Podróż Śląsk Cieszyński cz. 1 - stolica, czyli "Ciesz się Cieszynem - Wstęp



"Ciesz się Cieszynem" - takim oto hasłem reklamuje się miasto od jakiegoś czasu. Trudno się nie cieszyć Cieszynem, gdyż to jedno z najpiękniejszych śląskich miast, o długiej i przebogatej historii, mające masę ciekawych miejsc i zabytków. Jest to jedno z nielicznych śląskich miast, w których czuć ducha dawnych cesarskich Austro-Węgier, bowiem Cieszyn, tak jak cały Śląsk Cieszyński, nie był pod zaborem pruskim, ale był integralną częścią c.k. monarchii. Ważne jest tutaj zaznaczenie pewnego faktu, może mało znanego Polakom spoza Śląska Cieszyńskiego, otóż na tych ziemiach nigdy nie było zaborów. Tutaj nie było powstań, tutaj nikt nie czuł się zniewolony i nie traktował administracji austriackiej jako okupanta, bowiem takim nigdy nie mógł być. Tutaj wszyscy, od wieków, czuli się poddanymi książąt cieszyńskich, wpierw o piastowskim rodowodzie, potem habsburskim.

 

Z Cieszyna od zawsze było bliżej do Wiednia, Budapesztu czy Pragi niż do Warszawy (w przenośni jak i realnie). Tutaj "nowinki z Zachodu": myśli, nauki, wojny, wynalazki itd. docierały szybciej niż do Rzeczpospolitej (czyli Polski). Księstwo Cieszyńskie, które powstało w 1290 roku było jednym z najsilniejszych a zarazem najdłużej istniejących księstw śląskich. Jego rozwój był związany z położeniem pomiędzy królestwami Polski i Czech, jednak z tą drugą siłą Księstwo Cieszyńskie się związało jako lenno Królestwa Czech (tak jak cały Śląsk to uczynił w 1327 r.). Gdy Piastowie przestali rządzić Polską, tutaj nadal panowali jeszcze setki lat. Polacy, Czesi, Słowacy, Węgrzy, Niemcy i Żydzi, katolicy oraz ewangelicy żyli tu pokojowo przez długie wieki, budując księstwo jak i jego główne miasto, nadając mu kosmopolityczny charakter. Tragedią dla nich był lipiec 1920 roku, czyli sztuczny podział Śląska Cieszyńskiego między Polskę a Czechosłowację (dokonany jednak przez zachodnich polityków), a tym samym podział Cieszyna. Dawny Cieszyn, sprzed podziału, już nie istnieje, ale warto poszukać i odnaleźć jego elementy: w uliczkach, w architekturze, historii budynków itd. A te wszystkie mogą opowiedzieć wspaniałe historie. Teraz jest to łatwiejsze niż dawniej, gdy Polska i Czechy stały się członkami UE i weszły do Strefy Schengen, a oba miasta wspólnie wykorzystują środki unijne na wspólne projekty transgraniczne, poprawę komunikacji między mieszkańcami obu miast, promocję turystyki itd. W Czeskim Cieszynie widać i słychac Polaków, tak jak w polskim Cieszynie Czechów. Interesy, nauka, biznes, ale i przyjaźnie i miłości - to na nowo łączy ludzi z obu stron granicy. Powoli, oba Cieszyny łączą się na nowo, ku uciesze mieszkańców a i turystów na pewno. I jak tu nie cieszyć się Cieszynem:)

 

Zdjęcia pochodzą z kilku różnych wycieczek pieszych i rowerowych, tekst zaś pochodzi głównie z przewodnika Marcina Żerańskiego "Cieszyn i Czeski Cieszyn - śladem tramwaju" wydanym przez Pracownię na Pastwiskach w 2011 roku.

 

Klimat dawnego Cieszyna, sprzed podziału miasta, świetnie przedstawił czeski bard z Ostrawy Jaromir Nohavica w swojej piosence "Cieszyńska". W 2008 roku została wydana w polskim języku, śpiewana przez Artura Andrusa. Zaś o wyjazdach koleją z cieszyńskiego dworca mówi piosenka "Dokąd się śpiewa", śpiewana w polskiej wersji przez Elżbietę Wojnowską. Polecam!