Słonecznik bulwiasty- topinambur
________________________________________
Słonecznik bulwiasty, topinambur, bulwa (Helianthus tuberosus L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych.
Rozmieszczenie geograficzne
Rodzimym obszarem jego występowania jest Ameryka Północna, ale jako uciekinier z upraw rozprzestrzenił się szeroko na świecie i obecnie rośnie dziko także w Nowej Zelandii, na Azorach, w Ameryce Środkowej i Południowej, na Karaibach, w Azji i Europie. Do Polski sprowadzony został w drugiej połowie XVII w., jako roślina uprawna. Obecnie występuje też w środowisku naturalnym na całym niżu i w niższych położeniach górskich, jako uciekinier z uprawy. Na niektórych stanowiskach jest dość liczny. Według ekologów stanowi zagrożenie dla gatunków rodzimych i należy zaniechać jego uprawy na obszarach chronionych.
Łodyga Wzniesiona, prosta, dorasta do 3,5 metra wysokości. Cała jest szorstko owłosiona.
Przez blisko 200 lat z powodzeniem stanowił ważną część diety człowieka. Francuzi przyrządzają go na dwadzieścia sposobów. Nim do Polski dotarł ziemniak, Polacy, i w ogóle Europejczycy, żywili się topinamburem właśnie. Ratując od śmierci głodowej wielu ludzi, roślina ta została nawet poświęcona przez Papieża w 1615 roku. Po II wojnie topinambur poszedł w zupełne zapomnienie, przez fakt, że kojarzył się głównie z biedą. Obecnie, po pół wieku, zaczął się znowu pojawiać np. we Francji i to wyłącznie na stołach
WŁAŚCIWOŚCI:
Bulwy topinambura nie zawierają skrobi (jak ziemniaki), dlatego mogą być podstawą diety, szczególnie osób chorych na cukrzycę. Topinambur zawiera wielocukier - inulinę (nie mylić z insuliną!), który przekształca się w cukier prosty – fruktozę. Fruktoza z kolei wchłaniana jest wolniej przez organizm. Spożywanie fruktozy w odpowiednich dawkach nie wywołuje nagłego wzrostu zawartości glukozy we krwi, ponieważ ma niski wskaźnik glikemiczny. W przeciwieństwie do innych cukrów fruktoza nie potrzebuje insuliny do wprowadzania jej do komórek. Eliminuje stany hipoglikemiczne wyzwalane przez nadmiar insuliny a prowadzące do uczucia głodu. Jak widać spożywanie tych bulwy wydatnie wspiera walkę z chorobą, a ponadto może stanowić wielką przyjemność dla podniebienia. Można spożywać je na surowo, gotować, zapiekać, faszerować, czy marynować.
Nasz topinambur zawiera chyba wszystko! Węglowodany, białko, witaminy, żelazo, wapń, sód, potas. Długo by można wymieniać. Jest bardzo zdrowy i bardzo sycący. We Francji, w Anglii topinambura traktuje się jak ziemniaka i robi z niego zupy, chipsy i frytki. My powinniśmy traktować go jak zwykłe, smaczne warzywo. Jeśli musiałabym określić jego smak - przypomina nieco karczocha. Surowy - rzodkiewkę bez smaku. Jednocześnie smakuje jak orzech połączony z ziemniakiem z nutą pestek słonecznika. Jest bardzo, bardzo ciekawy.
Zawiera inulinę (stanowi 75% wszystkich węglowodanów w topinamburze) – jeden z najcenniejszych prebiotyków odżywiających florę bakteryjną jelit, przyczyniając się tym samym do budowania naszej odporności. Inulina rozkłada się cześciowo do fruktozy, która zalecana jest w diecie diabetyków.
Posiada bardzo niski indeks glikemiczny.
Zawiera ogromne ilości koloidalnej krzemionki, co czyni z topinambura “przyjaciela” kobiet, pielęgnując i odbudowując jędrność skóry, nadając blask i moc włosom oraz paznokciom. Wspomaga leczenie chorób płuc, wspaniele koi napady suchego i męczącego kaszlu. Wspiera także układ sercowo-naczyniowy i kostno-stawowy dzięki zdolności regeneracji tkanek.
Posiada dwa razy więcej witaminy C i B1 niż w ziemniak.
Pokrywa dzienne zapotrzebowanie na żelazo u dzieci (wystarczy kilka bulw).
Jest bogaty w potas, wymiernie wpływając na wyrównanie gospodarki elektrolitowej, obniżając ciśnienie oraz wspierając pamięć i koncentrację
Zastosowanie
• Roślina pastewna. Topinambur uprawiany był przez Indian jeszcze przed odkryciem Ameryki przez Kolumba. Do Europy został przywieziony w 1615 r, przez francuskiego podróżnika Samuela de Champlain. Przez następne 200 lat jego uprawa stała się popularna w Europie. W czasie I wojny światowej we Francji był jedną z ważniejszych roślin uprawnych. Po wojnie stał się mało popularny, za bardzo kojarzył się ludziom z głodem i wojną. Po II wojnie światowej wrócił do łask, odkryto bowiem jego cenne własności odżywcze i zdrowotne. Obecnie jest uprawiany w Ameryce Północnej, Europie, Rosji, Chinach i Australii. Daje plony porównywalne, lub nawet większe niż ziemniak. W Polsce uprawiany jest na mniejszą skalę.
• Ma jadalne bulwy, jednakże zawierają one inulinę, która przez człowieka nie jest trawiona i w związku z tym bulwy nie nadają się do bezpośredniego spożycia, lecz muszą być poddane specjalnej obróbce. Indianie poddawali je fermentacji w kopcach, podczas której inulina ulega rozkładowi na inne, przyswajalne przez człowieka cukry.
• W Polsce rzadko uprawiany jest także jako roślina alternatywna lub przynęta na dziki.
• Przetwarzany jest na alkohol, kiszonki oraz od niedawna na chipsy.
• Jest uprawiany również jako roślina ozdobna ze względu na swoje piękne kwiaty, kwitnące aż do listopada. Istnieją odmiany ozdobne o dużo ładniejszych od typowego gatunku kwiatach. Bywają nieprawidłowo nazywane słonecznikiem ozdobnym.
Uprawa
Jest niewymagający i łatwy w uprawie. Rozmnaża się go głównie z bulw. Rośnie prawie na każdej glebie, jest też odporny na mróz i dość odporny na suszę. Wykorzystuje się bulwy, łodygi i liście.
Ciekawostki
• Chociaż sama roślina pochodzi z Ameryki Północnej, to nazwa "topinambur" pochodzi od nazwy południowoamerykańskiego plemienia Indian Tupinamba z Brazylii, których jako pierwszy opisał szerzej w XVI w. niemiecki podróżnik Hans Staden.
• Gorąca herbata z plasterkiem topinamburu ma walory smakowe porównywalne do herbaty z cytryną. Z tego powodu bulwy topinamburu nazywane bywają "cytryną północy".
• Bulwy topinamburu mogą być spożywane przez diabetyków. Nie zawierają skrobi, a inulina, ulega w organizmie hydrolizie do bezpiecznej dla diabetyków fruktozy.
• W Ameryce topinambur ma duże znaczenie dla ludzi pasjonujących się uprawianiem sztuki przetrwania. Wielokrotnie też ratował od śmierci głodowej pierwszych europejskich osadników w Ameryce
.
TOPINABUR. Tak polski, że wstyd nie znać.
Przepisy:
Porada kulinarna:
Zaraz po obraniu zanurz topinambur na 5 minut w zimnej zakwaszonej wodzie (litr wody i sok z połówki cytryny), ponieważ bulwy szybko ciemnieją ze względu na dużą zawartość żelaza. Po osuszeniu można je dusić, gotować, zapiekać.
Mimo, że topinambur porównuje się często do ziemniaka, gotuje się go zdecydowanie krócej.
KREMOWA ZUPA Z TOPINAMBURA
(przepis belgijski)
Potrzebujemy:
- kilku bulw topinambura,
- kilku ziemniaków,
- cebuli
- i przypraw (gałka muszkatołowa, kminek mielony, pieprz czarny mielony, liść laurowy, sól).
Cebulę pieczemy na złoty kolor a następnie razem z ziemniakami i topinamburem gotujemy z dodatkiem przypraw aż warzywa zmiękną całkowicie. Kiedy uznamy, że jest już smacznie i miękko - miksujemy zupę. Krem zabielamy mlekiem. Okrasić zupę, podając, możemy na trzy sposoby.
Po pierwsze można podać ją ze strzępami wędzonego łososia i posypaną czerwonym pieprzem.
Po drugie można posypać ją prażonymi pestkami słonecznika.
Po trzecie można posypać ją posiekaną natką pietruszki z posiekaną kolendrą.
Frytki:
Składniki:
(porcja dla 2 osób)
• 8 bulw topinamburu
• 1 ząbek czosnku
• 1/2 łyżeczki posiekanej bazylii
• 1/2 łyżeczki posiekanych liści oregano
• 1 szklanka oleju roślinnego
• sól
Przygotowanie:
Topinambur opłukać i obrać. Pokroić w słupki lub w plasterki. Czosnek obrać i posiekać. Na głębokiej patelni rozgrzać dobrze olej. Dodać czosnek i smażyć dwie minuty, mieszając. Wrzucić topinambur, dodać bazylię i oregano. Zamieszać rozkładając wszystko równomiernie na całej powierzchni patelni. Smażyć na mocnym ogniu aż frytki się zarumienią. Zdjąć z patelni, można jeszcze odsączyć z tłuszczu na ręczniku papierowym. Podawać lekko posolone. Topinambur po usmażeniu jest słodkawy, więc frytki będą specyficzne. Nie wszystkim mogą smakować;)
ZUPA KREM Z DYNI i Topinampura
Pyszna kremowa zupa z dwóch bardzo wartościowych warzyw. O zapas dyni warto zadbać już jesienią. Najlepiej przygotować mus, który łatwo przechować w zamrażalniku.
