Szczawnica leży u stóp góry Bryjarki, w bezpośrednim sąsiedztwie Pienińskiego Parku Narodowego, w malowniczej dolinie Dunajca. Ze wszystkich stron wznoszą się górskie zbocza, pokryte iglastymi i modrzewiowymi lasami. Szczawnica to doskonały punkt wypadowy do pieszych wędrówek po Pieninach. W skład gminy wchodzą sołectwa: Szczawnica, Jaworki, Szlachtowa. Nazwa miejscowości pochodzi od kwaśnych wód zwanych przez górali szczawami. Pierwsza wzmianka o osadzie pochodzi z 1413 roku i dotyczy zapisania przez króla Władysława Jagiełłę 400 florenów Abrahamowi z Goszyc przy okazji, którego to zapisu wymieniono dwie Szczawnice: Wyżnią i Niżnią. Do końca XVIII wieku Szczawnica była częścią Starostwa Czorsztyńskiego. Jako zdrojowisko znana jest od ponad 200 lat. Szczawnica to baza turystyczna przyjmująca w sezonie letnim kilkaset tysięcy osób. Górami pokrytymi lasami o bogatej florze i faunie przyciąga amatorów wędrówek z plecakiem. Liczne szlaki turystyczne prowadzą do rezerwatów przyrody: Wąwóz Homole, Biała Woda, Wysokie Skałki oraz najwyższych szczytów Pienin i Gorców. Trasy dostosowane są do możliwości przeciętnego użytkownika. Noclegi oferują liczne pensjonaty, domy wczasowe oraz kwatery prywatne. W samym centrum Szczawnicy można skorzystać z kolejki krzesełkowej Palenica. Na szczycie raduje oko panorama Tatr, Pienin, Beskidu Sądeckiego i całej Szczawnicy. Obok, na sąsiedniej Szafranówce - 700-metrowa rynna grawitacyjna, atrakcja dla dorosłych i dzieci. Coraz większą popularnością cieszy się ostatnimi czasy turystyka rowerowa. Jej rozwojowi służą przygotowane trasy rowerowe o różnym stopniu trudności i liczne wypożyczalnie rowerów górskich. Dla zwolenników jazdy wierzchem wytyczone zostały specjalne szlaki. Istnieje także możliwość przejażdżki konnej na godziny. Często odwiedzane jest pieszo - rowerowe przejście graniczne w Pieninach, umożliwiające zwiedzenie słowackich Pienin, pobliskiej Leśnicy czy wycieczkę do Czerwonego Klasztoru brzegiem Dunajca. Z zainteresowaniem turystów spotkały się także nowo otwarte przejścia piesze w Jaworkach i Szlachtowej. Pobyt w Szczawnicy to doskonała okazja do poznania przyrody Pienińskiego Parku Narodowego, zwiedzenia zamków w Czorsztynie i Niedzicy, a także możliwość kąpieli i uprawiania sportów wodnych w pobliskim Jeziorze Czorsztyńskim.
Grajcarek inaczej nazywany Ruskim Potokiem powstał z połączenia Czarnej i Białej Wody w Jaworkach. Wpływa on do Dunajca a cały obszar doliny rzeki znajduje się na terenie miasta Szczawnica.
Koci Zamek to obecnie restauracja, która specjalizuje się w serwowaniu oryginalnych regionalnych potraw. Na przełomie XIV i XV wieku (w czasie wojen husyckich) w miejscu tym stał kotczy zamek – husycki zamek warowny. W wieku XVII pochowano tu Kozaków, którzy zginęli podczas walk pomiędzy zwolennikami Stanisława Leszczyńskiego i wojskami saskimi. Legenda mówi, że w właśnie tam zbójnik Pipkas ukrywał łupy i skarby.
