-
-
- Synagoga im. Zalmana i Rywki Małżonków Nożyków to jedyna czynna przedwojenna warszawska synagoga, która przetrwała II wojnę światową. Znajduje się ona przy ulicy Twardej. Jest główną synagogą Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie oraz synagogą, w której urzęduje Naczelny Rabin Polski Michael Joseph Schudrich (ur. w 1955 roku). Koncepcja budowy nowej ortodoksyjnej synagogi narodziła się w 1892 roku. Wówczas to, warszawski kupiec galanteryjny Zalman Nożyk (1846-1903), zakupił od Jana Teodora Engelberta Zembrzuskiego (1840-?) pustą parcelę przy ulicy Twardej. Wybór miejsca z pewnością nie był przypadkowy. Zalman Nożyk już od lat mieszkał we własnej kamienicy, stojącej na rogu Próżnej i Placu Grzybowskiego. Nożyk zamówił projekt synagogi u znanego warszawskiego architekta Karola Kozłowskiego (1847-1902), autora wznoszonej w tym samym czasie Filharmonii Warszawskiej na zamówienie m.in. Leopolda Juliana Kronnenberga (1849-1937), Ludwika Grossmana (1835-1915) i Aleksandra Rajchmana (1855-1904). Wiosną 1898 roku oficjalnie rozpoczęto budowę synagogi, którą w całości sfinansowało małżeństwo Nożyków. Uroczyste otwarcie odbyło się 12 maja 1902 roku w święto Lag ba-Omer (w roku 5662 według kalendarza żydowskiego).
-