300 g musu z dyni
300 g bulw topinamburu
1 cebula
2 łyżki masła lub oleju
sól, pieprz, chili, szczypta sody oczyszczonej
Pokrojoną w kostkę cebulę zeszklij w garnku na dwóch łyżkach tłuszczu, dodaj pokrojony na mniejsze kawałki topinambur, wlej ok 100 ml wody.
Gotuj pod przykryciem, aż topinambur zmięknie (ok. 20 min.). Dodaj mus z dyni. Całość rozdrobnij przy użyciu blendera. Dopełnij wodą do pożądanej konsystencji, dodaj przyprawy i na koniec zagotuj. Nie zapomnij o szczypcie sody oczyszczonej, która niweluje właściwości wzdymające topinamburu.
SAŁATKA
400 g bulw topinamburu
szczypta sody oczyszczonej
1 puszka groszku
1 mała puszka kukurydzy
4 jajka na twardo
4-6 ogórków konserwowych
Na sos:
2 łyżki majonezu
2 łyżki gęstego jogurtu naturalnego
1 łyżeczka musztardy (najlepiej Dijon)
1 łyżeczka cukru
2-3 łyżki soku z cytryny
Sól i pieprz do smaku
Topinambur ugotuj w osolonej wodzie tak jak ziemniaki w mundurkach, z tą różnicą, że do gotowania topinamburu warto dodać szczyptę sody. Ugotowany ostudź. Skórka na bulwach jest tak delikatna, że nie ma potrzeby jej usuwać.
Kukurydzę i groszek odsącz z zalewy, przełóż do miski. Jajka, ogórki i topinambur pokrój w kosteczkę i wrzuć do miski. Posól i dobrze popieprz, delikatnie wymieszaj
Do kubka włóż wszystkie składniki sosu, wymieszaj. Połącz z sałatką, a następnie przełóż do salaterki i udekoruj. Smacznego!
400 g bulw topinamburu Sałatka z topinamburem
sałatka z topinamburem
Topinambur jako przystawka
Według Indian Cherokee, 6-8 porcji
Składniki:
0,5 kg bulw topinambura sól i pieprz do smaku
Wykonanie:
Umyć bulwy i skruszyć w lodowatej wodzie. Posypać solą i pieprzem do smaku.
Jeść biorąc do ręki jak rzodkiewki.
Zupa z topinambura
Według Indian Cherokee, 6-8 porcji
Składniki:
0,5 kg bulw topinambura ostrożnie umytych
2 pory umyte i pokrajane w plasterki
2 (5,4 grama) paczki rosołu kurzego
6 szklanek wody
2 łyżeczki soli
1/8 łyżeczki pieprzu
2 jajka lekko ubite
Wykonanie:
Podgotować bulwy przez 20 - 25 minut do zmiękczenia i pokroić na plasterki.
Obrać ze skórki i uformować małe, kuliste porcje. Ugniatać je aż do gładkości.
Złożyć uformowane bulwy topinambura, pory, rosoły kurze, sól, pieprz wraz z wodą w dużej brytfannie i gotować razem na wolnym ogniu przez 15 minut.
Wlać trochę gorącej zupy do ubitych jajek i razem mocno utrzeć, po czym przecierkę wlać do zupy. Mieszać około minuty i natychmiast podać.
Topinambur pieczony w gorącym popiele- skąd popiół????
6 porcji
Składniki:
0,5 kg bulw topinambura
masło, sól i pieprz do smaku
Wykonanie:
Umyć dobrze bulwy topinambura i każdą z osobna owinąć oddzielnie folią aluminiową.
Włożyć w żarzące się węgle. Piec przez 8 minut, obrócić i piec dalsze 8 minut.
Podawać gorące w zastępstwie ziemniaków, z dużą ilością masła, soli i pieprzu.
Topinambur smażony na oliwie z winogronami
6 porcji
Składniki:
0,5 kg bulw topinambura
1/2 szklanki oliwki sałatkowej
2 łyżki posiekanego szczypiorku
2 łyżki posiekanego koperku
1/2 łyżeczki soli
1/8 łyżeczki pieprzu
1/4 szklanki winogron
Wykonanie:
Umyć bulwy i podgotować przez 20 minut. Osączyć.
Włożyć bulwy do dużego, grubego garnka wraz z oliwką m szczypiorkiem i koperkiem.
Przyprawić solą i pierzem. Smaży, mieszając, przez 15 minut.
Dodać winogrona i gotować powoli przez 15 minut. Podawać jako gorącą sałatkę.
Sałatka z bulw topinambura
6 porcji
Składniki:
1/2 kg bulw topinambura, umytych i pokrojonych w kostkę
1/2 szklanki oliwki
1/3 szklanki wina gronowego
1 łyżka posiekanej pory
1 łyżka miodu
1/2 łyżeczki soli
1/2 łyżeczki pieprzu
Wykonanie:
Włożyć bulwy do dużej, drewnianej miski.
Wymieszać oliwkę z winem, porą, miodem, solą i pieprzem i przybrać tym bulwy topinambura.
Wymieszać i zostawić marynatę na okres 1 godziny w temperaturze pokojowej.
Ponownie wymieszać i podawać.
Początek formularza
Kremowa zupa z topinambura
Składniki:
¾ kg topinambura;
½ selera;
1 pietruszka;
oliwa z oliwek;
pestki dyni;
sok z połowy cytryny;
słodka śmietana (opcjonalnie);
kurkuma, suszony lubczyk, suszona natka pietruszki, mielona kolendra, słodka papryka, sól morska, pieprz, liść laurowy.
Do litra zimnej wody wciskamy sok z cytryny. Nożykiem usuwamy z bulwy wystające małe cześć korzeni (ułatwia to późniejsze obieranie). Obieramy topinambur i zanurzamy w zakwaszonej wodzie na kilka minut. Obrieramy seler i pietruszkę , kroimy na talarki. Rozgrzewamy w garnku kilka łyżek wody – kiedy się zagotuje dodać 2 łyżki oliwy. Wrzucamy ½ łyżeczki kurkumy, mieszamy i podgrzewamy do 1 min. Następnie dodajemy pokrojone warzywa (dusić na małym ogniu). W międzyczasie kroimy topinambur. Dusimy wszystko kilka minut, następnie zalewamy dwoma litrami wrzątku i przyprawiamy. Gotować na małym ogniu pod przykryciem przez ok. 40 min. Zupę zmiksujemy, wcześniej wyjmując liść laurowy. Podawać z prażonymi pestkami dyni i odrobiną śmietany.
Pieczony topinambur z ziołami
Składniki:
1 kg topinamburu;
30-40 ml oliwy z oliwek;
sól morska, czarnuszka, tymianek;
sezam.
Obrany i zakwaszony topinambur suszymy na ściereczce. W młynku do kawy mielimy ½ łyżeczki soli z kilkoma ziarenkami czarnuszki. W miseczce mieszamy oliwę z oliwek z tymiankiem i zmieloną solą. Każdą bulwę nacieramy oliwą i układamy na blaszce pokrytej papierem do pieczenia. Zapiekać ok. 10-12 min w piekarniku nagrzanym do 200 stopni. Posypujemy uprażonym na suchej patelni sezamem. Tak pieczony topinambur może stanowić osobną przekąskę lub część dania, zastępując z powodzeniem ziemniaki.
Zimowy mus z jabłek i topinambura
Składniki
½ kg topinambura,
2 duże słodkie jabłka,
1-2 łyżki miodu,
½ łyżeczki cynamonu,
graść rodzynek.
Obrany i zakwaszony topinambur suszymy na ściereczce. Bulwy i jabłka kroimy na małe kawałki. Na dno garnka wlewamy ok. 2 cm wody, wrzucamy topinambur i prużymy pod przykryciem ok. 15 min, aż całkowicie zmięknie, następnie na wierzch dodajemy pokrojone jabłka i cynamon. Dusić jeszcze ok. 5 min. Całość miksujemy. Dodajemy rodzynki. Mus można poprzekładać do małych słoiczków i pasteryzować. Idealnie nadaje się jako dodatek do owsianki, kaszy jaglanej, gofrów czy jako nadzienie do babeczek.
Chleb
Skladniki na 1 okragly bochenek:
• 500 g topinamburu
• 1 maly peczek tymianku
• 2 lyzeczki soli
• 500 g maki orkiszowej (Typ 1050)
• 20 g swiezych drozdzy
• 1/2 lyzeczki cukru
• 2 lyzki cieplego mleka
• 125 ml maslanki
• maka orkiszowa do wysypania koszyczka
Topinambur ugotowac w skorkach w osolonej wodzie (ok.20-25 minut),odcedzic,obrac i zmiksowac z maslanka.
Z galazek tymianku poobrywac listki,posiekac i wymieszac z sola i maka.
Zrobic zaczyn z drozdzy,cukru,mleka i odrobiny maki i odstawic,zeby ruszyl,nastepnie wymieszac dobrze ze zmiksowanym topinamburem i maka z dodatkami.Haczykowymi koncowkami miksera dobrze wyrobic ciasto,jesli bedzie sie kleilo,nalezy dodac troche wiecej maki i nastepnie odstawic pod przykryciem w cieple miejsce do wyrosniecia na 2 godziny.
