Gdy wjeżdża się do Łęcznej, trudno sobie zdać sprawę z tego, że osada ta liczy sobie już ponad 750 lat, a na prawach miasta funkcjonuje już od roku 1467. Może dlatego, że w pejzażu miasta dominują nowe osiedla, które powstały tu w dużej części po odkryciu bogatych złóż węgla kamiennego i uruchomieniu pierwszej kopalni Lubelskiego Zagłębia Węglowego w pobliskiej Bogdance. Szacowne zabytki takie jak kościół p.w. św. Marii Magdaleny, stare kamienice, dom z podcieniami, synagogi, czy XIX-wieczny ratusz przycupnęły nieco z dala od współczesnego centrum. Nie zachowało się ich zresztą zbyt wiele.
A w dawnych wiekach miasto, dzięki korzystnemu położeniu na szlakach handlowych wiodących na Ruś i Litwę, rozwijało się bardzo dynamicznie. Już założyciel Łęcznej, ksztelan Jan z Tęczyna uzyskał dla miasta przywilej organizowania dwóch jarmarków, a kolejni właściciele - Firlejowie otrzymali zgodę króla Stefana Batorego na dwa następne jarmarki, na Boże Ciało, w czerwcu, i na św. Mikołaja, w grudniu. W roku 1647 ówczesny właściciel Łęcznej, podkomorzy lubelski Adam Noskowski uzyskał kolejny przywilej na trzy nowe jarmarki. Miasto przeżywało wówczas okres największego rozkwitu. Właśnie wtedy powstała większość zachowanych do dziś zabytków. Na łęczyńskie jarmarki przyjeżdżali kupcóy i pośrednicy z całęj Rzeczypospolitej oraz z innych krajów europejskich - Niemiec, Austrii, Rosji.
Liczne wojny i epidemie, trapiące Rzeczpospolitą w II połowie XVII i na początku XVIII wieku, zahamowały rozwój Łęcznej. Regres pogłębiły rozbiory i upadek państwa w końcu XVIII wieku. Nowe drogi handlowe i linie kolejowe ominęły łęczną. Do czasu odkrycia wspomnianych wyżej złóż węgla, Łęczna pozostawała sennym, prowincjonalnym miasteczkiem o charakterze rolniczo-handlowym. Począwszy od 1999 roku miasto jest siedzibą powiatu.
Z zabytków Łęcznej najciekawsza wydała nam się tzw. Duża Synagoga, zbudowana w latach 1648-1655 przy wsparciu ówczesnego biskupa krakowskiego Piotra Gembickiego i właścicielki miasta, Katarzyny z Firlejów Noskowskiej. Kilkakrotnie niszczona przez pożary i odbudowywana, służyła łęczyńskim Żydom do 1939 roku. W czasie okupacji Niemcy zdewastowali świątynię, urządzając w niej magazyn. Po wojnie początkowo noszono się z zamiarem jej rozebrania, ostatecznie jednak przeprowadzono remont, zakończony w 1964 roku. Obecnie w gmachu synagogi mieści się Muzeum Judaistyczne z ciekawą ekspozycją przedmiotów, zdjęć i dokumentów obrazujących historię miejscowej społeczności żydowskiej.
