Zwiedzanie wschodniej części wyspy rozpoczynamy od wizyty w Ogrodzie Botanicznym Jardim Botanico zlokalizowanym w Funchal. Największe wrażenie robi centralna część ogrodu utrzymana w stylu francuskim, w której kwiaty ułożone w rozmaite wzory tworzą kolorowe dywany. Z tej części ogrodu można podziwiać widok na panoramę stolicy. W ogrodzie spotykamy m.in. orchidee, kamelie, opuncje figowe i oczywiście strelicje królewskie (zwane też rajskim ptakiem) - symbol Madery. Dodatkową atrakcję stanowi niewielka ptaszarnia - Jardim dos Loiros (ogród ptaków tropikalnych), którą zamieszkują przede wszystkim rozmaitej wielkości papugi. Nie mogłam się napatrzeć na przytulone do siebie papużki nierozłączki.
Najważniejszym punktem naszego programu był wjazd na szczyt Pico de Arieiro (trzeci co do wielkości na Maderze) znajdujący się na wysokość 1818 m n.p.m. Podczas podróży na górę doświadcza się dużych zmian w różnicy wysokości - startujemy z poziomu morza, wznosimy się wysoko, po czym ponownie zjeżdżamy w dół. Wraz ze zmianą wysokości zmienia się pogoda i klimat. Im wyżej, tym jest chłodniej, bardziej wietrznie, częściej pada deszcz, czasami występuje też gęsta mgła zasłaniająca wierzchołki gór. W ciągu kilkudziesięciominutowego wjazdu na szczyt temperatura otoczenia spadła z około 25 do 5 stopni. Na szczęście po wjechaniu na szczyt Pico de Arieiro mimo chłodu i silnego wiatru niebo było przejrzyste i mogliśmy podziwiać panoramę okolicznych gór w całej okazałości. Gdy wysiedliśmy z autobusu, poczułam orzeźwiający chłód i zobaczyłam wystające z chmur wierzchołki szczytów, płynące obłoki, piękne formacje górskie i doliny, od razu poprawiło mi się samopoczucie.
Na szczycie Pico de Arieiro nie tak dawno znajdowało się schronisko, ale zostało zamknięte w poczet stworzenia w tym miejscu stacji radarowej NATO.
Z parkingu i dużej platformy widokowej można podziwiać okoliczne szczyty lub rozpocząć wycieczkę górską, zwieńczoną zdobyciem najwyższego z nich - Pico Ruivo (1862 m m.p.m.). Wyprawę w góry mieliśmy jednak zaplanowaną na inny dzień, więc ruszyliśmy dalej na północ wyspy w kierunku miejscowości Santana.
Po drodze zatrzymujemy się jeszcze we wsi Ribeiro Frio (nazwa oznacza „zimna rzeka”), która słynie z hodowli pstrąga tęczowego. Spacerujemy po wąskich ścieżkach znajdujących się wokół zbiorników, w których pływają ryby podzielone według swojej wielkości. Ribeiro Frio jest popularnym miejscem startowym dla wielu pieszych wycieczek, więc po obejrzeniu farmy wyruszamy na krótki spacer wzdłuż levad, czyli kanałów nawadniających.
Na wyspie składającej się niemal wyłącznie ze wzgórz każdy dom stoi na jakimś stoku. Na wzniesieniach mieszkańcy utworzyli więc tarasy, aby móc uprawiać ziemię i hodować bydło. Aby doprowadzić do swoich upraw wodę górzysty teren Madery utkany został złożoną siecią levad. Dzięki nim w każdy zakątek wyspy dostarczana jest woda z gór. Levady powstały w czasach pierwszych portugalskich kolonizatorów. Ich budowę rozpoczęli w XV wieku sprowadzeni z Afryki niewolnicy, którzy ręcznie wykuwali kanały w bazalcie. System levad zbierających wodę ze źródeł wysoko w górach liczy dziś 2500 km. Do dziś nie straciły podstawowego znaczenia. Wzdłuż kanałów zbudowano chodniczki służące ich utrzymaniu, które umożliwiają pracę opiekunom levad, którzy dbają o przepustowość strug i naprawianie szkód. Dzisiaj dróżki te służą również wędrowcom. Wzdłuż kanałów powstało wiele tras trekkingowych oraz spacerowych o zróżnicowanej trudności.
