2011-08-21 - 2011-08-27
Podróż Blisko Granicy z Rosją
rower pieszo przyroda jadę sobie cudowna planeta zabytki miasto śladami sławnych samotna romantyczna
Opisywane miejsca:
Olsztyn, Dobre Miasto, Smolajny, Kraszewo, Lidzbark Warmiński, Rogóż, Bartoszyce (139 km)
Typ: Blog z podróży
Witam cieplutko.Tego dnia ( 19.06.11 ) rozpocząłem cykl podróży " wokół domu " gdzie celem każdej sesji ( 3 ) było maksymalne zbliżenie się do granicy Polsko - Rosyjskiej. Cóż wyszło z moich planów, jak zrealizowałem letnie marzenia jak niepokorny jestem dla natury i rzeczy martwych. Jak zwykle niespodzianki, adrenalina i niecenzuralne szmery pod nosem. Bardzo sie postaram po kolei przedstawić moje wyprawy i co z tego wyszło wnioski pozostawiam do wolnej dyskusji.
Oczywiście startuję z Olsztyna
Coraz Bliżej Granicy z Rosją - Dobre Miasto 2011-08-21
Pierwsze z miast odwiedzonych na zaplanowanej marszrucie to Dobre Miasto.
Dobre Miasto (dawniej niem. Guttstadt) – miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobre Miasto. Ośrodek usługowy i przemysłowy na Pojezierzu Olsztyńskim nad Łyną, ok. 25 km na północ od Olsztyna. Jedno z miast aglomeracji olsztyńskiej.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. olsztyńskiego.
Według danych z 31 grudnia 2010 miasto miało 10 440 mieszkańców.
Dobre Miasto powstało w miejscu grodu pruskiego, położonego pośród bagien i rozlewisk, nad brzegiem rzeki Łyny, na sztucznej wyspie powstałej po przekopaniu kanału, tzw. Dużej Łyny dla potrzeb obronnych i potrzeb młyna. Nazwa miasta najprawdopodobniej wywodzi się od pruskiego słowa gudde oznaczającego krzak, zarośla. W dniu 26 grudnia 1329 biskup warmiński Henryk II Wogenap nadał osadzie prawa miejskie. Z 1336 pochodzi łaciński zapis miasta – Bona Civitas.
Herbem miasta był jeleń trzymający w pysku gałązkę dębu z dwoma żołędziami, stojący na zielonej trawie. Patronką miasta jest święta Katarzyna Aleksandryjska.
Dobre Miasto było ośrodkiem dóbr biskupich, siedzibą kapituły kolegiackiej (do 1811), a także ośrodkiem handlu i rzemiosła. W 1466, na mocy postanowień pokoju toruńskiego wraz z całą Warmią, znalazło się w granicach inkorporowanych do Polski Prus Królewskich. W 1627 zostało zniszczone przez Szwedów, którzy zrabowali również cenną bibliotekę kapituły.
Do rozbiorów Dobre Miasto znajdowało się na autonomicznym obszarze podległym władzy biskupów warmińskich – Dominium Warmińskim. W 1772 dostało się pod zabór pruski. W latach 1865-1896 było siedzibą władz powiatu lidzbarskiego. W październiku 1810 dekretem króla Prus zlikwidowano kolegiatę, a w latach 1830-1834 wybudowano w mieście kościół ewangelicki, którego fundatorem był Fryderyk Wilhelm III, a projektantem Karl Friedrich Schinkel.
W 1939 liczyło 5931 mieszkańców. Formy nazewnicze do 1945 roku: niem. Guttstadt – inne nazwy: Guddestat, Godenstat, Gudinstat, Gutberg, Gutenstat, Guthenstadt, Guthinstadt)
Po wojnie miasto zostało odbudowane i rozbudowane. 14 maja 1960 prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński przywrócił do życia kapitułę kolegiacką w Dobrym Mieście.
