-
-
- Pomnik Lotnika (początkowo zwany Pomnikiem Lotników) mieści się na skrzyżowaniu ulic Żwirki i Wigury i Wawelskiej. Jest to pomnik poświęcony polskim lotnikom walczącym podczas I wojny światowej i w wojnie polsko-bolszewickiej. Z inicjatywą wystawienia monumentu wystąpiła grupa oficerów lotnictwa wojskowego. Pierwszy krok uczynił szef Departamentu IV-ego Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych gen. bryg. pil. Gustaw Macewicz (1879-1933), który w październiku 1922 roku powołał do życia Komitet Organizacyjny Budowy Pomnika. Pomysł zaakceptował Departament Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych, zainteresowano nim także marszałka Józefa Klemensa Piłsudskiego (1867-1935). Pomnik zaprojektował w 1923 roku Edward Wittig (1879-1941). Jego model wystawiono w 1929 roku na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu. Prace nad odlewem wykonywane w firmie „Kranz i Łępicki” zakończono pod koniec 1931 roku. Odsłonięcia monumentu dokonano 11 listopada 1932 roku. Był on jednym z pierwszych pomników w ówczesnej Europie, poświęconych lotnictwu. Pomnikowa postać pilota ma twarz majora Leonarda Zbigniewa Lepszego (1889-1939). Odsłonięty monument mierzył łącznie 15,02 m wysokości (rzeźba pilota 5,95 m, cokół 9,07 m). Do roku 1944 pomnik stał na Placu Unii Lubelskiej. Szczęśliwie przetrwał bombardowania stolicy w 1939 roku. W czasie okupacji próby demontażu, podejmowane przez Niemców, spotykały się ze sprzeciwem samych Niemców, oficerów lotnictwa, stacjonujących w pobliskich koszarach u zbiegu ulic Rakowieckiej i Puławskiej. Mimo że pomnik był usytuowany w ruchliwym punkcie miasta, blisko siedziby Gestapo, członkom „małego sabotażu” Janowi Gutowi i Janowi Bytnarowi „Rudemu” (1921-1943) udało się namalować na jego cokole dwie kotwice - znak Polski Walczącej. Pomnik został zniszczony przez Niemców po upadku Powstania Warszawskiego.
-