Koszyk do wyrastania pieczywa dosc grubo wysypac maka.Ciasto po czasie wyrastania wylozyc na lekko wysypana maka stolnice i dosc energicznie chwile wyrobic,uformowac z niego kule, wlozyc do koszyka i odstawic do wyrastania jeszcze na 45 minut.
Po tym czasie energicznym ruchem wyrzucic z koszyka ciasto na wylozona papierem do pieczenia blache i na drugim poziomie od dolu przy nagrzanym do 220° piekarniku piec 15 minut,nastepnie zmniejszyc temperature do 200° i nastepne 35 minut piec (osobiscie wydawalo mi sie,ze to ciut za malo i pieklam 10 minut dluzej).Na dno piekarnika wstawic miske lub talerz z woda.
Niestety więcej przepisów się tu nie mieści, ale można je znaleźć pod adresemhttp://www.topinambur.orangespace.pl/#
I jeszcze………
Opinia fachowca
Fragment artykułu dr Jacka Roika, lekarza chorób wewnętrznych zajmującego się profilaktyką chorób cywilizacyjnych:
„...Topinambur ma także działanie hepatoprotekcyjne i immunostymulujące, które to działania są coraz częściej uważane za niezbędny element profilaktyki chorób nowotworowych. Na rynku światowym od dawna są dostępne preparaty zawierające wyciąg z topinamburu, również na polskim rynku został zarejestrowany ostatnio taki preparat (TOPINULIN). Topinambur był i nadal jest często stosowany w medycynie ludowej. Oto przykłady receptur zaczerpniętych z doświadczeń różnych narodów: W chorobach serca, naczyń krwionośnych i w cukrzycy: Sok z bulw topinamburu – 100 g Sok z owoców kaliny – 50 g Sok z czerwonego buraka – 50 g Sok z marchwi – 50 g Zmieszać. Przyjmować po 50 g w ciągu dnia. W chorobach reumatycznych (kąpiele): Zieloną (nadziemną) część rośliny w ilości 1-1,5 kg pokroić (niezbyt drobno), włożyć do garnka, zalać wodą i gotować 20-25 minut. Następnie wywar odcedzić, wlać do wanny, rozcieńczając 1: 5 wodą. Poleżeć 10-15 minut, następnie umyć mydłem. Taki sam wywar można sporządzić z suszonych bulw i pędów. Kąpiele można stosować codziennie lub, co drugi dzień. Po cyklu 20 zabiegów należy zrobić 15-20 dniową przerwę. W celu ogólnego wzmocnienia organizmu: Pić napar z: liści czarnej porzeczki (3-4 szt.), jarzębiny (5 szt.), młodych liści topinamburu (3-4 szt.), trochę mięty lub melisy; można także dodać do smaku czarną herbatę...”
Topinambur może służyć jako ekologiczne, bardzo wydajne i niedrogie źródło energii dla twojego domu i samochodu a nawet ogrzewać osiedle czy przetworzony napędzać silniki. Poniżej garść konkretnych informacji dotyczących wydajności i form paliwa, jakie można uzyskać z tej niezwykle praktycznej rośliny.
Części nadziemna osiągająca wysokość nawet do 3m i 2cm grubości stanowi wysokokaloryczny surowiec do produkcji brykietów. Słoma ta może też być bezpośrednio spalana w specjalnie przeznaczonych do tego celu kotłowniach. Z 1 ha można zebrać 100 t o wilgotności ok. 92%, z tego uzyskuje się 8-30 t suchej masy. Część nadziemną można też zbierać na zieloną masę. Ta z kolei nadaje się do produkcji biogazu stanowiącego ekologiczne paliwo. Innym rodzajem ekopaliwa uzyskiwanego z topinambura jest wysokoprocentowy etanol.
Wydajność energetyczna różnych materiałów z surowców odnawialnych:
zrębki ok 10 MJ/kg
słoma ok 15 MJ/kg
pelety ok 17 MJ/kg
topinambur ok 18 MJ/kg
Zestawienie wykorzystania topinambura do produkcji materiałów energetycznych (autor: dr inż. Tomasz Piskier):
Rodzaj plonu Wielkość plonu [t/ha] Wykorzystanie plonu Wielkość produkcji [z 1 ha]
Zielonka (trzy pokosy) 100 Produkcja biogazu 53500m3
Słoma 50 Spalanie 900GJ
Bulwy 25 Etanol 2600dm3
Topinambur jest wykorzystywany w wielu gałęziach przemysłu, takich jak przemysł farmaceutyczny, cukierniczy, cukrowniczy, gorzelniany, piekarski, wędliniarski, energetyczny. Ponadto roślina ta jest doskonałą paszą stosowaną przez środowiska łowieckie i rolników, a przede wszystkim jest doskonałym, smacznym i zdrowym warzywem. Szczegóły poniżej.
Bulwy topinambura stanowią surowiec wyjściowy do produkcji inuliny, mączki będącej z kolei podstawowym surowcem do wyrobu prebiotyków, preparatów wspomagających walkę z cukrzycą, czy odchudzanie. Mączka stanowi też bardzo dobry dodatek do żywności w przemyśle spożywczym. Stosuje się ją do produkcji ciast i cukierków, w produkcji pieczywa i makaronów. Stanowi też dodatek do artykułów mlekopochodnych takich jak jogurty. Przemysł wędliniarski stosuje mączkę z karczocha jerozolimskiego jako dodatek do kiełbas. Bezpośrednio z bulw tego słonecznika wytłacza się sok wprowadzany do obrotu, do bezpośredniego spożycia, jako środek wspomagający odchudzanie i uzupełniający dietę. Sok ten stanowi też jeden ze składników do produkcji soków wielowarzywnych, czy warzywnoowocowych. W branży gastronomicznej bulwy karczocha jerozolimskiego, ze względu na swą delikatność i specyficzny smak, serwowane są pod wieloma postaciami w najwykwintniejszych restauracjach i to bynajmniej nie po najniższych cenach. W przemyśle gorzelnianym części podziemne tej rośliny są doskonałym surowcem do produkcji likieru czy wina, a przede wszystkim wysokoprocentowego alkoholu technicznego. Część nadziemna stanowi doskonałe paliwo. Jest przetwarzana na wysokokaloryczny brykiet, lub bezpośrednio spalana w specjalnych do tego celu kotłowniach. Innym sposobem pozyskiwania energii z topinambura jest produkcja biogazu z zielonej masy roślin. Ponadto słonecznik bulwiasty, zarówno jego część nadziemna jak i podziemna, stanowi bardzo dobrą paszę dla zwierząt gospodarskich. Z części nadziemnej produkuje się też karmę dla drobnych zwierząt domowych. Ze względu na swą bardzo dużą odporność na mrozy bulwy chętnie wykorzystywane są przez koła łowieckie stanowiąc przysmak dzikiej zwierzyny. Poletka zaporowe ze słonecznikiem bulwiastym zakładane przy lasach chronią bardzo skutecznie rolnicze pola uprawne przed szkodami, jakie wyrządzają często dzikie zwierzęta.
Ta, na pierwszy rzut oka niepozorna roślina, została doceniona przez ludzi wiele lat temu, a w miarę upływu czasu jej zastosowanie jest coraz szersze nie tylko w indywidualnych gospodarstwach domowych, ale przede wszystkim na skalę gospodarczą w wielu gałęziach przemysłu na świecie. W Polsce niedoceniana, powoli zaczyna zdobywać coraz większe grono zainteresowanych jej niezwykłymi właściwościami.
Słonecznik bulwiasty jest nieocenionym sprzymierzeńcem w odchudzaniu. Wywiera korzystny wpływ na przemianę węglowodanową i lipidową, wspomaga proces odchudzania organizmu, zmniejszając dzięki błonnikowi wchłanianie tłuszczów i cukrów z jelit. Przyspiesza proces trawienia zapobiegając zaparciom, wzmacnia system immunologiczny. Wskazania do zażywania to przede wszystkim: poprawa przemiany materii, profilaktyka i pomoc w leczeniu cukrzycy, profilaktyka chorób serca i naczyń, przy zwiększonym obciążeniu fizycznym i psychicznym (stany przewlekłego zmęczenia), w celu utrzymania właściwej mikroflory jelit. Składniki topinambura działają wzmacniająco na układ odpornościowy. Zawarta w bulwach inulina zostaje przekształcona w organizmie we fruktozę. Ta z kolei nie potrzebuje insuliny do wprowadzania jej do komórek, przez co eliminuje stany wyzwalane przez nadmiar insuliny a prowadzące do uczucia głodu.
Bulwy nie zawierają tłuszczu ani cholesterolu i mają zaledwie 3 proc. węglowodanów. Produkt na bazie topinambura jest stosowana jako błonnik pokarmowy w preparatach wysokobłonnikowych wspomagających odchudzanie. Szczegółowe działanie słonecznika bulwiastego na organizm ludzki jest przedstawione w artykule „Wszechstronny topinambur” autor mgr Oleg Brudzenia. Przepisy na potrawy z topinambura znajdziesz w dziale dla kuchni.
