Inowrocław to znana miejscowość uzdrowiskowa i zarazem stolica Kujaw Zachodnich. Położony jest nad Notecią na Pojezierzu Kujawskim.
Pierwsza wzmianka o Inowrocławiu pochodzi z roku 1185 i określa miejscowość jako Novo Wladislaw. Nazwa została wybrana prawdopodobnie na cześć księcia Władysława Hermana (1043-1102). Miasto powstało na bazie dużego targu i znajdującej się w pobliżu warzelni soli. Prowadzone później prace wykopaliskowe wykazały, że była to prawdopodobnie najstarsza warzelnia soli na ziemiach polskich.
Znaczenie Inowrocławia rosło, skoro już w końcu XII wieku powstał tu okazały kościół murowany. Nowe możliwości otworzyły się przed osadą po 1230 roku, z chwilą wydzielenia Kujaw księciu Kazimierzowi I Konradowiczowi (1211-1267), który tutaj właśnie ustanowił swą stałą siedzibę. W rezultacie już w 1237 lub 1238 r. nastąpiła lokacja nowego ośrodka miejskiego, wzniesionego wedle zachodnich kanonów urbanistycznych. Miasto otrzymało własne obwarowania. W jego granicach znalazł się nowy zamek książęcy, nowo ufundowany klasztor i kościół franciszkański, ratusz, ważnica i część starej osady. W początkach XIV wieku mieszkańcy wybierali corocznie radę miejską wraz z burmistrzami, a także wójta sądowego stojącego na czele ławy sądowej. Do 1327 roku Inowrocław pozostawał stolicą odrębnego księstwa, później aż do rozbiorów stanowił siedzibę wojewody i starosty grodowego.
Zagrożone najazdami wojsk krzyżackich miasto, w 1332 roku na pięć lat popadło w niewolę Zakonu. Ostatni z panujących Piastów, Kazimierz III Wielki bywał częstym gościem w inowrocławskim zamku. Dochodziło w nim do ważnych spotkań i rozmów dyplomatycznych. W 1337 roku monarcha przyjął tu króla Czech Jana Luksemburskiego (1296-1346) i wielkiego mistrza Dietricha von Altenburga. W ramach przygotowań do walnej rozprawy z Krzyżakami król Władysław II Jagiełło wzmocnił załogę zamkową, polecając dowodzącemu nią staroście Borowcowi nękać ziemię chełmińską, gdy tylko upłynie termin rozejmu. W okresie pogrunwaldzkim inowrocławski zamek stał się główną bazą Władysława Jagiełły. Po likwidacji zagrożenia krzyżackiego Inowrocław przestał być areną wydarzeń o ponadregionalnym znaczeniu. W korzystniejszej sytuacji znalazły się odtąd ośrodki nadwiślańskie, które przejęły handel zbożowy i wykorzystywały ówczesną koniunkturę.
Widoczny upadek miasta nastąpił w XVII wieku. Spowodowany był m.in. najazdami Szwedów. W czasie "potopu" miasto trzykrotnie przechodziło z rąk do rąk. Zwiększały się stale ciężary podatkowe, mnożyły się grabieże i zniszczenia. Nie omijały też inowrocławian zarazy. W lipcu 1666 roku przebywali w okolicy rokoszanie Jerzego Lubomirskiego, którzy na przeprawie pod Mątwami odnieśli druzgocące zwycięstwo nad ścigającymi ich wojskami króla Jana Kazimierza. Największe jednak spustoszenie przyniosła długotrwała wojna północna (1700-1721). Ubogie już wtedy miasto zostało do reszty zrujnowane przez kwaterujące wojska szwedzkie, polskie i rosyjskie.
Po I rozbiorze Rzeczypospolitej w 1772 roku miasto trafiło pod panowanie pruskie. W XIX wieku Inowrocław rozwijał się dynamicznie, a na przełomie XIX i XX wieku powstały liczne liczne zakłady przemysłowe i usługowe (fabryka maszyn roniczych, fabryka sody), kopalnia i warzelnia soli, gmachy użyteczności publicznej, obiekty infrastruktury miejskiej (gazownia, elektrownia, wodociągi) i komunikacyjnej (kolej, linie tramwajowe), obiekty uzdrowiskowe.
