Podróż Zlot "Pod Dębami - Trzemeszno



W drodze powrotnej ze zlotu zatrzymałem się na krótko w Trzemesznie i Kwieciszewie.

Trzemeszno, położone na Szlaku Piastowskim, znajduje się pomiędzy dwoma jeziorami: długim, rynnowym Jeziorem Popielewskim (uznawanym za najgłębsze w Wielkopolsce) i znacznie mniejszym Jeziorem Klasztornym. Nazwa miasta wywodzi się od staropolskiej nazwy czeremchy – „trzemcha”, niegdyś licznie rosnącej w okolicy. Nie jest ona łatwa do wymówienia dla cudzoziemców - być może dlatego znalazła się w znanym "łamańcu językowym":

"Chrząszcz brzmi w trzcinie w Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy Pszczynie,
Straszny wszczyna szum.
Mąż gżegżółki w chaszczach trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk 
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg..."

W dokumentach z XII wieku nazwa pojawia się w zlatynizowanej wersji, jako Ciremusine i Cremesen.

Wielkie znaczenie dla rozwoju osady, a później miasta miało sprowadzenie przez księcia Bolesława III Krzywoustego z Flandrii kanoników regularnych laterańskich i wybudowanie kościoła, w którym umieszczono relikwie św. Wojciecha. Dzięki nim przez stulecia do jego symbolicznego grobu przybywali liczni pielgrzymi, wśród nich także książęta i królowie. Tradycja nakazywała też nowo wybranym prymasom Polski i arcybiskupom gnieźnieńskim nawiedzenie grobu świętego przed uroczystym ingresem do katedry w Gnieźnie.

Trzemeszno uzyskało prawa miejskie w XIV wieku. Jakkolwiek nie było ośrodkiem o wielkim znaczeniu ekonomicznym to jednak sam klasztor kanoników regularnych można niewątpliwie uznać za znaczący w kraju ośrodek oświaty i kultury. W II połowie XVIII wieku dzięki opatowi klasztoru kanoników regularnych Michałowi Kosmowskiemu doszło do znacznego ożywienia gospodarczego i rozwoju i rozbudowy miasta. Powstał wówczas szpital św. Łazarza oraz ufundowana przez opata szkoła średnia-Collegium Tremesnense. Największym przedsięwzięciem końca XVIII wieku była przebudowa kościoła w stylu późnobarokowym.

W 1793 roku na skutek II rozbioru Rzeczypospolitej Trzemeszno zostało włączone do Prus. Na przełomie XVIII i XIX wieku w mieście pojawili się osadnicy pochodzenia niemieckiego i żydowskiego. Społeczności te w ciągu XIX stulecia zbudowały swoje świątynie, które niestety nie zachowały sie do czasów teraźniejszych.

XIX-wieczne Trzemeszno było prężnym ośrodkiem kultury w Wielkopolsce. Oprócz wspomnianej już szkoły założonej przez opata Kosmowskiego, istniała tutaj znacząca biblioteka klasztorna, drukarnia i księgarnia, a także siedziba sądu. W mieście przeważała ludność polska i po zakończeniu I wojny światowej, już w drugim dniu Powstania Wielkopolskiego, 28 grudnia 1918 roku trzemesznianie sami wyzwolili się spod pruskiego jarzma. 

  • Trzemeszno
  • Trzemeszno
  • Trzemeszno
  • Trzemeszno
  • Trzemeszno
  • Trzemeszno