Coraz Bliżej Granicy z Rosją - Smolajny 2011-08-21
Nieświadomy uroku miejsca i architektury zboczyłem z głównej drogi zachecony jasno pobłyskującą fasadą zabudowania na widnokręgu i potem już informacją turystyczną. Z głwnej drogo zjechałem jakieś 1,5 km. Na teren wszedłem starą, wąską furteczką z murowanymi filarami i ścieżynką do góry do wieży bramnej. To nie jest główne wejście, należało by raczej obejść teren do końca małego zalesienia prawą stroną tegoż terenu i skrecić w lewo. Tam mżna postawić bezpiecznie auto. Wcześniej tego nie wiedziałem.
Gorąco polecam to miejsce na zwiedzenie, sam tu jeszcze wrócę.
Pałac biskupów warmińskich został wybudowany w latach 1741 - 1743, który później był ulubionym miejscem pobytu Ignacego Krasickiego. Nad głównym wejściem, w trójkątnym obramowaniu, znajduje się ryzalit z ozdobnym herbem fundatora Adama Stanisława Grabowskiego. Oprócz pałacu zachowały się wieża bramna i dobudowany do niej parterowy budynek mieszkalny. Obecnie w pałacu mieści się Zespół Szkół Rolniczych. Podczas obchodów 200 - rocznicy śmierci biskupa Krasickiego nastąpiło uroczyste nadanie jego imienia szkole.
Jeszcze ciekawy link:
http://smolajny.neostrada.pl/oszkole.html#polozenie
Coraz bliżej Granicy z Rosją - Kraszewo 2011-08-26
Kraszewo (niem. Reichenberg): wieś w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński. We wsi kościół z 1718 roku. Wieża z 1861 roku.
Przy kościele pozostałości po cmentarzu i kaplica z 1716 roku. Na lewo od wejścia (za murem) kamień poświęcony żołnierzom rosyjskim poległym w 1914 roku.( ja tego nie znalazłem ).Zobacz więcej: http://mojemazury.pl/47497,Kraszewo-kosciol-sw-Elzbiety-z-1718-roku.html#ixzz1WAoDrcC7
Byłem tu w życiu z 10 razy ale nigdy z myślą o zwiedzaniu, zawsze było to słuzbowo i jak " po ogień ". W końcu spojrzałem na Lidzbark Warmiński łaskawym okiem podróżnika. Oj jest co oglądać choć nie wszystko co nawet ważniejsze Wam pokażę.
Lidzbark Warmiński (niem. Heilsberg, rus. Гейльсбергъ, prus. Lēcbargs) – miasto i gmina w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego. Aktualnie stolica powiatu, gminy miejskiej i gminy wiejskiej.
Lidzbark Warmiński od 1350 r. do XIX wieku był stolicą Warmii i dawniej jej największym miastem. Miasto było ważnym centrum wiary i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, często dlatego też nazywano je Perłą Warmii. Przez długi czas było pod panowaniem biskupów warmińskich. Był to też znaczny ośrodek gospodarczy ustępujący swym znaczeniem na Warmii tylko Braniewu. W mieście znajduje się zamek biskupów warmińskich, który za dużą wartość artystyczną i historyczną w skali światowej, uznany został za pomnik historii, dawniej zaliczany do zabytków klasy "0" (wg nieaktualnej od 1973 r. klasyfikacji zabytków)[1].
W mieście znajduje się jeden z ważniejszych[2] w kraju zakład mleczarski Polmlek, główna siedziba grupy mleczarskiej Warmia.
W Lidzbarku Warmińskim co roku na przełomie sierpnia i września odbywają się Lidzbarskie Wieczory Humoru i Satyry. W listopadzie zaczynają się Lidzbarskie Starcia Kabaretowe (eLeSKi), odbywają się one co 3 miesiące aż do maja. Lidzbark Warmiński jest miasteczkiem, które w ostatnich latach coraz szybciej się rozwija. Wielość zabytków i imprez kulturalnych oraz sportowych o europejskim zasięgu przyciąga do miasta coraz więcej turystów[3].
Według danych z 30 czerwca 2009 roku, miasto miało 16 254 mieszkańców[4].
