Stężyca, położona w pradolinie Wisły, istnieje od I połowy XIII wieku. W średniowiecznych i późniejszych zapiskach, miejscowość jest wzmiankowana jako jako Stanzitia, Stazicza, Stanzicza lub Sthęzicza. W roku 1323 król Władysław I Łokietek nadał Stężycy prawa miejskie, odebrane przez władze rosyjskie po Powstaniu Styczniowym - w 1869 roku. Miejscowość stanowiła niegdyś ośrodek ziemi stężyckiej, wchodzącej w skład województwa sandomierskiego w Małopolsce. W okresie przedłużającego się bezkrólewia po ucieczce z kraju króla Henryka I Walezego w 1574 roku, w Stężycy toczyły się, zwołane przez prymasa Jakuba Uchańskiego, obrady zjazdu szlachty (zwane też "sejmem stężyckim"). W roku 1606 wojewoda krakowski Mikołaj Zebrzydowski wzniecił tu bunt przeciw królowi Zygmuntowi III Wazie, znany jako "rokosz Zebrzydowskiego".
Warto pamiętać, że ze Stężycy pochodziło dwóch rektorów Akademii Krakowskiej - Stefan ze Stężycy oraz Adam Romer.
W Stężycy warto zobaczyć dwa zabytki - oba sakralne: XV-wieczny gotycki kościół p.w. św. Marcina Biskupa oraz barokowy filialny, poklasztorny kościół p.w. Przemienienia Pańskiego.
