Jadąc górską drogą pomiędzy stokami porośniętymi lasami od za oknami migną od czasu do czasu niewielkie kaplice zbudowane z dużych bloków skalnych kryte ostrym dachem. Gdyby nie świadomość, że to cel naszej wizyty, kościółki wpisane na listę UNESCO, to można byłoby je uznać za opuszczone prywatne domy. Po ok. 2 godz. jazdy, z Lapty w której nocujemy wszędzie do greckiej części wyspy daleko, zatrzymujemy się przed maleńkim kamiennym kościołem pod wezwaniem Matki Boskiej Naszej Pani. Znajduje się on nieopodal ok. 5 km od niewielkiej wsi Nikitari położonej na północnych zboczach pasma gór Troodos.
Kościół Panagia Forbiotissa, lepiej znany jako Panagia z Asinou, w 1985 r. został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, która obejmuje 9 innych malowanych kościołów bizantyjskich na terenie gór Troodos. Forbiotissa był klasztornym kościołem należącym do klasztoru w Forbion. Według napisu nad południowym wejściem kościół został zbudowany z darowizny Magistrosa Nikifora, który później wstąpił do zakonu i został mnichem o imieniu Nikolaos. Klasztor został założony w 1099 roku i funkcjonował do końca 13 w. Kościół składa się z dwóch części: sklepionej nawy i narteksu, który został później dobudowany w II połowie 12 w. Narteks z 2 półokrągłymi absydami należy do typowych świątyń bizantyńskich. Już od 12 w. kościół pokryty był stromym dachem drewnianym pokrytym dachówką. Z całego klasztoru zachował się tylko ten kościółek, pozostałe zabudowania klasztorne uległy zniszczeniu. Wnętrze Panagia Forbiotissa pokryte jest w całości malowidłami ściennymi, pochodzą z różnych okresów czasu. Najwcześniejsze datowane są na przełom 1105/1106 czyli rok budowy kościoła i prezentują styl charakterystyczny dla okresu rządów Komnenów (ostatnich cesarzy Bizancjum).Te freski odzwierciedlają sztukę Konstantynopola, który jest uważany za miejsce narodzin artysty. Są jednym z najważniejszych przykładów sztuki bizantyjskiej tego okresu.Silny wpływ stolicy Imperium tłumaczy fakt, że przeważające warunki geopolityczne tamtych czasów doprowadziły Aleksego I Komnena (król w latach1081-1118) do uczynienia z Cypru najważniejszej bazy wojskowej północno-wschodniego regionu Morza Śródziemnego. Wiele oryginalnych malowideł ściennych, datowanych na rok 1105/6, zachowało się w absydzie i zachodniej ścianie kościoła, która uległa dużym zniszczeniom szczególnie po trzęsieniach ziemi. W 14 w. ściana absydy zawaliła się, ale wkrótce została odbudowana i odrestaurowana.W tym samym czasie dodano zewnętrzne przypory, a nieco później zbudowano przyporę na wschodnim krańcu północnej ściany. Narteksy zostały udekorowane malowidłami ściennymi wkrótce po ich wzniesieniu w II połowie 12 wieku, w 1333 r. odnowiono je po usilnych staraniach Lusignanów.
Oglądam malowidła z wielkim zainteresowaniem. Nie są to freski, bo malowane były na suchym, a nie mokrym tynku. Wykonane są z wielką dbałością o szczegóły, a kolory są bardzo świeże. Na szczęście odkąd wpisano je na listę dziedzictwa kulturowego nie można ich fotografować z użyciem flesza. Jest nadzieja, że będą cieszyć jeszcze oczy innych. To bardzo ładne miejsce i warto było tu przyjechać.