Opinia internauty
Na forum strony www.dieta.pl Pani Kasia Cz. napisała:
Hehe, INULINA to rozpuszczalny błonnik pokarmowy, obficie występujący w niektórych roślinach (w bulwach słonecznika amerykańskiego o nazwie Topinambur, korzeniu cykorii, itp.). Inulina i towarzyszące jej oligofruktozany nie są trawione w jelicie cienkim człowieka, ponieważ brak nam odpowiednich enzymów trawiennych, jakie mają np. niektóre zwierzęta trawożerne. Dlatego też inulina i oligofruktozany „rozcieńczają” pokarm zmniejszając wydatnie jego kaloryczność. Błonnik ten, zwany też włóknikiem - pod wpływem bakterii jelitowych i fermentacji mikrobiologicznej ulega częściowemu rozkładowi do innego rodzaju „niestrawnych” składników. Mówimy „niestrawnych” składników, gdyż jeden gram sfermentowanej inuliny posiada śladową wartość energetyczną, co jest wspaniałą informacją dla odchudzających się. Sfermentowana inulina staje się doskonałą pożywką dla rozwoju deficytowej, prozdrowotnej – tzw. kwaszącej mikroflory bakteryjnej. Mikroflora ta zasiedlając jelito grube zapobiega procesom gnilnym i ich negatywnym skutkom – zapaleniom jelita grubego i polipom. Charakterystyczny dla współczesnego człowieka nadmiar wysokokalorycznego i wysoko przetworzonego jedzenia oraz siedzący tryb życia doprowadziły do tego, że coraz częściej cierpimy na otyłość, cukrzycę, choroby krążenia, zaparcia i zagrożenie jelita grubego polipami. Dzięki rozpuszczalnemu włóknikowi – inulinie możemy zapobiec tym zagrożeniom zdrowia. W licznie prowadzonych badaniach na temat roli trawiennej inuliny wykazano że jej obecność zwalnia tempo trawienia i wchłaniania pokarmów, co obniża poczucie głodu. Dzieje się tak, gdyż błonnik dzięki zdolnościom wiązania wody wywołuje wzrost lepkości treści pokarmowej. Ta wyższa lepkość opóźnia opróżnienie żołądka i zwalnia szybkość trawienia i wchłaniania pokarmów. Charakterystycznym efektem jest wolniejsze zanikanie tłuszczów z jelita cienkiego i ich ograniczone wchłanianie. Zmniejsza to kaloryczność pokarmów, jak też zagrożenie wysokim poziomem lipidów i cholesterolu we krwi. A co szczególnie cenne - nadtrawiony włóknik, poprzez swą zdolność wiązania dużych ilości wody i pęcznienia pod jej wpływem – wypełnia jelita tak, jakby był obfitym, wysokokalorycznym posiłkiem. Powstaje dzięki temu poczucie sytości, które jest rejestrowane przez ośrodek głodu i sytości w mózgu. Ten fałszywy sygnał pozwala eliminować największego wroga odchudzających się – wilczy głód powodowany niskokaloryczną dietą niezbędną dla skutecznego pozbycia się nadwagi. O tym, że inulina redukuje wartość energetyczną pożywienia i działa prozdrowotnie jest coraz głośniej w świecie. Stosuje się ją powszechnie do wzbogacania pożywienia lub do zastępowania cukru i tłuszczu. Dodatek tego błonnika służy np. obniżeniu zawartości tłuszczów i kalorii w margarynach, czekoladach, lodach, itp. Jej własności dietetyczne zauważają coraz częściej leczący otyłość lekarze i ich pacjenci, gdyż dzięki śladowej kaloryczności inulina jest idealna do wspomagania odchudzania.
Słonecznik bulwiasty to doskonały surowiec do produkcji wyrafinowanych alkoholi. Jest wydajniejszy od ziemniaka. Doskonałe likiery i wina na bazie topinambura można nabyć w krajach Europy Zachodniej, a w krajach obu Ameryk produkuje się z tej rośliny alkohol na skalę przemysłową.
DLA ZIEMI
Topinambur jako ekologiczne źródło odnawialnej energii? Zdrowy dla środowiska dodatek do paliw? Ochrona dla lasów i upraw rolniczych? Prosty sposób na zapobieganie degradacji gleby i jej rekultywacji? Smaczne urozmaicenie dla osób nie jedzących mięsa i nie tylko? Tak i to nie wszystko co potrafi ta niezwykła roślina.
Topinambur doskonale nadaje się do rekultywacji terenów zdegradowanych. Jest rośliną wieloletnią – raz posadzona plonuje przez wiele lat. Dobrze wykorzystuje zasoby wody poziomej. Ze względu na silny system korzeniowy i szybkie zacienianie gleby może być uprawiana na zwałowiskach kopalni odkrywkowych, osadników ścieków przemysłowych i komunalnych, wysypiskach śmieci, czy jako zabezpieczenie przed zachwaszczeniem zakrzaczeniem i degradacją gleby. Jest odnawialnym źródłem energii, o czym przeczytasz w dziale dla domu. Z części nadziemnej produkuje się wysokokaloryczne brykiety, lub zbiera się zieloną masę w celu przetworzenia na biogaz. Bulwy nadają się doskonale do produkcji wysokoprocentowego etanolu mogącego stanowić dodatek do paliw, zmniejszając wydatnie emisję szkodliwych substancji do środowiska. Cała roślina, zarówno jej część nadziemna i podziemna, pod różnymi postaciami, może stanowić wysokoenergetyczne ekopaliwo przyczyniając się do ochrony naszego środowiska naturalnego. Ze względu na swe własności słonecznik bulwiasty może stanowić surowiec do produkcji papieru chroniąc w ten sposób lasy. Ponadto topinambur sadzony jest wokół lasów chroniąc pola uprawne przed szkodliwą ingerencją dzikiej zwierzyny. Dla osób nie jedzących mięsa może stanowić ważny element, a nawet podstawę ich diety. Po interesujące przepisy kulinarne odsyłam do działu dla kuchni.
DLA ZWIERZĄT
Czy zwierzęta to lubią? Uwielbiają!
Słonecznik bulwiasty, ze względu na zawarte składniki pokarmowe stanowi doskonałą paszę. Jest przysmakiem dzikiej zwierzyny a także drobnych zwierząt domowych, takich jak np. świnka morska. Ze względy na dużą odporność na mrozy, nawet do -50oC, chętnie wykorzystywany jest przez koła łowiecki. Na skraju lasów sadzi się topinamburowe poletka zaporowe jako żerowiska dla zwierzyny, chroniąc w ten sposób pola uprawne przed niszczycielskim działaniem np. dzików. Liście i łodygi topinambura stanowią karmę dla zwierząt gospodarskich, nadają się także na kiszonki. Słonecznik bulwiasty jest surowcem do produkcji pasz w postaci suszu lub granulatów. Bulwy Mogą być wykorzystane w żywieniu zwierząt bez konieczności parowania, jak to ma miejsce przy skarmianiu ziemniaków. Dużą zaletą tej rośliny są niskie wymagania glebowe i stosunkowo wysokie plonowanie - można ją uprawiać na paszę na terenach odłogowanych. Ponadto Topinambur raz zasadzony plonuje przez wiele lat.
DLA OGRÓDKA
Jaki klimat sprzyja topinamburowi? Jakie gleby nadają się pod jego uprawę? Jaki pożytek będziemy mieli z zasadzenia kilku wolno rosnących krzaczków tej niezwykle praktycznej rośliny w naszym ogródku? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz poniżej.
Pod uprawę topinambura nadają się wszystkie gleby. Słonecznik bulwiasty należy do roślin wieloletnich z rodziny astrowatych, z kwiatami podobnymi do słonecznika. Ostatni pożytek pyłku i nektaru dla pszczół. Pomaga w zwalczaniu warrozy. W klimacie umiarkowanym owoce nie dojrzewają, natomiast na podziemnych pędach roślina wytwarza liczne, zimotrwałe, bulwy, które są najbardziej praktyczną jej częścią. Nie można jednak zapomnieć o walorach estetycznych topinambura. Osiągając wysokość do 3 metrów doskonale może zastępować żywopłoty sadzone przy ogrodzeniach. Bylina ta bardzo ładnie prezentuje się też sadzona w kępach. Jego bujny wzrost szybko może zasłonić miejsca mniej atrakcyjne na działce, lub dać zbawienny cień w skwarne dni i osłonić przed wiatrem. Żółte kwiaty stanowią ciekawą dekorację, a cięte atrakcyjnie ozdobią wnętrze każdego mieszkania. Ze względu na dużą odporność na czynniki chorobotwórcze, oraz niewielkie wymagania glebowe karczoch jerozolimski jest bardzo prosty w uprawie. Wyhodowane bulwy nadają się do przyrządzania interesujących i smacznych potraw – przepisy kulinarne znajdziesz w dziale dla kuchni. Napar z kwiatów i liści, czy sok z bulw ma też duże znaczenie w leczeniu chorób przewodu pokarmowego, nie wspominając o zaletach w diecie dla diabetyków. Więcej szczegółów na temat wykorzystania słonecznika bulwiastego w innych działach.
Uprawa w ogródku
Bulwy topinambura sadzimy wczesną wiosną, lub jesienią w rozstawie 60 na 30 cm, na głębokości ok. 5 cm – 10 cm. W naszym klimacie jest on odporny praktycznie na wszelkie choroby, i jest rośliną na tyle silną, że doskonale radzi sobie z ewentualnymi sąsiadującymi chwastami, dlatego nie wymaga specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Wykopane jesienią, lub wiosną bulwy należy jak najszybciej ponownie posadzić do ziemi lub zużyć ze względu na fakt, że poza glebą stosunkowo trudno się przechowują. Posadzony dobrze rośnie ponad 10 lat w jednym miejscu.
