-
-
- Ratusz Staromiejski i stojący przed nim pomnik Mikołaja Kopernika. Najstarszą częścią obecnego gmachu ratusza jest pięknie zdobiona typową ornamentyką gotycką wieża z około 1274 roku, podwyższona w 1385 roku do obecnej wysokości 40 m, wzorowana na flandryjskich belfortach - wieżach rynkowych, budowanych zazwyczaj w połączeniu z halami targowymi, będących jednocześnie strażnicami obserwacyjno-sygnalizacyjnymi. Z miastami Flandrii (głównie Brugią, Gandawą, Ypres) nawiązał Toruń bowiem bliskie kontakty kupieckie już w połowie XIII wieku. W wieży przechowywano archiwalia, zbroje i kosztowności, tutaj także mieściło się więzienie. Około 1430 roku wieżę zwieńczono spiczastym hełmem - iglicą, na szczycie której zawieszona była złota korona - symbol niezależności mieszczańskiej Torunia i przywilejów królewskich. Została ona bezpowrotnie zniszczona w czasie oblężenia szwedzkiego w 1703 roku. Po odbudowie Ratusza wieżę nakryto prowizorycznym zadaszeniem, które przetrwało do dziś, a władze miasta - pomimo podjętego tematu odbudowy hełmu z okazji 300 rocznicy jego zniszczenia - nie zdecydowały się na odbudowę.
Pierwszy zegar na Ratuszu Staromiejskim powstał prawdopodobnie niedługo po 1385 roku, kiedy ukończono nadbudowę wieży do wysokości obecnej. Najstarsze przekazy świadczące o istnieniu zegara wieżowego pochodzą z pierwszej połowy XV wieku i dotyczą jego naprawy, dokonanej w 1415 roku i w 1417 roku przez mistrza Leystera. Jest to pierwsze znane nazwisko toruńskiego zegarmistrza.
W 1532 roku zlecono niejakiemu Fabianowi Pappelbornowi wykonanie nowego czasomierza, który został zniszczony w czasie pożaru Ratusza podczas szwedzkiego oblężenia miasta w 1703 roku. W 1726 roku miasto było stać na wykonanie nowego zegara wieżowego. Zadanie powierzono Abrahamowi Willowi, który najpierw skonstruował mechanizm, a dopiero w drugiej kolejności tarcze i ornamenty. Roboty te ukończył w 1728 roku. Dzwony zegarowe - godzinowy i minutowy - powstały w pracowni słynnego ludwisarza gdańskiego, Michaela Wittwercka. Istnieją one do dziś, w przeciwieństwie do mechanizmu zegarowego Willa, którego losy nie są znane. Obecnie pracujący na wieży mechanizm jest nakręcany silnikiem elektrycznym i został wykonany prawdopodobnie na przełomie XIX i XX wieku. Napisy wyryte w blasze miedzianej oraz warstwie złota świadczą o wykonaniu w 1897 roku nowych elementów metalowych przez mistrza blacharskiego, R. Schulza z uczniami oraz ich zabezpieczeniu w 1897 roku przez zespół zegarmistrza A. Żehorna. Z tego roku pochodzą obecne wskazówki. Średnica tarczy zegara ratuszowego wynosi 3,5 m, a duża wskazówka mierzy 2,1 m. Cyfry i koliste obręcze tarcz wykonane są z brązu o grubości 3 mm. Pokryte są płatkami 24-karatowego złota oraz zabezpieczone żywicami.
-
