Thus girt without and garrisoned at home,
Day patient following day,
Old Charleston looks from roof, and spire, and dome,
Across her tranquil bay.
We know not; in the temple of the Fates
God has inscribed her doom;
And, all untroubled in her faith, she waits
The triumph or the tomb
(Henry Timrod)
W Charlestonie spędzilismy dwa dni. Tylko dwa, bo miasto - słusznie uważane za jedno z najpiękniejszych w USA - jest warte tego, by pobyć w nim przynajmniej z tydzień. Oczywiście, zobaczyliśmy sporo, ale zabrakło czasu na to by bez pośpiechu pospacerować po jego uroczych uliczkach i zakamarkach. Ponieważ zdecydowaliśmy się na hotel w Mount Pleasant, położonym po drugiej stronie rzeki Cooper, kilka kilometrów od historycznego centrum, postanowiliśmy naszą wizytę zacząć od zwiedzenia którejś z pobliskich plantacji. Wybór nasz padł na Boone Hall Plantation, miejsce znane nam z popularnego ongiś serialu „Północ-Południe” („North and South”). Został on nakręcony według powieści Johna Jakesa, jednego z najlepszych amerykańskich autorów powieści historycznych i przedstawia dzieje dwóch przyjaciół na tle rozgrywających się wydarzeń wojny secesyjnej. Miejsce "grające" w serialu plantację Mont Royal, czyli właśnie Boone Hall Plantation jest naprawdę warte polecenia. Piękna sceneria, ciekawa wystawa obrazująca życie niewolników, odtworzony z pietyzmem dwór plantatorów i wycieczka po terenie plantacji pozwalają przenieść się w czasie i poczuć klimat dawnego Dixie.
Po południu pojechaliśmy do centrum Charlestonu, gdzie obejrzeliśmy starą, historyczną część miasta - urocze pełne kwiatów uliczki, XVIII i XIX-wieczne kościoły i kamieniczki, piękną nadmorską promenadę i inne, godne uwagi miejsca. Rankiem następnego dnia popłynęliśmy do Fortu Sumter - miejsca, gdzie padły pierwsze strzały wojny secesyjnej. Rejs na tę maleńką wysepkę trwa około 30 minut. Po drodze można zobaczyć baraszkujące w wodzie delfiny, a sam pobyt w forcie trwa około 2 godzin. Można tam obejrzeć dawne umocnienia i działa, pospacerować po terenie fortu i brzegiem morza (uwaga na krwiożercze komary!!!), a także obejrzeć naprawdę ciekawe muzeum przedstawiające atak na Fort Sumter i inne wydarzenia wojny secesyjnej. Po powrocie do Charlestonu i obiedzie poszliśmy na ponowny spacer po jego starej części, odwiedziliśmy miejscowy rynek i „zaliczyliśmy” Muzeum Konfederacji a następnie ruszyliśmy do kolejnego celu podróży - Savannah w Georgii.
A teraz - jak zwykle - nieco informacji o dziejach zwiedzanego miasta…
Charleston jest drugim, co do wielkości, miastem Południowej Karoliny. Leży niemal pośrodku wybrzeża stanu, u zbiegu uchodzących tu do Atlantyku rzek Ashley i Cooper. Został założony w 1670 roku przez osadników angielskich, kierowanych przez Williama Sayle’a (1590-1875). Miastu nadano nazwę Charles Towne, na cześć króla Anglii, Szkocji i Irlandii Karola II (1630-1685). Zostało ono stolicą kolonii, a jego dzisiejsza nazwa Charleston została przyjęta w 1783 roku. W swoich dziejach Charleston był celem licznych ataków zarówno ze strony Francuzów, jak i Hiszpanów, którzy przeciwstawiali się angielskiej ekspansji w tej części Ameryki, a także ze strony grasujących na morzu piratów.
Charleston znany jest, jako “Święte Miasto” (The Holy City ) z racji dużej ilości kościołów oraz tego, że był jednym z nielicznych miast w 13 koloniach, w którym obowiązywała tolerancja religijna, aczkolwiek niepełna, bo nie obejmująca katolików. Choć pierwszymi osadnikami byli przybysze z Anglii, to później osiedliło się tu wielu francuskich hugenotów, Szkotów, Irlandczyków i Niemców, a także dość liczna grupa sefardyjskich Żydów. Charleston był drugim po Savannah miastem kolonialnym, gdzie zezwolono im na praktykowanie judaizmu. W czasach niewolnictwa wzrosła znacznie liczba czarnoskórej ludności (pochodzącej przede wszystkim z zachodnioafrykańskich plemion Wolof, Yoruba, Fulani, Ibo i Malinke). Charleston był wówczas głównym portem wyładunku niewolników, przywożonych do Ameryki. W połowie XVIII wieku miasto było prężnym ośrodkiem rzemiosła i handlu, a zarazem największą osadą położoną na południe od Filadelfii z ludnością około 11.000 mieszkańców, z czego prawie połowę stanowili niewolnicy. Ważną dziedziną gospodarki był wówczas handel skórami zwierząt i ich eksport do Europy, a stałą ich dostawę zapewniały porozumienia zawarte z Czirokezami i Indianami Creek. W pobliżu Charlestonu powstawały również plantacje, na których uprawiano herbatę, ryż, wytwarzano indygo i hodowano jedwabniki. Z czasem, coraz większą rolę zaczęła pełnić uprawa bawełny.
