Cerkiew greckokatolicka pw. św. Mikołaja (ob. rzymskokatolicki kościół filialny pw. Świętej Rodziny) w Rabem k. Czarnej.

"...Cerkiew w Rabem ulokowana jest tuż przy trasie wielkiej obwodnicy bieszczadzkiej, między Czarną a Hoszowem, po wschodniej stronie drogi. Pierwsze wzmianki o wsi jak i o cerkwi pochodzą z XVI wieku.

Pierwotna cerkiew ufundowana była przez rodzinę Dydyńskich. Kolejna - wzmiankowana w roku 1756 powstała z fundacji Łażewskich. Obecny obiekt zbudowano w roku 1858 (początek budowy) a konsekrowano pw. św. Mikołaja w 1861 r. Budowa została zrealizowana z fundacji mieszkańców Rabego. Po roku 1951 nieużytkowana, większosć wyposażenia rozkradziono.

Cerkiew jest orientowana, trójdzielna, konstrukcji zrębowej, obita gontem. Od północy przylegająca do prezbiterium zakrystia. Sanktuarium zamknięte ścianą prostą, ściany zbieżne. Obiekt nakryty daszkiem okapowym opasującym cerkiew, wsparty na tzw. rysiach - wystających belkach zrębu. W zachodniej elewacji dwukondygnacyjne podcienie. Zrąb ścian nawy wyższy niż w sanktuarium i babińcu. Dachy konstrukcji krokwiowej, dwuspadowe o różnej wysokości kalenic. Nad nawą uskok w połaciach dachowych. Nad nawą znajduje się sześcioboczny tambur (bęben) nakryty namiotowo ze ślepą latarnią. Nad zakrystią dach pulpitowy. Wszystkie połacie dachowe pokryte są blachą. Od zachodu chór o ażurowym parapecie.

Bryła cerkwi odbiega od typowych cerkwi bojkowskich na tym terenie, prezentuje ona tzw. nurt klasycyzujący drewnianej architektury cerkiewnej, podobnie jak cerkiew w pobliskiej Czarnej. Ten typ architektoniczny był w czasach jej budowy narzucony przez administrację austriacką. Zmiany stylowe w tym typie cerkwi są powierzchowne - wzniesiono ją w tradycyjnej formie i rozwiązaniach konstrukcyjnych a dodano jedynie dekoracje o aktualnych w czasie budowy znamionach stylowych - np. dach oraz kolumny przed wejściem, choć nie tak wydatne i typowe jak w Czarnej.

Po roku 1951 nieużytkowana cerkiew służyła przez pewien czas jako magazyn przedmiotów zebranych z innych cerkwi, które później rzekomo wywieziono w nieznanym kierunku. Zachowały się tu natomiast ikony z rozebranej cerkwi w Lutowiskach - trzy ikony Proroków Starego Testamentu oraz dwie duże ikony malowane na blasze: Ostatnia Wieczerza i Narodziny NMP. W zwieńczeniu ganku znajduje się przedwojenny krycyfiks wycięty z blachy.

Od roku 1971 obiekt pełni funkcję kościoła rzymskokatolickiego należącego do parafii w Czarnej. W roku tym, celem odsłonięcia ołtarza głównego zdemontowano carskie wrota oraz dwie ikony namiestne, które następnie umieszczono na ścianach prezbiterium. Nad babińcem znajduje się zabytkowy pozłacany żyrandol, drugi - większy od obecnego - był niegdyś zawieszony w nawie głównej. Niestety końcem lat 70 został przeniesiony do cerkwi w Lipiu i uległ zniszczeniu podczas jej pożaru..."

 

  • Cerkiew w Rabe
  • Cerkiew w Rabe
  • Cerkiew w Rabe