________________________________________
Słonecznik bulwiasty, topinambur, bulwa (Helianthus tuberosus L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych.
Rozmieszczenie geograficzne
Rodzimym obszarem jego występowania jest Ameryka Północna, ale jako uciekinier z upraw rozprzestrzenił się szeroko na świecie i obecnie rośnie dziko także w Nowej Zelandii, na Azorach, w Ameryce Środkowej i Południowej, na Karaibach, w Azji i Europie. Do Polski sprowadzony został w drugiej połowie XVII w., jako roślina uprawna. Obecnie występuje też w środowisku naturalnym na całym niżu i w niższych położeniach górskich, jako uciekinier z uprawy. Na niektórych stanowiskach jest dość liczny. Według ekologów stanowi zagrożenie dla gatunków rodzimych i należy zaniechać jego uprawy na obszarach chronionych.
Łodyga Wzniesiona, prosta, dorasta do 3,5 metra wysokości. Cała jest szorstko owłosiona.
Przez blisko 200 lat z powodzeniem stanowił ważną część diety człowieka. Francuzi przyrządzają go na dwadzieścia sposobów. Nim do Polski dotarł ziemniak, Polacy, i w ogóle Europejczycy, żywili się topinamburem właśnie. Ratując od śmierci głodowej wielu ludzi, roślina ta została nawet poświęcona przez Papieża w 1615 roku. Po II wojnie topinambur poszedł w zupełne zapomnienie, przez fakt, że kojarzył się głównie z biedą. Obecnie, po pół wieku, zaczął się znowu pojawiać np. we Francji i to wyłącznie na stołach
WŁAŚCIWOŚCI:
Bulwy topinambura nie zawierają skrobi (jak ziemniaki), dlatego mogą być podstawą diety, szczególnie osób chorych na cukrzycę. Topinambur zawiera wielocukier - inulinę (nie mylić z insuliną!), który przekształca się w cukier prosty – fruktozę. Fruktoza z kolei wchłaniana jest wolniej przez organizm. Spożywanie fruktozy w odpowiednich dawkach nie wywołuje nagłego wzrostu zawartości glukozy we krwi, ponieważ ma niski wskaźnik glikemiczny. W przeciwieństwie do innych cukrów fruktoza nie potrzebuje insuliny do wprowadzania jej do komórek. Eliminuje stany hipoglikemiczne wyzwalane przez nadmiar insuliny a prowadzące do uczucia głodu. Jak widać spożywanie tych bulwy wydatnie wspiera walkę z chorobą, a ponadto może stanowić wielką przyjemność dla podniebienia. Można spożywać je na surowo, gotować, zapiekać, faszerować, czy marynować.
Nasz topinambur zawiera chyba wszystko! Węglowodany, białko, witaminy, żelazo, wapń, sód, potas. Długo by można wymieniać. Jest bardzo zdrowy i bardzo sycący. We Francji, w Anglii topinambura traktuje się jak ziemniaka i robi z niego zupy, chipsy i frytki. My powinniśmy traktować go jak zwykłe, smaczne warzywo. Jeśli musiałabym określić jego smak - przypomina nieco karczocha. Surowy - rzodkiewkę bez smaku. Jednocześnie smakuje jak orzech połączony z ziemniakiem z nutą pestek słonecznika. Jest bardzo, bardzo ciekawy.
Zawiera inulinę (stanowi 75% wszystkich węglowodanów w topinamburze) – jeden z najcenniejszych prebiotyków odżywiających florę bakteryjną jelit, przyczyniając się tym samym do budowania naszej odporności. Inulina rozkłada się cześciowo do fruktozy, która zalecana jest w diecie diabetyków.
Posiada bardzo niski indeks glikemiczny.
Zawiera ogromne ilości koloidalnej krzemionki, co czyni z topinambura “przyjaciela” kobiet, pielęgnując i odbudowując jędrność skóry, nadając blask i moc włosom oraz paznokciom. Wspomaga leczenie chorób płuc, wspaniele koi napady suchego i męczącego kaszlu. Wspiera także układ sercowo-naczyniowy i kostno-stawowy dzięki zdolności regeneracji tkanek.
Posiada dwa razy więcej witaminy C i B1 niż w ziemniak.
Pokrywa dzienne zapotrzebowanie na żelazo u dzieci (wystarczy kilka bulw).
Jest bogaty w potas, wymiernie wpływając na wyrównanie gospodarki elektrolitowej, obniżając ciśnienie oraz wspierając pamięć i koncentrację
Zastosowanie
• Roślina pastewna. Topinambur uprawiany był przez Indian jeszcze przed odkryciem Ameryki przez Kolumba. Do Europy został przywieziony w 1615 r, przez francuskiego podróżnika Samuela de Champlain. Przez następne 200 lat jego uprawa stała się popularna w Europie. W czasie I wojny światowej we Francji był jedną z ważniejszych roślin uprawnych. Po wojnie stał się mało popularny, za bardzo kojarzył się ludziom z głodem i wojną. Po II wojnie światowej wrócił do łask, odkryto bowiem jego cenne własności odżywcze i zdrowotne. Obecnie jest uprawiany w Ameryce Północnej, Europie, Rosji, Chinach i Australii. Daje plony porównywalne, lub nawet większe niż ziemniak. W Polsce uprawiany jest na mniejszą skalę.
• Ma jadalne bulwy, jednakże zawierają one inulinę, która przez człowieka nie jest trawiona i w związku z tym bulwy nie nadają się do bezpośredniego spożycia, lecz muszą być poddane specjalnej obróbce. Indianie poddawali je fermentacji w kopcach, podczas której inulina ulega rozkładowi na inne, przyswajalne przez człowieka cukry.
• W Polsce rzadko uprawiany jest także jako roślina alternatywna lub przynęta na dziki.
• Przetwarzany jest na alkohol, kiszonki oraz od niedawna na chipsy.
• Jest uprawiany również jako roślina ozdobna ze względu na swoje piękne kwiaty, kwitnące aż do listopada. Istnieją odmiany ozdobne o dużo ładniejszych od typowego gatunku kwiatach. Bywają nieprawidłowo nazywane słonecznikiem ozdobnym.
Uprawa
Jest niewymagający i łatwy w uprawie. Rozmnaża się go głównie z bulw. Rośnie prawie na każdej glebie, jest też odporny na mróz i dość odporny na suszę. Wykorzystuje się bulwy, łodygi i liście.
Ciekawostki
• Chociaż sama roślina pochodzi z Ameryki Północnej, to nazwa "topinambur" pochodzi od nazwy południowoamerykańskiego plemienia Indian Tupinamba z Brazylii, których jako pierwszy opisał szerzej w XVI w. niemiecki podróżnik Hans Staden.
• Gorąca herbata z plasterkiem topinamburu ma walory smakowe porównywalne do herbaty z cytryną. Z tego powodu bulwy topinamburu nazywane bywają "cytryną północy".
• Bulwy topinamburu mogą być spożywane przez diabetyków. Nie zawierają skrobi, a inulina, ulega w organizmie hydrolizie do bezpiecznej dla diabetyków fruktozy.
• W Ameryce topinambur ma duże znaczenie dla ludzi pasjonujących się uprawianiem sztuki przetrwania. Wielokrotnie też ratował od śmierci głodowej pierwszych europejskich osadników w Ameryce
.
TOPINABUR. Tak polski, że wstyd nie znać.
Przepisy:
Porada kulinarna:
Zaraz po obraniu zanurz topinambur na 5 minut w zimnej zakwaszonej wodzie (litr wody i sok z połówki cytryny), ponieważ bulwy szybko ciemnieją ze względu na dużą zawartość żelaza. Po osuszeniu można je dusić, gotować, zapiekać.
Mimo, że topinambur porównuje się często do ziemniaka, gotuje się go zdecydowanie krócej.
KREMOWA ZUPA Z TOPINAMBURA
(przepis belgijski)
Potrzebujemy:
- kilku bulw topinambura,
- kilku ziemniaków,
- cebuli
- i przypraw (gałka muszkatołowa, kminek mielony, pieprz czarny mielony, liść laurowy, sól).
Cebulę pieczemy na złoty kolor a następnie razem z ziemniakami i topinamburem gotujemy z dodatkiem przypraw aż warzywa zmiękną całkowicie. Kiedy uznamy, że jest już smacznie i miękko - miksujemy zupę. Krem zabielamy mlekiem. Okrasić zupę, podając, możemy na trzy sposoby.
Po pierwsze można podać ją ze strzępami wędzonego łososia i posypaną czerwonym pieprzem.
Po drugie można posypać ją prażonymi pestkami słonecznika.
Po trzecie można posypać ją posiekaną natką pietruszki z posiekaną kolendrą.
Frytki:
Składniki:
(porcja dla 2 osób)
• 8 bulw topinamburu
• 1 ząbek czosnku
• 1/2 łyżeczki posiekanej bazylii
• 1/2 łyżeczki posiekanych liści oregano
• 1 szklanka oleju roślinnego
• sól
Przygotowanie:
Topinambur opłukać i obrać. Pokroić w słupki lub w plasterki. Czosnek obrać i posiekać. Na głębokiej patelni rozgrzać dobrze olej. Dodać czosnek i smażyć dwie minuty, mieszając. Wrzucić topinambur, dodać bazylię i oregano. Zamieszać rozkładając wszystko równomiernie na całej powierzchni patelni. Smażyć na mocnym ogniu aż frytki się zarumienią. Zdjąć z patelni, można jeszcze odsączyć z tłuszczu na ręczniku papierowym. Podawać lekko posolone. Topinambur po usmażeniu jest słodkawy, więc frytki będą specyficzne. Nie wszystkim mogą smakować;)
ZUPA KREM Z DYNI i Topinampura
Pyszna kremowa zupa z dwóch bardzo wartościowych warzyw. O zapas dyni warto zadbać już jesienią. Najlepiej przygotować mus, który łatwo przechować w zamrażalniku.