Coraz Bliżej Granicy z Rosją - Rogóż 2011-08-27
Rogóż (niem. Roggenhausen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Wieś wymieniana w dokumentach już w roku 1335. Lokowana w 1338 przez wójta krajowego Henryka Lutra. Wieś została zniszczona w czasie wojny 1519-1521. W roku 1536 biskup warmiński Maurycy Ferber wystawił nowy przywilej dla wsi - 60 włók na prawie chełmińskim. W roku 1688 było tu 14 gospodarstw chłopskich i sołtys.
Zabytki
- Gotycki kościół parafialny, salowy z wieżą, z drugiej połowy XIV w, pw. św Barbary. Wieżę nadbudowano w 1797. Wnętrze świątyni odnawiane było dwuktrotnie w XVIII w. Z okresu drugiej odnowy pochodzą sztukatorskie tonda z popiersiami Chrystusa, Matki Boskiej i Apostołów rozmieszczone na ścianach między oknami, wykonane przez Perwangera. Ołtarz rokokowy z warsztatu Chrystiana Bernatda Schmidta z ok. 1770 r. Kościół był odnawiany w latach 1886 i 1918-1919.
- Barokowa kapliczka z XVII w oraz
- Dwie kapliczki z XIX w.
- Neoklasycystyczny dom (nr 8) z końca XIX w.
inne źródło:
Pierwsza wzmianka o istnieniu wsi pochodzi z dokumentów z roku 1335. Miejscowość lokowana w roku 1338 (za panowania Kazimierza III Wielkiego) przez ówczesnego wójta krajowego Henryka Lutra. Doszczętnie zniszczona w czasie wojny w latach 1519-1521.
W roku 1536 biskup warmiński Maurycy Ferber wystawił nowy przywilej dla wsi – 60 włók na prawie chełmińskim. W roku 1688 było tu 14 gospodarstw chłopskich i sołtys. W 1783 roku we wsi było już 40 domów. W roku 1818 miejscowość liczyła 234 osoby, w 1939 – 525. Po zakończeniu II wojny światowej na podstawie pisma starosty K. Kondrackiego z dnia 4 czerwca 1946r. opartego na zarządzeniu Ministra Administracji Publicznej i Ministra Ziem Odzyskanychnazwa wsi została określona jako Rogóż. W tym też okresie zaczęli przybywać do naszej miejscowości pierwsi przesiedleńcy. Wśród nich można wyróżnić trzy grupy:
Pierwszą stanowią mieszkańcy Polski centralnej (Kurpie, Kujawy i Mazowsze).
Drugą liczną grupę stanowiła ludność kresowa „polscy wypędzeni”.
Wreszcie kolejną, trzecią grupę przybyszów stanowili Ukraińcy przesiedleni tu głównie po akcji „Wisła”.
W lutym 1946 roku powstała w Rogóżu szkoła podstawowa, która odegrała ważną rolę w integracji lokalnej społeczności. W latach 60-tych powstało w Rogóżu kino „Niedźwiadek” , klubokawiarnia, gospoda, które działały do lat 80-tych. Do 1990 r. nasza miejscowość miała połączenie kolejowe z najbliższymi miastami. Do dnia 31.12 1972 Rogóż był siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej . W 1967 została zawiązana z inicjatywy mieszkańców Ochotnicza Straż Pożarna.
Obecnie Rogóż jest sołectwem które liczy : 638 mieszkańców a funkcję sołtysa pełni Pani Danuta Stankiewicz.