Mieszkańcy miasta aktywnie brali udział we wszelkich zrywach narodowych (Insurekcja 1794 roku, Powstanie Listopadowe i Styczniowe). W roku 1812 cesarz Napoleon I Bonaparte miał tu swoją kwaterę w czasie kampanii rosyjskiej. W trzech ostatnich dekadach XIX wieku powstały stowarzyszenia kulturalne o wyraźnie narodowym zabarwieniu. Rozwijało się czytelnictwo, ruch muzyczny, tajne organizacje samokształceniowe. Dzięki wysiłkom Lucjana i Stefana Grabskich oraz niestrudzonego proboszcza Antoniego Laubitza od 1893 roku zaczął regularnie ukazywać się polski "Dziennik Kujawski". W 1904 roku nazwę miasta zmieniono na Hohensalza. Powstanie Wielkopolskie, w 1919 roku przyniosło miastu upragnioną wolność. Na czele powstańców przejmujących kontrolę nad miastem stał kpt. Paweł Cyms (1894-1949), działacz niepodległościowy, członek POW.
Okres dwudziestolecia międzywojennego to czas zmagania się z trudną ogólną sytuacją gospodarczą w kraju, co w Inowrocławiu przekładało się między innymi na bardzo wysokie bezrobocie. Liczne były wystąpienia robotników i bezrobotnych, tłumione często przez policję. Mimo trudności gospodarczo-społecznych miasto jednak się rozwijało. Uruchomiono Hutę Szkła „Irena” i szyb Kopalni Soli, zakończono budowę Zakładu Przyrodoleczniczego, zbudowano lotnisko, rozwijano instytucje kulturalne. "Zdrojowisko Inowrocław" (taka nazwa obowiązywała oficjalnie od 1922 r.) utrzymywało rangę renomowanego kurortu.
Po wybuchu II wojny światowej, w rejonie Inowrocławia w dniach 5-7 września 1939 roku doszło do walk pomiędzy oddziałami polskiej 26 DP pod dowództwem płk. Adama Brzechwy-Ajdukiewicza (1894-1954) z jednostkami niemieckiej 4 Armii, dowodzonymi przez późniejszego feldmarszałka Günthera Hansa von Kluge (1882-1944). Pierwsze dni okupacji hitlerowskiej przyniosły masowe aresztowania i egzekucje mieszkańców, spośród których największy rozgłos zdobyła sobie tzw. „Krwawa niedziela” dokonana w nocy z 22 na 23 października 1939 roku w ramach Intelligenzaktion - specjalnej akcji grup operacyjnych policji bezpieczeństwa, polegającej na aresztowaniach i często likwidacji polskiej elity kulturalnej, politycznej i społecznej, w oparciu o imienne listy proskrypcyjne (tzw. Sonderfahndungsbuch Polen), sporządzone jeszcze przed wojną. Doszło także do masowych wysiedleń ludności polskiej i żydowskiej. Inowrocław (znów jako Hohensalza) stał się siedzibą jednej z rejencji tzw. Kraju Warty (Warthegau). W latach 1940-1945 w Inowrocławiu istniał obóz przesiedleńczy oraz obóz dla jeńców wojennych z Francji, Anglii i ZSRR. Okupację niemiecką zakończyło zajęcie Inowrocławia przez wojska 2 Armii Pancernej Gwardii 1 Frontu Białoruskiego w dniu 21 stycznia 1945 roku.
Po wojnie, do 1975 roku, Inowrocław posiadał status miasta wydzielonego z powiatu. Od 1999 roku jest miastem powiatowym województwa kujawsko-pomorskiego. W ostatnim trzydziestoleciu XX wieku nastąpił rozwój przestrzenny miasta; powstały nowe osiedla mieszkaniowe, zakłady przemysłowe, szkoły, sanatoria, obiekty kulturalne i sportowe. Blisko 80-tysięczny, wielofunkcyjny ośrodek miejski przestał kojarzyć się wyłącznie z solą i solankami. Zbyt intensywny rozwój uciążliwego dla środowiska przemysłu zachwiał jednak równowagę ekologiczną i niekorzystnie wpłynął na stan uzdrowiska. W 1994 r. samorząd przyjął plan restrukturyzacji miasta, dzięki któremu Inowrocław zachował charakter uzdrowiskowo-przemysłowy.