300 g musu z dyni
300 g bulw topinamburu
1 cebula
2 łyżki masła lub oleju
sól, pieprz, chili, szczypta sody oczyszczonej
Pokrojoną w kostkę cebulę zeszklij w garnku na dwóch łyżkach tłuszczu, dodaj pokrojony na mniejsze kawałki topinambur, wlej ok 100 ml wody.
Gotuj pod przykryciem, aż topinambur zmięknie (ok. 20 min.). Dodaj mus z dyni. Całość rozdrobnij przy użyciu blendera. Dopełnij wodą do pożądanej konsystencji, dodaj przyprawy i na koniec zagotuj. Nie zapomnij o szczypcie sody oczyszczonej, która niweluje właściwości wzdymające topinamburu.
SAŁATKA
400 g bulw topinamburu
szczypta sody oczyszczonej
1 puszka groszku
1 mała puszka kukurydzy
4 jajka na twardo
4-6 ogórków konserwowych
Na sos:
2 łyżki majonezu
2 łyżki gęstego jogurtu naturalnego
1 łyżeczka musztardy (najlepiej Dijon)
1 łyżeczka cukru
2-3 łyżki soku z cytryny
Sól i pieprz do smaku
Topinambur ugotuj w osolonej wodzie tak jak ziemniaki w mundurkach, z tą różnicą, że do gotowania topinamburu warto dodać szczyptę sody. Ugotowany ostudź. Skórka na bulwach jest tak delikatna, że nie ma potrzeby jej usuwać.
Kukurydzę i groszek odsącz z zalewy, przełóż do miski. Jajka, ogórki i topinambur pokrój w kosteczkę i wrzuć do miski. Posól i dobrze popieprz, delikatnie wymieszaj
Do kubka włóż wszystkie składniki sosu, wymieszaj. Połącz z sałatką, a następnie przełóż do salaterki i udekoruj. Smacznego!
400 g bulw topinamburu Sałatka z topinamburem
sałatka z topinamburem
Topinambur jako przystawka
Według Indian Cherokee, 6-8 porcji
Składniki:
0,5 kg bulw topinambura sól i pieprz do smaku
Wykonanie:
Umyć bulwy i skruszyć w lodowatej wodzie. Posypać solą i pieprzem do smaku.
Jeść biorąc do ręki jak rzodkiewki.
Zupa z topinambura
Według Indian Cherokee, 6-8 porcji
Składniki:
0,5 kg bulw topinambura ostrożnie umytych
2 pory umyte i pokrajane w plasterki
2 (5,4 grama) paczki rosołu kurzego
6 szklanek wody
2 łyżeczki soli
1/8 łyżeczki pieprzu
2 jajka lekko ubite
Wykonanie:
Podgotować bulwy przez 20 - 25 minut do zmiękczenia i pokroić na plasterki.
Obrać ze skórki i uformować małe, kuliste porcje. Ugniatać je aż do gładkości.
Złożyć uformowane bulwy topinambura, pory, rosoły kurze, sól, pieprz wraz z wodą w dużej brytfannie i gotować razem na wolnym ogniu przez 15 minut.
Wlać trochę gorącej zupy do ubitych jajek i razem mocno utrzeć, po czym przecierkę wlać do zupy. Mieszać około minuty i natychmiast podać.
Topinambur pieczony w gorącym popiele- skąd popiół????
6 porcji
Składniki:
0,5 kg bulw topinambura
masło, sól i pieprz do smaku
Wykonanie:
Umyć dobrze bulwy topinambura i każdą z osobna owinąć oddzielnie folią aluminiową.
Włożyć w żarzące się węgle. Piec przez 8 minut, obrócić i piec dalsze 8 minut.
Podawać gorące w zastępstwie ziemniaków, z dużą ilością masła, soli i pieprzu.
Topinambur smażony na oliwie z winogronami
6 porcji
Składniki:
0,5 kg bulw topinambura
1/2 szklanki oliwki sałatkowej
2 łyżki posiekanego szczypiorku
2 łyżki posiekanego koperku
1/2 łyżeczki soli
1/8 łyżeczki pieprzu
1/4 szklanki winogron
Wykonanie:
Umyć bulwy i podgotować przez 20 minut. Osączyć.
Włożyć bulwy do dużego, grubego garnka wraz z oliwką m szczypiorkiem i koperkiem.
Przyprawić solą i pierzem. Smaży, mieszając, przez 15 minut.
Dodać winogrona i gotować powoli przez 15 minut. Podawać jako gorącą sałatkę.
Sałatka z bulw topinambura
6 porcji
Składniki:
1/2 kg bulw topinambura, umytych i pokrojonych w kostkę
1/2 szklanki oliwki
1/3 szklanki wina gronowego
1 łyżka posiekanej pory
1 łyżka miodu
1/2 łyżeczki soli
1/2 łyżeczki pieprzu
Wykonanie:
Włożyć bulwy do dużej, drewnianej miski.
Wymieszać oliwkę z winem, porą, miodem, solą i pieprzem i przybrać tym bulwy topinambura.
Wymieszać i zostawić marynatę na okres 1 godziny w temperaturze pokojowej.
Ponownie wymieszać i podawać.
Początek formularza
Kremowa zupa z topinambura
Składniki:
¾ kg topinambura;
½ selera;
1 pietruszka;
oliwa z oliwek;
pestki dyni;
sok z połowy cytryny;
słodka śmietana (opcjonalnie);
kurkuma, suszony lubczyk, suszona natka pietruszki, mielona kolendra, słodka papryka, sól morska, pieprz, liść laurowy.
Do litra zimnej wody wciskamy sok z cytryny. Nożykiem usuwamy z bulwy wystające małe cześć korzeni (ułatwia to późniejsze obieranie). Obieramy topinambur i zanurzamy w zakwaszonej wodzie na kilka minut. Obrieramy seler i pietruszkę , kroimy na talarki. Rozgrzewamy w garnku kilka łyżek wody – kiedy się zagotuje dodać 2 łyżki oliwy. Wrzucamy ½ łyżeczki kurkumy, mieszamy i podgrzewamy do 1 min. Następnie dodajemy pokrojone warzywa (dusić na małym ogniu). W międzyczasie kroimy topinambur. Dusimy wszystko kilka minut, następnie zalewamy dwoma litrami wrzątku i przyprawiamy. Gotować na małym ogniu pod przykryciem przez ok. 40 min. Zupę zmiksujemy, wcześniej wyjmując liść laurowy. Podawać z prażonymi pestkami dyni i odrobiną śmietany.
Pieczony topinambur z ziołami
Składniki:
1 kg topinamburu;
30-40 ml oliwy z oliwek;
sól morska, czarnuszka, tymianek;
sezam.
Obrany i zakwaszony topinambur suszymy na ściereczce. W młynku do kawy mielimy ½ łyżeczki soli z kilkoma ziarenkami czarnuszki. W miseczce mieszamy oliwę z oliwek z tymiankiem i zmieloną solą. Każdą bulwę nacieramy oliwą i układamy na blaszce pokrytej papierem do pieczenia. Zapiekać ok. 10-12 min w piekarniku nagrzanym do 200 stopni. Posypujemy uprażonym na suchej patelni sezamem. Tak pieczony topinambur może stanowić osobną przekąskę lub część dania, zastępując z powodzeniem ziemniaki.
Zimowy mus z jabłek i topinambura
Składniki
½ kg topinambura,
2 duże słodkie jabłka,
1-2 łyżki miodu,
½ łyżeczki cynamonu,
graść rodzynek.
Obrany i zakwaszony topinambur suszymy na ściereczce. Bulwy i jabłka kroimy na małe kawałki. Na dno garnka wlewamy ok. 2 cm wody, wrzucamy topinambur i prużymy pod przykryciem ok. 15 min, aż całkowicie zmięknie, następnie na wierzch dodajemy pokrojone jabłka i cynamon. Dusić jeszcze ok. 5 min. Całość miksujemy. Dodajemy rodzynki. Mus można poprzekładać do małych słoiczków i pasteryzować. Idealnie nadaje się jako dodatek do owsianki, kaszy jaglanej, gofrów czy jako nadzienie do babeczek.
Chleb
Skladniki na 1 okragly bochenek:
• 500 g topinamburu
• 1 maly peczek tymianku
• 2 lyzeczki soli
• 500 g maki orkiszowej (Typ 1050)
• 20 g swiezych drozdzy
• 1/2 lyzeczki cukru
• 2 lyzki cieplego mleka
• 125 ml maslanki
• maka orkiszowa do wysypania koszyczka
Topinambur ugotowac w skorkach w osolonej wodzie (ok.20-25 minut),odcedzic,obrac i zmiksowac z maslanka.
Z galazek tymianku poobrywac listki,posiekac i wymieszac z sola i maka.
Zrobic zaczyn z drozdzy,cukru,mleka i odrobiny maki i odstawic,zeby ruszyl,nastepnie wymieszac dobrze ze zmiksowanym topinamburem i maka z dodatkami.Haczykowymi koncowkami miksera dobrze wyrobic ciasto,jesli bedzie sie kleilo,nalezy dodac troche wiecej maki i nastepnie odstawic pod przykryciem w cieple miejsce do wyrosniecia na 2 godziny.
