Rasząg (niem. Raschung) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W przeszłości Rasząg położony był na terenie powiatu reszelskiego, a później na terenie powiatu biskupieckiego.
Miejscowość usytuowana jest nad niedużym jeziorem Rasząg. W Raszągu mieszkał i pracował Jan Liszewski – założyciel „Gazety Olsztyńskiej”.
Historia
Nazwy wsi: rok 1609 – Raschink, 1656 – Raschung. Nazwa miejscowości wywodzi się z języka pruskiego, w którym rążytis oznacza rozciągac się.
Wieś lokowana w 1569 roku, kiedy biskup warmiński Stanisław Hozjusz nadał tu swojemu bratu Janowi 60 włók ziemi na prawie magdeburskim (z odmianą „ad utramque sexum”, zezwalającą ma dziedziczenie również przez córki) z obowiązkiem jednej służby zbrojnej. Z czasem powstała wieś szlachecka.
Biskup Teodor Andrzej Potocki nadał 12 włók boru pod Raszągiem mieszkańcom królestwa pruskiego, którzy przenieśli się tu ze względu na obciążenia podatkowe i przyjęli wyznanie katolickie. Ze wsi Sąpłaty byli to: Marcin i Krzysztof Jakubszowie, Adam Szyk, Kacper i Tomasz Zalewscy, Jerzy Faten i Jan Becz oraz z Małszewskiej Wólki (k. Szczytna) Marcin Kurek. Powyższe potwierdził biskup Szembek w roku 1731. W 1783 r. Rasząg składał się z majątku szlacheckiego, folwarku i wsi – łącznie liczył 30 domów. W 1820 dobra ziemskie wraz z wsią liczyły 26 domów z 205 osobami i należały do Gerkowskiego. W 1848 r. Rasząg liczył 25 domów i 356 mieszkańców, z których większość mówiła po polsku. W plebiscycie z 1920 r. za Prusami Wschodnimi oddano tu 153 głosy, a za Polską 98 głosów. W 1939 r. we wsi było 607 mieszkańców.
Oświata
W roku 1827 szkoła miała 27 uczniów, a językiem nauczania był polski. W 1853 r. szkoła miała 84 uczniów, uczęszczały do niej także dzieci z Józefowa. Językiem nauczania był niemiecki, a religii nauczano po polsku. Nauczycielem religii był Antoni Kalinowski.
Nauczycielem w Raszągu w latach 1881-1883 był Jan Liszewski, twórca „Gazety Olsztyńskiej” (tablica pamiątkowa umieszczona na budynku szkoły). W tym czasie obowiązywało zarządzenie zakazujące nauczania po polsku, jednakże Liszewski nie stosował się do niego. Liszewski w 1882 założył we wsi biblioteczkę Towarzystwa Czytelni Ludowych, jako jedna z pierwszych bibliotek tego typu na Warmii. Po wyjeździe Liszewskiego (zmuszonego różnymi szykanami ze strony ówczesnych władz) przez długie lata bibliotekę prowadził Antoni Mazuch. W 1890 r. aż 23 mieszkańców Rasząga wsparło finansowo Towarzystwo Czytelni Ludowych.
W 1920 roku istniała tu polska szkoła. W czasie plebiscytu w 1920 r. za Polską oddano w Raszągu 39% głosów (251 głosujących). W czasie wyborów do sejmu pruskiego w 1924 r. na listę Polskiej Partii Ludowej oddano 106 głosów (względna większość). Aż do 1939 we wsi działało koło Związku Polaków w Niemczech i koło Związku Towarzystw Młodzieży.
Szkoła w Raszągu w 1935 r. miała trzech nauczycieli i 133 uczniów.
