Pasłęk leży przy szosie E-7, prowadzącej z Warszawy do Gdańska. Miasto położone jest na północnym skraju Pojezierza Iławskiego, na granicy Żuław Wiślanych z jednej- i Warmii - z drugiej strony.
We wczesnym średniowieczu był tu gród pruskiego plemienia Pogezanów o nazwie Paslok, od której prawdopodobnie wywodzi się dzisiejsza nazwa miasta. Pierwsza udokumentowana wzmianka o Pasłęku pochodzi z 1267 roku. Miasto założono tu w końcu XIII wieku (w 1297 roku) z rozkazu mistrza krzyżackiego Meinhardta z Kwerfurtu. Znajdowało się ono na terenie historycznej krainy Prusy Górne (Oberland), a pierwszymi osadnikami byli Holendrzy, sprowadzeni do osuszania miejscowych bagien. Dlatego też miastu nadano nazwę Holland (później - od 1701 roku używano nazwy Preußisch Holland). Była to pierwsza osada holenderska na ziemiach zakonnych i jednocześnie na terenie dzisiejszej Polski. Dała ona początek intensywnemu, trwającemu aż do początków XIX wieku osadnictwu holenderskiemu.
W dawnych wiekach Pasłęk był ośrodkiem handlowo-rzemieślniczym. W czasie trwania wojny trzynastoletniej (1454-1466) miasto opowiedziało się po stronie polskiej, jednak na mocy II pokoju toruńskiego z 1466 roku, pozostało pod władaniem krzyżackim. Wojska polskie oblegały i zajęły Pasłęk podczas ostatniej wojny polsko-krzyżackiej w 1521 roku. Pozostawały tu do sekularyzacji Zakonu w roku 1525. Potem, Pasłęk znalazł się na terenie Prus Książęcych.
W roku 1627 Pasłęk okupowały wojska szwedzkie Gustawa II Adolfa, zwanego "Lwem Północy". W czasie drugiej wojny polsko-szwedzkiej, w 1656 roku na zamku pasłęckim spotkali się król szwedzki Karol X Gustaw i książę elektor Fryderyk Wilhelm. Obaj władcy uzgodnili działania wojskowe przeciw Polsce. W latach wojny siedmioletniej od 1758 do 1762 roku miasto okupowali Rosjanie. Znaczne zniszczenia spowodowały przemarsze wojsk napoleońskich w latach 1807 i 1812.
W roku 1818 Pasłęk został siedzibą powiatu. W wieku XIX miasto intensywnie się rozwijało, powstały niewielkie zakłady przemysłowe, młyny, ślusarnia, garbarnia, tartak, nowoczesny szpital i sieć wodociągowa, uruchomiono linię kolejową. W 1898 roku w Pasłęku powstało Górnopruskie Towarzystwo Historyczne (Oberländischer Geschichtsverein), którego honorowym przewodniczącym został książę Alexander zu Dohna ze Słobit.
W wyniku II wojny światowej miasto znalazło się w granicach Polski - zniszczone w 80% przez działania wojenne oraz podpalenia, dokonane przez żołnierzy radzieckich. W pierwszych latach powojennych władze polskie wysiedliły dotychczasowych mieszkańców Pasłęka do Niemiec, zastępując ich głównie ludźmi z terenów wschodnich II RP. Obecnie miasto utrzymuje się głównie dzięki rolnictwu i przemysłowi lekkiemu. Funkcjonuje tu m. innymi duża mleczarnia, produkująca wyroby nabiałowe na potrzeby całej Polski północnej.
