Z Sobótki pojechaliśmy w kierunku Wrocławia. Niestety, presja czasu nie pozwoliła na zatrzymanie się. W samym Wrocławiu byliśmy zresztą już wcześniej. Ominęliśmy więc jego centrum, przejechaliśmy przez most na Odrze i zatłoczoną, z powodu robót drogowych i dość intensywnego ruchu szosą dojechaliśmy do Trzebnicy, gdzie pozwoliliśmy sobie na kolejny przystanek.
Miasto położone jest na obszarze o zróżnicowanej rzeźbie terenu. Otaczają je wzgórza morenowe, tzw. Wzgórza Trzebnickie, ukształtowane w okresie zlodowacenia środkowopolskiego, których wysokość przekracza 250 m n.p.m. W samej Trzebnicy znajduje się Winna Góra, z której ponoć roztacza się wspaniała panorama miasta. Piszę "ponoć", bo nie miałem okazji by samemu to sprawdzić. Wzniesienie to znane jest również z tego, że odkryto na nim najstarsze ślady człowieka (homo erectus) na terenie Polski - pochodzące sprzed około 500.000 lat paleolityczne wyroby krzemienne.
Już w czasach historycznych, w V wieku n.e. nad strumieniem Sąsiecznica istniała słowiańska osada, a pierwsza wzmianka o Trzebnicy pojawia się w dokumencie z 1138 roku. Pierwszym znanym właścicielem grodu był palatyn Bolesława Krzywoustego, Piotr Włost. On też najpewniej, aby uczcić swego patrona ufundował w Trzebnicy jeszcze przed 1138 rokiem kaplicę p.w. św. Piotra. Decydujące znaczenie dla rozwoju osady miało ufundowanie w 1202 roku przez księcia Henryka Brodatego i jego żonę Jadwigę (późniejszą świętą) kościoła i klasztoru, do którego rok później wprowadziły się cysterki, sprowadzone tu z Bambergu. Klasztor, którego budowę zakończono w 1218 roku stał się ważnym ośrodkiem życia religijnego, kulturalnego i gospodarczego, wywierając przemożny wpływ na życie Trzebnicy. Warto zauważyć, iż opactwo trzebnickie było pierwszym cysterskim klasztorem żeńskim na ziemiach polskich. W roku 1250 Trzebnica uzyskała prawa miejskie, a w roku 1257 wykupiła od klasztoru wójtostwo, uzyskując w ten sposób znaczną niezależność gospodarczą.
W XIV wieku Trzebnica znalazła się w granicach księstwa oleśnickiego i wraz z nim przeszła pod panowanie króla Czech Jana Luksemburskiego. Okresy pomyślnego rozwoju miasta przerywały najazdy, grabieże i epidemie. W roku 1432 i 1433 miasto i klasztor splądrowali husyci, a następnie w 1474 roku wojska króla węgierskiego Macieja Korwina. Dwukrotnie też nawiedziła Trzebnicę epidemia "czarnej śmierci" - dżumy.
W roku 1526 Śląsk przeszedł pod berło Habsburgów. Był to pomyślny okres dla rozwoju Trzebnicy. Miasto rozbudowało się, powstały nowe cechy, wzniesiono ratusz. Prosperity przerwał wybuch wojny trzydziestoletniej (1618-1648). Liczne zniszczenia, pożary, rabunki i kontrybucje zubożyły mieszkańców miasta. Odbudowa rozpoczęła się wraz z budową nowego barokowego budynku klasztornego. W roku 1730 wzniesiono nowy ratusz. Dziesięć lat później rozpoczęły się tzw. wojny śląskie - w ich wyniku Trzebnica przeszła pod panowanie Prus. Wojny te, jak również wojny napoleońskie na początku następnego stulecia, były katastrofalne dla losów miasta - przemarsze wojsk, epidemie, konfiskaty i rabunki zubożyły Trzebnicę i zahamowały jej rozwój. W roku 1810, za sprawą dekretu, sekularyzującego wszystkie klasztory w Królestwie Pruskim, cysterki opuściły Trzebnicę. Opustoszały budynek klasztorny był wykorzystywany jako obóz jeniecki, lazaret, a od 1817 roku - jako przędzalnia wełny. Wiele cennych elementów architektonicznych uległo zniszczeniu. Dalszej dewastacji zapobiegli Kawalerowie Maltańscy (joannici), którzy w 1870 roku wykupili część klasztoru i urządzili w nim szpital wojskowy. W klasztorze rozpoczęły również pracę zakonnice z Kongregacji Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza, które po długich staraniach przejęły całość budynków.
Wiek XIX był pomyślnym okresem w dziejach miasta. Rozwijało się szkolnictwo i infrastruktura komunalna, wybudowano bank, bibliotekę, drukarnię, powstawały zakłady włókiennicze. Epidemie cholery, które dotknęły Wrocław w latach 50. tego stulecia przyczyniły się do odkrycia walorów klimatyczno-uzdrowiskowych Trzebnicy i okolic. W 1886 roku miasto uzyskało połączenie kolejowe z Wrocławiem, a w roku 1888 otwarto uzdrowisko "Zdrój św. Jadwigi". W następnych latach uruchomiono gazownię i elektrownię.
Bezpośrednie działania wojenne obu wojen światowych nie dotknęły Trzebnicy. Zakrawa to na ironię, bo miasto wyszło z II wojny światowej zniszczone w 75%. Gros zniszczeń, zostało jednak dokonane już po zajęciu Trzebnicy przez Armię Czerwoną, co nastąpiło 25 stycznia 1945 roku. W marcu i kwietniu 1945 roku Trzebnica była miejscem koncentracji wojsk II Armii Wojska Polskiego, a później przez krótki czas - głównym ośrodkiem polskiej administracji i osadnictwa na Dolnym Śląsku. Lata powojenne przyniosły usunięcie zniszczeń, restaurację wielu zabytków i rozbudowę miasta.
Krótki pobyt w Trzebnicy pozwolił nam na zapoznanie się właściwie tylko z jedną, ale za to największą atrakcją turystyczną - sanktuarium św. Jadwigi Śląskiej i dawnym opactwem cysterek. Trochę więcej informacji o zwiedzanych obiektach podaję, jak zwykle, w opisach zdjęć.
