"Brama Indii" ("The Gateway of India") to nazwa monumentalnego łuku wzniesionego w latach 1915-1924 na bombajskim nabrzeżu w celu upamiętnienia wizyty króla Anglii Jerzego V i jego małżonki, Marii. Dla mnie Bombaj stał się również bramą Indii, gdyż w nim postawiłem po raz pierwszy stopy w tym kraju. Było to w czerwcu 1985 roku. Pamiętam, jak po całonocnym locie z Pragi i krótkim odpoczynku w naszym hotelu pojechaliśmy na obiad z agentem do restauracji "Taj Mahal", mieszczącej się w pięciogwiazdkowym hotelu o tej samej nazwie. Na zalanej stojącym w zenicie słońcem ulicy było gorąco jak w piekle. My siedzieliśmy w klimatyzowanej sali a za oknem jak na wyciągnięcie dłoni widać było właśnie "Bramę Indii". Oczywiście, tuż po obiedzie poszliśmy ją obejrzeć z bliska. W ten sposób "Gateway of India" stała się również i dla mnie bramą, od której zaczęła się moja podróż. Ponieważ nasz partner chciał nam pokazać miasto pojechaliśmy do hinduistycznej świątynii Walkeshwar mieszczącej się w rezydencjalnej dzielnicy Malabar Hill. Świątynia, poświęcona bogowi Sziwie została założona w tym miejscu w I połowie XII wieku, lecz później została zniszczona przez Portugalczyków, którzy władali miastem w latach 1534 - 1661 (nota bene, mało kto wie, że nazwa "Bombaj" pochodzi od portugalskiego "Bom Bahia"). Świątynię odbudowano w 1715 roku, dzięki staraniom kupca i filantropa Ramy Kamatha. Obecnie obok funkcji sakralnych, świątynia jest miejscem, w którym odbywają się festiwale klasycznej muzyki hinduskiej. Do świątyni przylega duży prostokątny basen Banganga, będący dawnym zbiornikiem słodkiej wody, wybudowany w tym samym czasie co Walkeshwar Temple.
Następne dni pobytu w Bombaju były wypełnione pracą i nie dawały zbyt wielu możliwości zwiedzania miasta. Oczywiście, w wolnym czasie chodziliśmy na spacery w okolicach naszego hotelu, mieszczącego się niedaleko pięknego budynku dworca kolejowego Victoria Station. Jak można się domyślić, budynek pochodzi z epoki wiktoriańskiej, gdy Indie były perłą w koronie brytyjskiej. Dworzec został wybudowany w 1888 roku, w stylu będącym połączeniem neogotyku z architekturą indyjską. Budynek robi naprawdę spore wrażenie. W roku 1996 nadano mu nazwę Chhatrapati Shivaji, na cześć XVII-wiecznego założyciela państwa Maharasztra. W roku 2004 dworzec ten został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Z wędrówek po Bombaju pamiętam także ludzi śpiących na ulicznych chodnikach i gromady żebrzących dzieci. Przedtem nigdy nie spotkałem się z taką nędzą, ale wtedy nie widziałem jeszcze Kalkuty.
Miałem okazję odwiedzić Bombaj ponownie w grudniu 1987 roku, ale wówczas byłem w mieście krócej i nie miałem właściwie okazji zobaczyć niczego więcej niż za pierwszym razem.
Z góry przepraszam za nienajlepszą jakość zdjęć. Są to skany ze slajdów robionych wówczas na jedynie dostępnych wówczas filmach ORWO, a i sprzęt pozostawiał sporo do życzenia. Dotyczy to zdjęć nie tylko z Bombaju, ale i z innych miejsc Indii.