Koszyk do wyrastania pieczywa dosc grubo wysypac maka.Ciasto po czasie wyrastania wylozyc na lekko wysypana maka stolnice i dosc energicznie chwile wyrobic,uformowac z niego kule, wlozyc do koszyka i odstawic do wyrastania jeszcze na 45 minut.
Po tym czasie energicznym ruchem wyrzucic z koszyka ciasto na wylozona papierem do pieczenia blache i na drugim poziomie od dolu przy nagrzanym do 220° piekarniku piec 15 minut,nastepnie zmniejszyc temperature do 200° i nastepne 35 minut piec (osobiscie wydawalo mi sie,ze to ciut za malo i pieklam 10 minut dluzej).Na dno piekarnika wstawic miske lub talerz z woda.
Niestety więcej przepisów się tu nie mieści, ale można je znaleźć pod adresemhttp://www.topinambur.orangespace.pl/#
Czytaj wiecej: http://www.kuchniaplus.pl/spolecznosc/forum/topic/topinambur_7-659#ixzz2jE99yThL
I jeszcze………
Opinia fachowca
Fragment artykułu dr Jacka Roika, lekarza chorób wewnętrznych zajmującego się profilaktyką chorób cywilizacyjnych:
„...Topinambur ma także działanie hepatoprotekcyjne i immunostymulujące, które to działania są coraz częściej uważane za niezbędny element profilaktyki chorób nowotworowych. Na rynku światowym od dawna są dostępne preparaty zawierające wyciąg z topinamburu, również na polskim rynku został zarejestrowany ostatnio taki preparat (TOPINULIN). Topinambur był i nadal jest często stosowany w medycynie ludowej. Oto przykłady receptur zaczerpniętych z doświadczeń różnych narodów: W chorobach serca, naczyń krwionośnych i w cukrzycy: Sok z bulw topinamburu – 100 g Sok z owoców kaliny – 50 g Sok z czerwonego buraka – 50 g Sok z marchwi – 50 g Zmieszać. Przyjmować po 50 g w ciągu dnia. W chorobach reumatycznych (kąpiele): Zieloną (nadziemną) część rośliny w ilości 1-1,5 kg pokroić (niezbyt drobno), włożyć do garnka, zalać wodą i gotować 20-25 minut. Następnie wywar odcedzić, wlać do wanny, rozcieńczając 1: 5 wodą. Poleżeć 10-15 minut, następnie umyć mydłem. Taki sam wywar można sporządzić z suszonych bulw i pędów. Kąpiele można stosować codziennie lub, co drugi dzień. Po cyklu 20 zabiegów należy zrobić 15-20 dniową przerwę. W celu ogólnego wzmocnienia organizmu: Pić napar z: liści czarnej porzeczki (3-4 szt.), jarzębiny (5 szt.), młodych liści topinamburu (3-4 szt.), trochę mięty lub melisy; można także dodać do smaku czarną herbatę...”
Topinambur może służyć jako ekologiczne, bardzo wydajne i niedrogie źródło energii dla twojego domu i samochodu a nawet ogrzewać osiedle czy przetworzony napędzać silniki. Poniżej garść konkretnych informacji dotyczących wydajności i form paliwa, jakie można uzyskać z tej niezwykle praktycznej rośliny.
Części nadziemna osiągająca wysokość nawet do 3m i 2cm grubości stanowi wysokokaloryczny surowiec do produkcji brykietów. Słoma ta może też być bezpośrednio spalana w specjalnie przeznaczonych do tego celu kotłowniach. Z 1 ha można zebrać 100 t o wilgotności ok. 92%, z tego uzyskuje się 8-30 t suchej masy. Część nadziemną można też zbierać na zieloną masę. Ta z kolei nadaje się do produkcji biogazu stanowiącego ekologiczne paliwo. Innym rodzajem ekopaliwa uzyskiwanego z topinambura jest wysokoprocentowy etanol.
Wydajność energetyczna różnych materiałów z surowców odnawialnych:
zrębki ok 10 MJ/kg
słoma ok 15 MJ/kg
pelety ok 17 MJ/kg
topinambur ok 18 MJ/kg
Zestawienie wykorzystania topinambura do produkcji materiałów energetycznych (autor: dr inż. Tomasz Piskier):
Rodzaj plonu Wielkość plonu [t/ha] Wykorzystanie plonu Wielkość produkcji [z 1 ha]
Zielonka (trzy pokosy) 100 Produkcja biogazu 53500m3
Słoma 50 Spalanie 900GJ
Bulwy 25 Etanol 2600dm3
Topinambur jest wykorzystywany w wielu gałęziach przemysłu, takich jak przemysł farmaceutyczny, cukierniczy, cukrowniczy, gorzelniany, piekarski, wędliniarski, energetyczny. Ponadto roślina ta jest doskonałą paszą stosowaną przez środowiska łowieckie i rolników, a przede wszystkim jest doskonałym, smacznym i zdrowym warzywem. Szczegóły poniżej.
Bulwy topinambura stanowią surowiec wyjściowy do produkcji inuliny, mączki będącej z kolei podstawowym surowcem do wyrobu prebiotyków, preparatów wspomagających walkę z cukrzycą, czy odchudzanie. Mączka stanowi też bardzo dobry dodatek do żywności w przemyśle spożywczym. Stosuje się ją do produkcji ciast i cukierków, w produkcji pieczywa i makaronów. Stanowi też dodatek do artykułów mlekopochodnych takich jak jogurty. Przemysł wędliniarski stosuje mączkę z karczocha jerozolimskiego jako dodatek do kiełbas. Bezpośrednio z bulw tego słonecznika wytłacza się sok wprowadzany do obrotu, do bezpośredniego spożycia, jako środek wspomagający odchudzanie i uzupełniający dietę. Sok ten stanowi też jeden ze składników do produkcji soków wielowarzywnych, czy warzywnoowocowych. W branży gastronomicznej bulwy karczocha jerozolimskiego, ze względu na swą delikatność i specyficzny smak, serwowane są pod wieloma postaciami w najwykwintniejszych restauracjach i to bynajmniej nie po najniższych cenach. W przemyśle gorzelnianym części podziemne tej rośliny są doskonałym surowcem do produkcji likieru czy wina, a przede wszystkim wysokoprocentowego alkoholu technicznego. Część nadziemna stanowi doskonałe paliwo. Jest przetwarzana na wysokokaloryczny brykiet, lub bezpośrednio spalana w specjalnych do tego celu kotłowniach. Innym sposobem pozyskiwania energii z topinambura jest produkcja biogazu z zielonej masy roślin. Ponadto słonecznik bulwiasty, zarówno jego część nadziemna jak i podziemna, stanowi bardzo dobrą paszę dla zwierząt gospodarskich. Z części nadziemnej produkuje się też karmę dla drobnych zwierząt domowych. Ze względu na swą bardzo dużą odporność na mrozy bulwy chętnie wykorzystywane są przez koła łowieckie stanowiąc przysmak dzikiej zwierzyny. Poletka zaporowe ze słonecznikiem bulwiastym zakładane przy lasach chronią bardzo skutecznie rolnicze pola uprawne przed szkodami, jakie wyrządzają często dzikie zwierzęta.
Ta, na pierwszy rzut oka niepozorna roślina, została doceniona przez ludzi wiele lat temu, a w miarę upływu czasu jej zastosowanie jest coraz szersze nie tylko w indywidualnych gospodarstwach domowych, ale przede wszystkim na skalę gospodarczą w wielu gałęziach przemysłu na świecie. W Polsce niedoceniana, powoli zaczyna zdobywać coraz większe grono zainteresowanych jej niezwykłymi właściwościami.
Słonecznik bulwiasty jest nieocenionym sprzymierzeńcem w odchudzaniu. Wywiera korzystny wpływ na przemianę węglowodanową i lipidową, wspomaga proces odchudzania organizmu, zmniejszając dzięki błonnikowi wchłanianie tłuszczów i cukrów z jelit. Przyspiesza proces trawienia zapobiegając zaparciom, wzmacnia system immunologiczny. Wskazania do zażywania to przede wszystkim: poprawa przemiany materii, profilaktyka i pomoc w leczeniu cukrzycy, profilaktyka chorób serca i naczyń, przy zwiększonym obciążeniu fizycznym i psychicznym (stany przewlekłego zmęczenia), w celu utrzymania właściwej mikroflory jelit. Składniki topinambura działają wzmacniająco na układ odpornościowy. Zawarta w bulwach inulina zostaje przekształcona w organizmie we fruktozę. Ta z kolei nie potrzebuje insuliny do wprowadzania jej do komórek, przez co eliminuje stany wyzwalane przez nadmiar insuliny a prowadzące do uczucia głodu.
Bulwy nie zawierają tłuszczu ani cholesterolu i mają zaledwie 3 proc. węglowodanów. Produkt na bazie topinambura jest stosowana jako błonnik pokarmowy w preparatach wysokobłonnikowych wspomagających odchudzanie. Szczegółowe działanie słonecznika bulwiastego na organizm ludzki jest przedstawione w artykule „Wszechstronny topinambur” autor mgr Oleg Brudzenia. Przepisy na potrawy z topinambura znajdziesz w dziale dla kuchni.
