• 6

Zamość

Podróż: Lubelszczyzna
Miejsce: Zamość, Lubelskie , Polska, Europa

• 
• Rynek Wielki jest jednym z piękniejszych XVI-wiecznych reprezentacyjnych placów w Europie. W każdej pierzei Rynku znajduje się zespół podcieniowych kamienic mieszczańskich. Rynek Wielki jest placem idealnie kwadratowym o wymiarach 100 x 100 m. Krzyżują się tu pod kątem prostym dwie główne osie zespołu staromiejskiego. Oś podłużna o długości 600 m przebiega zgodnie z kierunkiem wschód - zachód, od bastionu VII do rezydencji Zamoyskich. Oś poprzeczna licząca 400 m przebiega z północy na południe, łącząc Rynek Wielki z rynkami: Solnym i Wodnym. Widoczny na zdjęciu zamojski ratusz zbudowany został na przełomie XVI i XVII wieku wg projektu Bernarda Moranda (ok. 1540-1600). W latach 1639-1651 został gruntownie przebudowany przez Jana Jaroszewicza (1575-1670) i Jana Wolffa (?-1653). Obiekt powiększono i podwyższono przez wprowadzenie trzech kondygnacji z wysoką attyką. Budynek posiada elewacje o manierystycznych proporcjach, rytmicznych podziałach i bogatym wystroju architektonicznym. W XVIII wieku przed fasadą ratusza wybudowano odwach i dwuskrzydłowe, wachlarzowe schody wsparte na arkadach. W 1770 roku wieża otrzymała smukły hełm z latarnią. W latach 1823-1825 na zapleczu ratusza, w miejscu drewnianych jatek, wzniesiono piętrowy budynek więzienny w duchu „koszarowego" klasycyzmu wg projektu gen. Jeana Mallet-Malletskiego (1777-1846). Skrzydła boczne, łączące budynek z gmachem ratusza, powstały po roku 1848. O przybytku surowej Temidy przypomina monumentalna brama frontowa. Po prawej stronie ratusza widoczne są charakterystyczne kamieniczki "ormiańskie" - Wilczkowska, "Pod Aniołem" i "Pod Małżeństwem" ("Szafirowa"). Pierwsza z nich pochodzi z początku XVII wieku. Obecną formę i wystrój zawdzięcza przebudowie z lat 1665-1674, dokonanej przez Jana Wilczka, rajcę miejskiego. Druga (trzecia z kolei patrząc od ratusza) została wystawiona latach 1632-1634 przez bogatego kupca ormiańskiego - Gabriela Bartoszewicza. We wnęce na I piętrze znajduje się płaskorzeźba z przedstawieniem figury Gabriela Archanioła z lilią, od której kamienica bierze swą nazwę. Ostatnia - zbudowana została przez kupca ormiańskiego Torosza w I połowie XVII wieku. Dzięki zachowanej fasadzie reprezentuje typową kamienicą ormiańską w mieście. Fasadę zdobi fryz geometryczny i roślinny. Nazwa kamienicy pochodzi od przedstawienia groteskowych postaci mężczyzny i kobiety umieszczonych w strefie attyki.