymi w rzemiośle wojennym rycerzami angielskimi. Pobyt krzyżowców doprowadził do izolacji wyspy od prawosławnych Greków. W 1570 r Cypr podbili Turcy. Ziemie zasiedlają muzułmanie, kulturowo całkowicie odmienni od mieszkających tu dotychczas Europejczyków. Prowadzona przez nich polityka ulg podatkowych pomimo braku przymusowej islamizacji doprowadza do konwersji wśród wielu Cypryjczyjczyków. To co dzieje się obecnie jest wynikiem historycznych uwarunkowań. Pogorszeniu ulegała sytuacja gospodarcza w ciągu panowania tureckiego. Po 250 latach dało o sobie znać wielkie niezadowolenie Greków czego wynikiem było wzniecone przez nich powstanie. Turcy odpowiedzieli okrutnymi represjami, zamordowano najwyższych przedstawicieli kościoła grekokatolickiego i notabli pełniących urzędy państwowe. Jak każdy terror i ten spowodował ideowy opór. Szerzono pomysł przyłączenia Cypru do Grecji, ale konieczność przejęcia kontroli nad wschodnim Morzem Śródziemnym, trwała wojna turecko - rosyjska, całkowicie storpedowała ideę połączenia wyspy z Grecją, bo znowu na Cyprze wylądowali Anglicy. Przez 3 lata trwała angielska okupacja Cypru, połączona z wypłacaniem Turkom prawie 100 000 funtów rocznie odszkodowania za utracone dochody przy jednoczesnym zagwarantowaniu swobód religijnych. W I wojnie światowej Turcja i Niemcy walczyli po jednej stronie. Uzasadnionym stało się założenie morskich baz na Krecie co za odstąpienie Cypru Grecji zaproponowali Anglicy, z równoczesnym udziałem w wojnie po stronie Ententy. Anglia przy sprzeciwie Francji na odstąpienie wyspy pozostała protektorem Cypru. Aż do 1950 r panował względny spokój, dopiero gdy arcybiskupem Cypru został Makarios III, zagorzały zwolennik połączenia wyspy z Grecją zorganizowano plebiscyt, w którym ludność grecka na Cyprze opowiedziała się za przyłączeniem. Władze brytyjskie nie uznały wyników plebiscytu, co było bezpośrednią przyczyną powstania i wojny partyzanckiej o niepodległość Cypru. Po 5 latach wyspa uzyskała niepodległość. Nie udało się podzielić terytorium między Greków i Turków. Konstytucja wprowadzała podział władzy między narodami. Prezydentem został pozbawiony władzy przez Brytyjczyków Makarios III. Gdy zaczął on dążyć do unii z Grecją strona turecka zagroziła interwencją. Przez wiele lat stosunki między sąsiadami były napięte. W 1974 roku doszło do zamachu stanu w wyniku kłótni między stronnictwami greckimi. Turcy wykorzystali sytuację i 20 lipca 1974 r. dokonali desantu na wyspę. Jednak na skutek słabego przygotowania operacji i rażących niedociągnięć logistycznych spadochroniarze zajęli turecką część Nikozji, a tureckie lotnictwo zaatakowało własną flotę. Zanim doszło do zawieszenia broni pod wpływem międzynarodowym Turcy zajęli 1/3 terytorium wyspy. W przeciągu niespełna roku w obu częściach Cypru doszło do przymusowych przesiedleń ludności tureckiej na północ, a greckiej na południe. Podział wyspy ustanowiono przez wprowadzenie strefy zdemilitaryzowanej, obejmującej obszar pomiędzy linią natarcia wojsk tureckich i linią obrony wojsk południowocypryjskich z dnia zakończenia walk. W lutym 1975 r. na północy proklamowano Federalne Państwo Tureckiej Republiki Cypryjskiej teoretycznie wchodzące w skład Republiki Cypryjskiej. Władze południowocypryjskie energicznie zaczęły starać się o poparcie na arenie międzynarodowej, co w rezultacie doprowadziło do politycznej i gospodarczej izolacji Północy. W końcu 15 listopada 1983 r. Turcy ogłosili powstanie niepodległej Tureckiej Republiki Cypru Północnego. Nowopowstałe państwo nie zostało uznane na arenie międzynarodowej, a politycznie i ekonomicznie funkcjonuje w dużej mierze tylko dzięki pomocy Turcji, władze której wykorzystały okupowaną strefę do przeniesienia wszystkich kasyn z Turcji kontynentalnej. . Starania Republiki Cypru o przyjęcie do Unii Europejskiej spowodowały ponowne międzynarodowe zainteresowanie się sprawą podzielonej wyspy. Jednak wygórowane żądania wysuwane przez każdą ze stron powodowały, że wszystkie próby porozumienia kończyły się jak dotąd fiaskiem.
