3.09.2013.
Zwiedzanie Parku Narodowego Qobustan, gdzie można oglądać m.in. skały z prehistorycznymi petroglifami i wulkany błotne. Kraina położona 60 km na południe od stolicy. Słynie ze znalezisk świadczących o tym, że żył tu człowiek prehistoryczny. W górach Qobustanu nagromadzone są pamiątki przeszłości narodu azerbejdżańskiego i całej ludzkości, od czasów epoki kamienia i pojawienia się człowieka pierwotnego. Tysiące lat temu tereny te, dziś przypominające pustynie czy półpustynie, były niezwykle żyzne i obfitujące w zwierzynę oraz bujnie porośnięte roślinnością. Klimat przypomina tropiki. Kiedyś skały Qobustanu były bezpośrednim wybrzeżem Morza Kaspijskiego, a woda wyżłobiła w nich mnóstwo jaskiń, w których, kiedy się cofnęła, zamieszkali ludzie. W latach 30. XX w. prowadzono intensywne prace wydobywcze kamienia. Jeden z robotników znalazł dziwne rysunki na skałach. Prace archeologiczne rozpoczęto w 1939 r. W sumie do tej pory odnaleziono ponad 6 tyś. rysunków (na ok. tysiącu skał), przeszło 40415 kurhanów, jaskinie mieszkalne i ponad 100 tyś. przedmiotów codziennego użytku. Najstarsze znaleziska mają 34-36 tyś. lat. Naukowcy uważają jednak, że człowiek był tu jeszcze wcześniej, co pozwala stwierdzić, że Qobustan jest jedną z kolebek cywilizacji. Naskalne rysunki przedstawiają całą ewolucję człowieka. Można prześledzić, jak i na co polowano, jakich narzędzi używano, całe sceny z życia codziennego, bogactwo świata zwierzęcego. Jednymi z najciekawszych rysunków są sceny tańca. Na ścianach przedstawione są tańce pojedynczego człowieka, jak również całe pląsające korowody. Przypominają one bardzo współczesny azerbejdżański taniec jałły. Rewelacją okazało się odkrycie petroglifów pokazujących człowiek pierwotnego w łódce. Fakt ten świadczy o tym, że ludzie ci byli doskonałymi żeglarzami. Petroglify Qobustanu należą do najcenniejszych znalezisk tego typu na świecie. W1966r. stworzono tu rezerwat archeologiczny o pow. 4,4 tyś. ha, mający chronić znaleziska, badać je i reklamować. W muzeum obejrzeć można makiety przedstawiające życie codzienne człowieka pierwotnego. Najciekawsza z nich prezentuje sposób, w jaki polowano na zwierzęta wykorzystując wąwóz. Myśliwi gnali zwierzynę po łąkach, prosto na skraj przepaści, do której wpadała. Na dole wąwozu myśliwi dobijali swoją zdobycz. Na terenie rezerwatu znajduje się sporo ostrzeżeń przed żmijami i na pewno warto zwrócić uwagę, gdzie stawiamy nogę. Ok.2 km od rezerwatu odkryto bardzo interesujący łaciński napis na głazie. Powstał on między 84 a 96 r. n.e. i świadczy o przebywaniu na terenie Azerbejdżanu rzymskich wojsk. Napis został wykonany prawdopodobnie przez Juliusa Maximusa. Wulkany błotne. Kilka kilometrów dalej znajduje się skupisko kilkudziesięciu wulkanów błotnych. Poszczególne kopki mają wielkość od kilkunastu centymetrów do kilku metrów. Wrażenie jest niesamowite, wydaje się, że to miejsce żyje. Z wulkanów cały czas dobiega wesołe bulgotanie, małe kratery plują, co jakiś czas szarą, zimną mazią. Początkowo wyjaśnianej procesami magmowymi, jednak w wyniku badań okazało się, że ma związek z występowaniem ropy naftowej i wydzielaniem się gazu ziemnego. Jest to jedno z najciekawszych przyrodniczo miejsc Azerbejdżanu, a jego, dodatkowym atutem jest wspaniały widok na Morze Kaspijskie.
Pobyt na targu. Wyjazd na płonącą górę Yanar Dag.
Powrót pociągiem / 16 godzin / do Tbilisi