-
-
- Pomnik Mikołaja Kopernika (1473-1543) i Pałac Staszica. W pobliżu miejsca dzisiejszego pałacu król Polski Zygmunt III Waza (1566-1632) zbudował mauzoleum - prawosławną kaplicę grobową nazywaną Kaplicą Moskiewską, gdzie w 1620 roku pochowano zmarłego w polskiej niewoli cara Wasyla IV Szujskiego (1552-1612) i jego brata Dymitra (ok. 1560-1612). Król Jan II Kazimierz Waza (1609-1672) w roku 1668 oddał tę kaplicę dominikanom obserwantom, którzy posiadali ją do1808 roku. Mury zrujnowanego klasztoru nabył w 1818 roku ksiądz Stanisław Wawrzyniec Staszic (1755-1826). Pałac został zbudowany w latach 1820-1823 w stylu klasycystycznym według projektu Antonio Corazziego (1792-1877) dla Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Po rozwiązaniu Towarzystwa w 1830 roku, w gmachu mieściła się do 1862 roku Dyrekcja Loterii. W latach 1857-1862 mieściła się tu Akademia Medyko-Chirurgiczna. Później w murach pałacu zostało umieszczone gimnazjum męskie zwane ruskim. Pałac został przebudowany w latach 1892-1893 przez architekta rosyjskiego Włodzimierza Aleksandrowicza Pokrowskiego (1871-1931) w stylu bizantyjsko-ruskim. W latach 1924-1926 przywrócono pałacowi klasycystyczny wygląd według projektu Mariana Lalewicza (1876-1944). Pałac w okresie międzywojennym był drugą siedzibą Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Kasy Mianowskiego, Państwowego Instytutu Meteorologicznego, Instytutu Francuskiego i Muzeum Archeologicznego, jak również biblioteki Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Uszkodzony w 1939 roku, zniszczony w roku 1944, został odbudowany w latach 1946-1950 pod kierunkiem Piotra Biegańskiego (1905-1986). Został przekazany do dyspozycji Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a później - po jego likwidacji - Polskiej Akademii Nauk. Obecnie Pałac stanowi siedzibę kilku instytutów i Wydziału Akademii oraz archiwum, a od 1981 roku - również reaktywowanego Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
-