Opinia internauty
Na forum strony www.dieta.pl Pani Kasia Cz. napisała:
Hehe, INULINA to rozpuszczalny błonnik pokarmowy, obficie występujący w niektórych roślinach (w bulwach słonecznika amerykańskiego o nazwie Topinambur, korzeniu cykorii, itp.). Inulina i towarzyszące jej oligofruktozany nie są trawione w jelicie cienkim człowieka, ponieważ brak nam odpowiednich enzymów trawiennych, jakie mają np. niektóre zwierzęta trawożerne. Dlatego też inulina i oligofruktozany „rozcieńczają” pokarm zmniejszając wydatnie jego kaloryczność. Błonnik ten, zwany też włóknikiem - pod wpływem bakterii jelitowych i fermentacji mikrobiologicznej ulega częściowemu rozkładowi do innego rodzaju „niestrawnych” składników. Mówimy „niestrawnych” składników, gdyż jeden gram sfermentowanej inuliny posiada śladową wartość energetyczną, co jest wspaniałą informacją dla odchudzających się. Sfermentowana inulina staje się doskonałą pożywką dla rozwoju deficytowej, prozdrowotnej – tzw. kwaszącej mikroflory bakteryjnej. Mikroflora ta zasiedlając jelito grube zapobiega procesom gnilnym i ich negatywnym skutkom – zapaleniom jelita grubego i polipom. Charakterystyczny dla współczesnego człowieka nadmiar wysokokalorycznego i wysoko przetworzonego jedzenia oraz siedzący tryb życia doprowadziły do tego, że coraz częściej cierpimy na otyłość, cukrzycę, choroby krążenia, zaparcia i zagrożenie jelita grubego polipami. Dzięki rozpuszczalnemu włóknikowi – inulinie możemy zapobiec tym zagrożeniom zdrowia. W licznie prowadzonych badaniach na temat roli trawiennej inuliny wykazano że jej obecność zwalnia tempo trawienia i wchłaniania pokarmów, co obniża poczucie głodu. Dzieje się tak, gdyż błonnik dzięki zdolnościom wiązania wody wywołuje wzrost lepkości treści pokarmowej. Ta wyższa lepkość opóźnia opróżnienie żołądka i zwalnia szybkość trawienia i wchłaniania pokarmów. Charakterystycznym efektem jest wolniejsze zanikanie tłuszczów z jelita cienkiego i ich ograniczone wchłanianie. Zmniejsza to kaloryczność pokarmów, jak też zagrożenie wysokim poziomem lipidów i cholesterolu we krwi. A co szczególnie cenne - nadtrawiony włóknik, poprzez swą zdolność wiązania dużych ilości wody i pęcznienia pod jej wpływem – wypełnia jelita tak, jakby był obfitym, wysokokalorycznym posiłkiem. Powstaje dzięki temu poczucie sytości, które jest rejestrowane przez ośrodek głodu i sytości w mózgu. Ten fałszywy sygnał pozwala eliminować największego wroga odchudzających się – wilczy głód powodowany niskokaloryczną dietą niezbędną dla skutecznego pozbycia się nadwagi. O tym, że inulina redukuje wartość energetyczną pożywienia i działa prozdrowotnie jest coraz głośniej w świecie. Stosuje się ją powszechnie do wzbogacania pożywienia lub do zastępowania cukru i tłuszczu. Dodatek tego błonnika służy np. obniżeniu zawartości tłuszczów i kalorii w margarynach, czekoladach, lodach, itp. Jej własności dietetyczne zauważają coraz częściej leczący otyłość lekarze i ich pacjenci, gdyż dzięki śladowej kaloryczności inulina jest idealna do wspomagania odchudzania.
Słonecznik bulwiasty to doskonały surowiec do produkcji wyrafinowanych alkoholi. Jest wydajniejszy od ziemniaka. Doskonałe likiery i wina na bazie topinambura można nabyć w krajach Europy Zachodniej, a w krajach obu Ameryk produkuje się z tej rośliny alkohol na skalę przemysłową.
DLA ZIEMI
Topinambur jako ekologiczne źródło odnawialnej energii? Zdrowy dla środowiska dodatek do paliw? Ochrona dla lasów i upraw rolniczych? Prosty sposób na zapobieganie degradacji gleby i jej rekultywacji? Smaczne urozmaicenie dla osób nie jedzących mięsa i nie tylko? Tak i to nie wszystko co potrafi ta niezwykła roślina.
Topinambur doskonale nadaje się do rekultywacji terenów zdegradowanych. Jest rośliną wieloletnią – raz posadzona plonuje przez wiele lat. Dobrze wykorzystuje zasoby wody poziomej. Ze względu na silny system korzeniowy i szybkie zacienianie gleby może być uprawiana na zwałowiskach kopalni odkrywkowych, osadników ścieków przemysłowych i komunalnych, wysypiskach śmieci, czy jako zabezpieczenie przed zachwaszczeniem zakrzaczeniem i degradacją gleby. Jest odnawialnym źródłem energii, o czym przeczytasz w dziale dla domu. Z części nadziemnej produkuje się wysokokaloryczne brykiety, lub zbiera się zieloną masę w celu przetworzenia na biogaz. Bulwy nadają się doskonale do produkcji wysokoprocentowego etanolu mogącego stanowić dodatek do paliw, zmniejszając wydatnie emisję szkodliwych substancji do środowiska. Cała roślina, zarówno jej część nadziemna i podziemna, pod różnymi postaciami, może stanowić wysokoenergetyczne ekopaliwo przyczyniając się do ochrony naszego środowiska naturalnego. Ze względu na swe własności słonecznik bulwiasty może stanowić surowiec do produkcji papieru chroniąc w ten sposób lasy. Ponadto topinambur sadzony jest wokół lasów chroniąc pola uprawne przed szkodliwą ingerencją dzikiej zwierzyny. Dla osób nie jedzących mięsa może stanowić ważny element, a nawet podstawę ich diety. Po interesujące przepisy kulinarne odsyłam do działu dla kuchni.
DLA ZWIERZĄT
Czy zwierzęta to lubią? Uwielbiają!
Słonecznik bulwiasty, ze względu na zawarte składniki pokarmowe stanowi doskonałą paszę. Jest przysmakiem dzikiej zwierzyny a także drobnych zwierząt domowych, takich jak np. świnka morska. Ze względy na dużą odporność na mrozy, nawet do -50oC, chętnie wykorzystywany jest przez koła łowiecki. Na skraju lasów sadzi się topinamburowe poletka zaporowe jako żerowiska dla zwierzyny, chroniąc w ten sposób pola uprawne przed niszczycielskim działaniem np. dzików. Liście i łodygi topinambura stanowią karmę dla zwierząt gospodarskich, nadają się także na kiszonki. Słonecznik bulwiasty jest surowcem do produkcji pasz w postaci suszu lub granulatów. Bulwy Mogą być wykorzystane w żywieniu zwierząt bez konieczności parowania, jak to ma miejsce przy skarmianiu ziemniaków. Dużą zaletą tej rośliny są niskie wymagania glebowe i stosunkowo wysokie plonowanie - można ją uprawiać na paszę na terenach odłogowanych. Ponadto Topinambur raz zasadzony plonuje przez wiele lat.
DLA OGRÓDKA
Jaki klimat sprzyja topinamburowi? Jakie gleby nadają się pod jego uprawę? Jaki pożytek będziemy mieli z zasadzenia kilku wolno rosnących krzaczków tej niezwykle praktycznej rośliny w naszym ogródku? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz poniżej.
Pod uprawę topinambura nadają się wszystkie gleby. Słonecznik bulwiasty należy do roślin wieloletnich z rodziny astrowatych, z kwiatami podobnymi do słonecznika. Ostatni pożytek pyłku i nektaru dla pszczół. Pomaga w zwalczaniu warrozy. W klimacie umiarkowanym owoce nie dojrzewają, natomiast na podziemnych pędach roślina wytwarza liczne, zimotrwałe, bulwy, które są najbardziej praktyczną jej częścią. Nie można jednak zapomnieć o walorach estetycznych topinambura. Osiągając wysokość do 3 metrów doskonale może zastępować żywopłoty sadzone przy ogrodzeniach. Bylina ta bardzo ładnie prezentuje się też sadzona w kępach. Jego bujny wzrost szybko może zasłonić miejsca mniej atrakcyjne na działce, lub dać zbawienny cień w skwarne dni i osłonić przed wiatrem. Żółte kwiaty stanowią ciekawą dekorację, a cięte atrakcyjnie ozdobią wnętrze każdego mieszkania. Ze względu na dużą odporność na czynniki chorobotwórcze, oraz niewielkie wymagania glebowe karczoch jerozolimski jest bardzo prosty w uprawie. Wyhodowane bulwy nadają się do przyrządzania interesujących i smacznych potraw – przepisy kulinarne znajdziesz w dziale dla kuchni. Napar z kwiatów i liści, czy sok z bulw ma też duże znaczenie w leczeniu chorób przewodu pokarmowego, nie wspominając o zaletach w diecie dla diabetyków. Więcej szczegółów na temat wykorzystania słonecznika bulwiastego w innych działach.
Uprawa w ogródku
Bulwy topinambura sadzimy wczesną wiosną, lub jesienią w rozstawie 60 na 30 cm, na głębokości ok. 5 cm – 10 cm. W naszym klimacie jest on odporny praktycznie na wszelkie choroby, i jest rośliną na tyle silną, że doskonale radzi sobie z ewentualnymi sąsiadującymi chwastami, dlatego nie wymaga specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Wykopane jesienią, lub wiosną bulwy należy jak najszybciej ponownie posadzić do ziemi lub zużyć ze względu na fakt, że poza glebą stosunkowo trudno się przechowują. Posadzony dobrze rośnie ponad 10 lat w jednym miejscu.