Nasz spacer biegnie jedną z najstarszych levad, która nie jest już używana. Po drodze mijamy wiele drzew laurowych, oglądamy paprocie, mchy, porosty i wsłuchujemy się w świergot ptaków. Spacer zaprowadza nas do punktu widokowego Balcões.
Następnie kierujemy się dalej na północ wyspy do miejscowości Santana. Po drodze delektujemy się widokiem na położoną poniżej miejscowość Porto da Cruz i panoramę Penha d'Aguia - Orlej Skały wznoszącą się nad wioską Faial. Orla Skała to wysoka, płaska bryła skalna, która wyrasta z morza na wysokość 590 metrów.
Do miejscowości Santana przybywamy natomiast w celu zobaczenia niewielkiego skansenu tradycyjnych dla lokalnej kultury zabudowań mieszkalnych. Skansen okazuje się mniejszy niż się spodziewaliśmy, gdyż składa się raptem z trzech domków. Oglądamy z bliska trójkątne, białe chatki z sięgającymi do ziemi dachami z belek w kształcie litery „A” pokrytymi strzechą. Pomalowane w kontrastujących kolorach budynki ciekawie prezentują się w otoczeniu zielonego, przyozdobionego kwiatami, skromnego podwórka. W środku jednego z domków spotykamy starszą panią sprzedającą wyroby z wikliny, koronki i inne typowe maderskie pamiątki.
Z Santany wyruszamy na wschodni kraniec wyspy czyli przylądek Ponta de São Lourenço (Św. Wawrzyńca) stanowiący rezerwat przyrody. Ten klifowy, niepowtarzalny krajobraz z niebywałymi formami skalnymi to moim zdaniem jeden z ładniejszych punktów widokowych na wyspie.
Z półwyspu kierujemy się na południe i docieramy w okolice Machico - pierwszej stolicy Madery i drugiego najbardziej zaludnionego miasteczka na wyspie. Miejsce to znane jest też z drugiej na Maderze sztucznie przygotowanej, piaszczystej plaży (pierwsza znajduje się w miejscowości Calheta), na którą piasek został specjalnie przywieziony z Maroka.
Najważniejszym punktem naszego programu był wjazd na szczyt Pico de Arieiro (trzeci co do wielkości na Maderze) znajdujący się na wysokość 1818 m n.p.m. Podczas podróży na górę doświadcza się dużych zmian w różnicy wysokości - startujemy z poziomu morza, wznosimy się wysoko, po czym ponownie zjeżdżamy w dół. Wraz ze zmianą wysokości zmienia się pogoda i klimat. Im wyżej, tym jest chłodniej, bardziej wietrznie, częściej pada deszcz, czasami występuje też gęsta mgła zasłaniająca wierzchołki gór. W ciągu kilkudziesięciominutowego wjazdu na szczyt temperatura otoczenia spadła z około 25 do 5 stopni. Na szczęście po wjechaniu na szczyt Pico de Arieiro mimo chłodu i silnego wiatru niebo było przejrzyste i mogliśmy podziwiać panoramę okolicznych gór w całej okazałości. Gdy wysiedliśmy z autobusu, poczułam orzeźwiający chłód i zobaczyłam wystające z chmur wierzchołki szczytów, płynące obłoki, piękne formacje górskie i doliny, od razu poprawiło mi się samopoczucie.
Na szczycie Pico de Arieiro nie tak dawno znajdowało się schronisko, ale zostało zamknięte w poczet stworzenia w tym miejscu stacji radarowej NATO.
