Podróż Gdzieś Tam, w Polsce cz. I ... - Gdzieś tam w Polsce, Szczytno ...

Szczytno (wymowa i, niem. Ortelsburg) – miasto i gmina w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim. Według danych z 30 czerwca 2009[2] miasto miało 25 207 mieszkańców.

Według danych z 2007 Szczytno ma obszar 10,62 km².

Szczytno leży na granicy dwóch pojezierzy: olsztyńskiego i mrągowskiego.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego.

Szczytno rozwinęło się z osiedla funkcjonującego jako przedzamcze. Zamek krzyżacki zbudowany został w połowie XIV w., w miejscu wcześniejszej drewnianej strażnicy z 1266 r. W roku 1370 Kiejstut spalił krzyżacki drewniany zamek i w tym miejscu postawił kamienną warownię.

W latach 1849-1851 w Szczytnie wychodziło dwujęzyczne pismo ludowe "Kurek Mazurski" wydawane z inicjatywy Ligi Polskiej.

W okresie pierwszej wojny światowej Szczytno było bardzo zniszczone, później odbudowane w typowej miejskiej zabudowie. W okresie międzywojennym z inicjatywy Ryszarda Andersa założono park miejski. Według projektów architekta Augusta Wieganda zbudowano wiele kamienic (usytuowanych wokół rynku), budynek gimnazjum, plebanię kościoła katolickiego, synagogę i hotel Berliner Hof.

Prawa miejskie uzyskało 12 kwietnia 1723 r.

Od 1818 Szczytno było miastem powiatowym. W trakcie rozwoju miasta, przyłączone zostały dawne osiedle wiejskie: w 1901 r. Fiugajty, w 1906 r. osiedle zwane "Wolność", w 1913 r. Bartna Strona.

Według niemieckiego spisu z 1945 zamieszkane było w 74,5% przez ewangelickich Mazurów, natomiast cały powiat zamieszkiwało procentowo 77% Polaków. W wyniku działań wojennych zniszczenia sięgnęły 45%, a po zakończeniu II wojny światowej miasto znalazło się w nowych granicach Polski.

Nazwę "Ortelsburg" nadano miastu od imienia Ortolfa z Trewiru, komtura elbląskiego, który aktem z dnia 24 września 1360 zezwolił na osiedlenie przybyszy z Mazowsza. Pierwsza osada na północnym brzegu jeziora Domowego Dużego otrzymała nazwę Bartna Strona (niem. Beutnerdorf) od pszczelarstwa – dominującego zajęcia osadników. Istniała także słowiańska nazwa "Szczytno" – od nazw jezior "Sciten Minor" i "Scitem Maior" lub od nazwy wyrabianych przedmiotów – szczytów (tarcz, a raczej ich metalowych części) przez mieszkańców miasta.