-
-
- Sanktuarium maryjne. Obraz Matki Boskiej Gietrzwaldzkiej, Pani Ziemi Warmińskiej. Jest zaliczany do grupy obrazów Hodogitrii. Nazwa "Hodogitria" oznacza przewodniczkę i wywodzi się od nazwy kościoła Ton Hodegon w Konstantynopolu, w którym gromadzili się przewodnicy podróżnych - hogigos. Tam został umieszczony obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, odnaleziony przez cesarzową Aelię Eudokię (401-460), żonę Teodozjusza II (401-450). Ikona gietrzwałdzka przedstawia Madonnę okrytą ciemnoniebieskim płaszczem, trzymającą na lewym ramieniu Dzieciątko odziane w długą czerwoną suknię, prawą rączką błogosławiące, lewą wspierające się na książce. W górnej części obrazu dwaj aniołowie unoszą wstęgę z majuskułowym napisem: "Ave Regina caelorum, ave Domina angelorum" ( "Bądź pozdrowiona, Królowo nieba, bądź pozdrowiona, Pani Anielska"). Twórca obrazu jest dotychczas nieznany. Autor wzorował się zapewne na jakimś obrazie zachodnim, Dzieciątko nie trzyma bowiem zwoju papirusowego, tak jak na obrazach Hodogitńi kręgu wschodniego, lecz księgę. Należy przypuszczać, że powstał prawdopodobnie w środowisku polskim, gdyż znacznie się różni od obrazów Hodogitńi włoskich, niderlandzkich, francuskich czy niemieckich. Obrazy takie jak gietrzwałdzki występują w Polsce począwszy od wieku XV do XVIII. Nie ustalono dotychczas od kiedy obraz znajduje się w kościele gietrzwałdzkim. Wiadomo, że od drugiej połowy XVI wieku w głównym ołtarzu znajdował się obraz Matki Bożej już wówczas cieszący się kultem. Obydwie suknie (Madonny i Dzieciątka) pochodzą z XVIII wieku i są wykonane ze srebrnych blach, zdobionych dużym trybowanym ornamentem kwiatowym na złoconym tle. Sukienka Madonny jest prawdopodobnie dziełem złotnika olsztyńskiego Michała Bartolomowicza, zaś suknia Dzieciątka - jest autorstwa złotnika Johanna Christopha Geesego, również z Olsztyna. Po rozbudowie kościoła w końcu XIX wieku w ołtarzu głównym umieszczono figurę Niepokalanej, wykonaną zgodnie z opisami wizjonerek, a cudowny obraz umieszczono w kaplicy bocznej na emporze, gdzie przetrwał aż do 1949 roku. W 1949 roku ks. Wiktor Szota, ówczesny proboszcz parafii, po zaznajomieniu się z historią obrazu, postanowił umieścić go ponownie w głównym ołtarzu. Obraz umieszczono w dużej złoconej ramie. Ruchomą jego zasłonę stanowi wizerunek pędzla malarza Aleksandra Trojkowicza z Krakowa przedstawiający Niepokalaną objawiającą się na klonie. W 1967 roku aktu koronacji obrazu Pani Gietrzwałdzkiej dokonał Prymas Polski, kard. Stefan Wyszyński (1901-1981).
-