Z parkingu i dużej platformy widokowej można podziwiać okoliczne szczyty lub rozpocząć wycieczkę górską, zwieńczoną zdobyciem najwyższego z nich - Pico Ruivo (1862 m m.p.m.). Wyprawę w góry mieliśmy jednak zaplanowaną na inny dzień, więc ruszyliśmy dalej na północ wyspy w kierunku miejscowości Santana.
Po drodze zatrzymujemy się jeszcze we wsi Ribeiro Frio (nazwa oznacza „zimna rzeka”), która słynie z hodowli pstrąga tęczowego. Spacerujemy po wąskich ścieżkach znajdujących się wokół zbiorników, w których pływają ryby podzielone według swojej wielkości. Ribeiro Frio jest popularnym miejscem startowym dla wielu pieszych wycieczek, więc po obejrzeniu farmy wyruszamy na krótki spacer wzdłuż levad, czyli kanałów nawadniających.
Na wyspie składającej się niemal wyłącznie ze wzgórz każdy dom stoi na jakimś stoku. Na wzniesieniach mieszkańcy utworzyli więc tarasy, aby móc uprawiać ziemię i hodować bydło. Aby doprowadzić do swoich upraw wodę górzysty teren Madery utkany został złożoną siecią levad. Dzięki nim w każdy zakątek wyspy dostarczana jest woda z gór. Levady powstały w czasach pierwszych portugalskich kolonizatorów. Ich budowę rozpoczęli w XV wieku sprowadzeni z Afryki niewolnicy, którzy ręcznie wykuwali kanały w bazalcie. System levad zbierających wodę ze źródeł wysoko w górach liczy dziś 2500 km. Do dziś nie straciły podstawowego znaczenia. Wzdłuż kanałów zbudowano chodniczki służące ich utrzymaniu, które umożliwiają pracę opiekunom levad, którzy dbają o przepustowość strug i naprawianie szkód. Dzisiaj dróżki te służą również wędrowcom. Wzdłuż kanałów powstało wiele tras trekkingowych oraz spacerowych o zróżnicowanej trudności.
Nasz spacer biegnie jedną z najstarszych levad, która nie jest już używana. Po drodze mijamy wiele drzew laurowych, oglądamy paprocie, mchy, porosty i wsłuchujemy się w świergot ptaków. Spacer zaprowadza nas do punktu widokowego Balcões.
Następnie kierujemy się dalej na północ wyspy do miejscowości Santana. Po drodze delektujemy się widokiem na położoną poniżej miejscowość Porto da Cruz i panoramę Penha d'Aguia - Orlej Skały wznoszącą się nad wioską Faial. Orla Skała to wysoka, płaska bryła skalna, która wyrasta z morza na wysokość 590 metrów.
Do miejscowości Santana przybywamy natomiast w celu zobaczenia niewielkiego skansenu tradycyjnych dla lokalnej kultury zabudowań mieszkalnych. Skansen okazuje się mniejszy niż się spodziewaliśmy, gdyż składa się raptem z trzech domków. Oglądamy z bliska trójkątne, białe chatki z sięgającymi do ziemi dachami z belek w kształcie litery „A” pokrytymi strzechą. Pomalowane w kontrastujących kolorach budynki ciekawie prezentują się w otoczeniu zielonego, przyozdobionego kwiatami, skromnego podwórka. W środku jednego z domków spotykamy starszą panią sprzedającą wyroby z wikliny, koronki i inne typowe maderskie pamiątki.
Z Santany wyruszamy na wschodni kraniec wyspy czyli przylądek Ponta de São Lourenço (Św. Wawrzyńca) stanowiący rezerwat przyrody. Ten klifowy, niepowtarzalny krajobraz z niebywałymi formami skalnymi to moim zdaniem jeden z ładniejszych punktów widokowych na wyspie.
Z półwyspu kierujemy się na południe i docieramy w okolice Machico - pierwszej stolicy Madery i drugiego najbardziej zaludnionego miasteczka na wyspie. Miejsce to znane jest też z drugiej na Maderze sztucznie przygotowanej, piaszczystej plaży (pierwsza znajduje się w miejscowości Calheta), na którą piasek został specjalnie przywieziony z Maroka.