Miejscowość jest w pełni objęta siecią wodociągową a większość gospodarstw jest podłączona do sieci kanalizacyjnej dzięki wybudowanej w latach 90-tch biologicznej oczyszczalni ścieków
Coraz Bliżej Granicy z Rosją - Bartoszyce 2011-08-21
Jak widać na załączonym zdjeciu ( exif ) jest juz godzina 17 kiedy staję na opłotkach Bartoszyc. Tym razem się przeliczyłem w czasie. I teraz mogę nie skrepowanie powiedzieć, że moim w tym dniu celem było przejście graniczne w Bezledach. Obkręcenie tych kilkunastu miejsc zajęło troszkę czasu. Kiedy jeszcze rozważałem szybki atak na Bezledy nadszedł ulewny deszcz, który " skradł " mi 45 minut. po przymusowym odpoczynku, posiłku doszedłem do wniosku, że nie dam rady aby jeszcze nadzbyt późno nie wracać do domu. Decyzję podjąłem słuszną bo po drodze jeszcze dwa razy przerażająca burza ' zaganiała " mnie do starych przystanków autobusowych. Kolejne dziesiątki minut stracone na koszt ciemności. Kiedy dotarłem do Dywit zmuszony byłem zjechać jak to nasi Rajcowie nazywają " ścieżkę rowerową " biegnącą wzdłóż drogi Wojska Polskiego jakieś trzy kilometry. To masakra by turyści, rowerzyści zganiani byli na leśny dukt, nie utwardzony, nie oświetlony, kręty, górzysty, posiadający mnóstwo niebezpiecznych parowów z wodą. To był najbardziej karkołomny odcinek dzisiejszego maratonu. Nie dość, że zakończony niepowodzeniem to jeszcze końcówka okazała się bardzo nieprzyjemnym odcinkiem drogi.
Panie Prezydencie Olsztyna bardzo proszę o zdjęcie znaku zakazującego ruchu rowerzystów na odcinku leśnym, lub dołożenie doń tabliczki, że nie dotyczy po zmroku i w deszczową pogodę.
Na tym kończę I etap " Podróży do Granicy z Rosją "
Bartoszyce (dawniej Barsztyn[1], niem. Bartenstein, lit. Barštynas, prus. Bartanstabs[potrzebne źródło]) – miasto i gmina w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim leżące na Nizinie Sępopolskiej w dolinie rzeki Łyny, w historycznej krainie Barcji. Bartoszyce to miasto o wielowiekowej historii i tradycji, łączące w sobie wpływy polskie, niemieckie i wschodnie. W latach 1975–1998 Bartoszyce administracyjnie należały do województwa olsztyńskiego. Dzisiaj to ważny węzeł komunikacyjny oraz ośrodek administracyjny, usługowy i kulturalny województwa. Według danych GUS z 31 grudnia 2008 roku miasto miało 25 007 mieszkańców[2].
Zabytki
Bartoszyce posiadają 76 zabytków, które są prawnie chronione i wpisane do krajowego rejestru zabytków nieruchomych[39] oraz 3 zabytki archeologiczne[40]. Do najcenniejszych należą:
- Stare Miasto Bartoszyce z XIV wieku o doskonale zachowanym układzie urbanistycznym. Ochronie konserwatora zabytków podlega Rynek wraz z szachownicą przylegających ulic, mieszczańskimi kamienicami i budynkami, murami obronnymi oraz obszarem okalającym.
- Brama Lidzbarska z 1468 roku. Doskonale zachowany fragment miejskich murów obronnych o dużym podobieństwie do okolicznych kościołów wiejskich. W budynku od 1881 roku mieściło się więzienie. Znajduje się przy Placu Konstytucji 3-go Maja 20.
- Pozostałości miejskich murów obronnych z XIV wieku – zabytek archeologiczny.
- Spichlerze z przełomu XVIII i XIX wieku. Najlepiej zachowane znajdują się przy ulicy gen. Józefa Bema 11 oraz Pawła Strzeleckiego 2. Aktualnie znajdują się w nich hotele i restauracje.
- Kościół św. Jana Ewangelisty i Matki Boskiej Częstochowskiej gotycka budowla z II połowy XIV wieku, którą wielokrotnie przebudowywano m.in. w 1678 r., wieża pochodzi z 1732 r. Był to początkowo niski budynek, który pod koniec XIV rozbudowano do obecnej trójnawowej formy. W 1487 nastąpiła ponowna konsekracja. W okresie świetności miasta ufundowano wspaniały późnomanierystyczny ołtarz (ok. 1660, prawdopodobnie wykonany przez Joachima Pfaffa z Królewca) oraz duże organy (organmistrz Werner z Elbląga). Wnętrze zniszczone w 1945 r. Fragmenty ołtarza znajdują się w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Do rejestru zabytków wpisana jest również przykościelna plebania z XVIII/ XIX w.
