-
-
- Pałac Staszica widziany od północnej strony ul. Świętokrzyskiej. Zanim powstał - wcześniej znajdowały się tu dwie inne budowle: na początku XVIII wieku - kaplica grobowa carów rosyjskich, przekazana pod koniec XVII wieku dominikanom obserwantom pod kościół. Ich kościół i klasztor istniały do 1818 roku, po czym zostały wykupione przez księdza Stanisława Wawrzyńca Staszica (1755-1826). Postanowił on wznieść tutaj siedzibę Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Budynek według projektu Antonio Corazziego (1792-1877) powstał w latach 1820-1823 i reprezentował styl klasycystyczny. 11 maja 1830 Julian Ursyn Niemcewicz (1757-1841) odsłonił przed pałacem pomnik Mikołaja Kopernika (1473-1543) dłuta Bertela Thorvaldsena (1770-1844). Po powstaniu listopadowym Towarzystwo Przyjaciół Nauk rozwiązano, a budynek przeznaczono na Dyrekcję Loterii, która mieściła się tutaj do 1862 roku. W latach 1857-1862 mieściła się tutaj również Akademia Medyko-Chirurgiczna. W latach 1892-1893, nawiązując do dawnej kaplicy carów Włodzimierz Aleksandrowicz Pokrowski (1871-1931) dokonał przebudowy gmachu w stylu rusko-bizantyjskim. Umieszczono tu rosyjskie gimnazjum męskie i cerkiew św. Tatiany Rzymianki. Po odzyskaniu niepodległości postanowiono przywrócić budynkowi formę corazziańską, dokonał tego architekt Marian Lalewicz (1876-1944). Wówczas stał się on siedzibą Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, ale mieścił też siedziby Kasy Mianowskiego, Państwowego Instytutu Meteorologicznego, Instytutu Francuskiego i Muzeum Archeologicznego. Uszkodzony podczas kampanii wrześniowej gmach, został zrównany z ziemią w po Powstaniu Warszawskim w 1944 roku. Odbudowany został w latach 1946-1950 wg projektu Piotra Biegańskiego (1905-1986) z pełnym przywrócenie oryginalnej formy. Po wojnie umieszczono tutaj najpierw Towarzystwo Naukowe Warszawskie, a potem Polską Akademię Nauk, której siedzibą pałac jest po dziś dzień.
-
