• Warszawa
  • Ulica Chłodna i kościół parafialny p.w. św. Karola Boromeusza. Ulica Chłodna powstała, jako droga narolna wiodąca z Placu Mirowskiego do wsi Wola. Po roku 1713 została włączona w skład zaprojektowanej przez Matthäusa Daniela Pöppelmanna (1662-1737) Osi Saskiej. Otoczenie początkowego odcinka ulicy stanowiły Koszary Gwardii Konnej Koronnej, zwane od nazwiska pierwszego dowódcy, Szkota Wilhelma Miera (1680-1758) Mirowskimi. Od jego nazwiska pochodzi też nazwa całej ówczesnej dzielnicy. Bardzo intensywny rozwój ulicy nastąpił po roku 1815 i utworzeniu Królestwa Kongresowego. W latach 1816-18 wybudowano klasycystyczne pawilony Rogatek Wolskich projektu Jakuba Kubickiego (1758-1833). Około roku 1820 na trójkątnym placyku w widłach ul. Elektoralnej i Chłodnej utworzono plac targowy, nazywany Placem Pod Lwem od lwa widniejącego w herbie Łada, należącym do Walickich, którzy byli właścicielami okolicznych dóbr zwanych Walicowem. Powstało wówczas szereg kamienic i zamykający perspektywę ulicy kościół p.w. św. Karola Boromeusza. Wśród twórców kamienic wznoszonych przy Chłodnej w tamtym okresie odnajdujemy nazwiska takich sław, jak Henryk Marconi (1792-1863), Adam Idzikowski (1842-1907), Alfons Ferdynand Kropiwnicki (1803-1881) czy Stefan Baliński (1794-1872). Istotną rolę odgrywał też przemysł; przy ulicy działało wiele zakładów przemysłowych. W latach 1899-1902 wzniesiono Hale Mirowskie, które odcięły Chłodną od wschodniej części Osi Saskiej. Silniejsze piętno odcisnął w zabudowie ulicy okres wczesnego modernizmu. W okresie 1910-1914 powstało kilka solidnych kamienic, które przetrwały ostatnią wojnę. W początkach XX wieku Chłodna stała się traktem spacerowym dla okolicznej ludności, od roku 1908 kursowały tędy tramwaje elektryczne. Rok 1939 nie przyniósł wielkich zniszczeń zabudowy. Od roku 1940 ulica znalazła się w obrębie getta, ale jej znaczenie komunikacyjne sprawiło, że jezdnię wyłączono z obszaru getta, przerzucając nad ulicą drewniany most w okolicy ul. Żelaznej. W roku 1942 w związku z likwidacją "małego getta" most rozebrano, przy okazji pod pretekstem poszerzenia ulicy Niemcy rozebrali pawilony Rogatek Wolskich. Na początku Powstania Warszawskiego ulica była osią głównego niemieckiego natarcia na miasto, które miało na celu oczyszczenie głównej arterii. Choć powstańcy osiągnęli początkowo sukcesy, to niemieckie natarcia 6 i 7 sierpnia doprowadziły do ich wyparcia. Ogromna liczba mieszkańców została wtedy wymordowana w okolicy Hal Mirowskich, zaś zabudowa Chłodnej spalona. W roku 1946 rozebrano większość wypalonych budynków. W okresie powojennym Chłodna utraciła swe znaczenie komunikacyjne na rzecz przeprowadzonej ul. Karola Świerczewskiego (obecnie jest to Aleja "Solidarności"). Ulica do dziś zachowała po części bruk oraz relikty torowiska linii tramwajowej. W latach 2010-2011 przeprowadzono generalny remont ulicy na widocznym na zdjęciu odcinku od Żelaznej do Elektoralnej.
lmichorowski

lmichorowski

Leszek Michorowski
Punkty: 506765