- Kościół św. Jana Chrzciciela z XV wieku. Gotycki budynek znajdujący się poza obszarem starego miasta na lewym brzegu Łyny. Istniał już w 1404 r. Według niektórych opinii uważany jest za pierwotna parafię dla nieudanej pierwszej lokacji Bartoszyc (1326). Był zniszczony w czasie wojny trzynastoletniej. Ołtarz barokowy z lat 1715–1720, przypisywany Krausowi z Królewca, ambona z 1706.
- Kościół św. Brunona – powstał w latach 1882–1883 jako pierwsza świątynia katolicka w Bartoszycach[41]. Wyposażenie wnętrza, witraże oraz prezbiterium wykonano w stylu neogotyckim. Obecnie znajduje się w nim sanktuarium Archidiecezji warmińskiej – Archidiecezjalne Sanktuarium Świętego Brunona Bonifacego z Kwerfurtu Biskupa i Męczennika erygowane przez abp Edmunda Piszcza w 2002 r[42].
- Kamienne baby (Baby pruskie) w Bartoszycach popularnie nazywane „Bartkami”. Dwa kamienne posągi Bartek i Gustebalda umieszczone wraz z kamienną misą na skwerze przy zbiegu ulic Marii Skłodowskiej-Curie i Bohaterów Warszawy. Prawdopodobnie są dziełem plemion pruskich zamieszkujących pierwotnie te tereny.
- Budynek Dawnego Browaru przy ulicy Kopernika 5 z dobrze zachowanym budynkiem, w którym obecnie mieści się obiekt gastronomiczny.
- Cmentarz wojenny z I wojny światowej z 1914 roku. Bardzo dobrze zachowany i wielokrotnie odrestaurowywany cmentarz niemiecki. Usytuowany w parku przy ulicy Bema obok miejsca, gdzie kiedyś mieścił się cmentarz ewangelicki. Założony na planie prostokąta, od ulicy odgrodzony ceglanym murem. Groby rozłożone są na 7 wspinających i zwężających się ku górze tarasach. Na każdym z tarasów umieszczonych jest 6 bloków ze sztucznego kamienia (z wyjątkiem ostatniego krótszego). Na kamiennych blokach znajdują się dane po 2 żołnierzy: imię i nazwisko, nazwa jednostki oraz data śmierci. Na najniższym z tarasów znajduje się dodatkowo kamienny blok z wykutymi inskrypcjami o liczbie pochowanych oraz danymi 9 żołnierzy oraz 3 osób cywilnych. Spoczywają tu 92 osoby: 88 żołnierzy niemieckich, w tym 10 poległych na przełomie sierpnia i września 1914 r. w walkach o Bartoszyce, żołnierz rosyjski oraz 3 cywilów[43].
Zaloguj się, aby skomentować tę podróż
Komentarze
-
Do tych miast tak na prawdę to trzeba by było powrócić ponownie i spojrzeć jeszcze bardziej spokojniejszym okiem. Te miasteczka zasługują na dokładną penetrację i docenienie ich poprzez obiektyw aparatu fotograficznego. Cieszę się, że zajrzałaś tu i jak słusznie wykoncypowałaś, że to wycieczka rowerowa. Dziękuję i pozdrawiam. -
Bardzo lubię Lidzbark Warmiński,byłam tu swego czasu.
Bartoszyce i Dobre Miasto też są mi znane.
Ciekawa wycieczka i pewnie rowerowa-)
Pozdrawiam-) -
Bardzo minie to cieszy. Zapraszam Olgo o każdej porze dnia i nocy. Pozdrawiam i dziękuję za Smolajny.
-
Ciekawa dla mnie wycieczka w stronę granicy polsko-rosyjskiej:)
Jutro tu wrócę i dokończę. Pozdrawiam turystycznie:) -
Wiceiczka ,rzekłbym architektoniczna.To lubię