W miarę rozwoju i wzrostu liczby ludności Charleston zaczął pełnić również rolę ważnego ośrodka życia kulturalnego i społecznego. Pierwszy teatr zbudowano tu w roku 1736, powstawały także liczne organizacje dobroczynne i towarzystwa naukowe. W roku 1770 powstała pierwsza wyższa uczelnia - College of Charleston.
W czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych Charleston dwukrotnie stał się celem ataku wojsk brytyjskich. Gdy w końcu marca 1776 roku gubernator Południowej Karoliny i dowódca jej sił zbrojnych John Rutledge (1739-1800) dowiedział się, że flota brytyjska kieruje się do Charlestonu, nakazał budowę fortu na Sullivan Island dla ochrony portu i ustanowił jego dowódcą pułkownika Williama Moultrie (1730-1805). Fort odparł atak, który przypuścił brytyjski generał Henry Clinton (1730-1795), a na cześć obrońcy został nazwany Fortem Moultrie. W 1780 roku Clinton zaatakował ponownie z armią, liczącą 14.000 żołnierzy. Tym razem udało mu się osaczyć i zmusić do kapitulacji amerykańskiego generała Benjamina Lincolna (1733-1810) i zająć miasto. Była to największa amerykańska porażka podczas wojny o niepodległość. Charleston pozostawał w ręku Anglików do 1782 roku.
Chociaż po wywalczeniu niepodległości Charleston utracił status stolicy stanu na rzecz Columbii, przeżywał on gwałtowny boom gospodarczy, związany z rozwojem produkcji rolnej na pobliskich plantacjach i eksportem bawełny. Powstawały banki, rozwijał się handel, a w 1840 roku zbudowano w mieście imponujące hale targowe.
20 grudnia 1860 roku, w następstwie wyboru na prezydenta Abrahama Lincolna (1809-1865), Zgromadzenie Ogólne Południowej Karoliny przegłosowało secesję stanu z Unii. 8 styczna 1861 roku kadeci z Cytadeli w Charlestonie ostrzelali statek Star of the West próbujący dowieźć zaopatrzenie dla garnizonu fedealnego w Forcie Sumter, a 12 kwietnia 1861 roku baterie nadbrzeżne generała Pierre’a Gustave’a Toutanta Beauregarda (1818-1893) zaatakowały fort, rozpoczynając wojnę secesyjną. W czasie wojny miasto było kilkakrotnie ostrzeliwane przez wojska unijne, które utrzymywały też jego blokadę morską. Ostatecznie, w obliczu zbliżających się do miasta wojsk unijnych, oddziały konfederatów opuściły Charleston 17 lutego 1965 roku. Po wojnie miasto powoli odbudowywało zniszczenia i wychodziło z zapaści gospodarczej. Powstawały nowe szkoły, zakłady i instytucje. 31 sierpnia 1886 roku Charleston został poważnie zniszczony przez silne trzęsienie ziemi o sile 7,5 stopnia w skali Richtera. W I połowie XX wieku miasto przeżywało duże trudności gospodarcze, choć obecność wielu instytucji wojskowych była czynnikiem ułatwiającym wyjście z zapaści. W latach 60. ubiegłego stulecia było ważnym ośrodkiem ruchu walki o równouprawnienie czarnych obywateli. W następnej dekadzie, burmistrz Joseph P. Riley stał się orędownikiem odnowy życia gospodarczego i kulturalnego Charlestonu. W następnych latach realizowane były liczne inwestycje w infrastrukturę, których nie przerwał nawet katastrofalny huragan „Hugo”, który nawiedził Charleston w 1989 roku. Miasto nadal modernizuje się, a jego zachowana i odnowiona część historyczna jest magnesem, przyciągającym miliony turystów.
Warto wspomnieć, że znany amerykański taniec towarzyski (http://www.youtube.com/watch?v=F5y0hSqO48U, spopularyzowany w latach 20. XX wieku przez piosenkę skomponowaną przez pianistę Jamesa Price’a Johnsona (1894-1955), wziął swą nazwę właśnie od tego miasta.
Dzisiejszy Charleston liczy około 120.000 mieszkańców, zaś ludność całej aglomeracji to około 665.000 osób.
