• 6

Brama Krakowska - Lublin.

Podróż: Gdzieś Tam w Polsce cz. II ...
Miejsce: Lublin, Lubelskie , Polska, Europa

• 
• W murach miejskich Lublina znajdowały się, oprócz baszt i furt tylko dwie bramy. Jedną z nich jest Brama Krakowska, niewątpliwie symbol historycznego Lublina. Powstała około połowy XIV wieku wraz z otaczającymi Lublin murami obronnymi po groźnym najeździe Tatarów na Lublin w 1341 roku. Bramy: Krakowska i Grodzka znajdowały się na starym szlaku handlowym z Krakowa na Litwę i Ruś. W starych księgach miejskich Brama Krakowska nazywana jest zawsze Bramą Wyższą, w odróżnieniu od Bramy Grodzkiej znajdującej się w niżej położonej części miasta. Początkowo bramę tworzyła część dolna , a zakończona była krenelażem ze spiczastym wysokim dachem. Do miasta prowadził most zwodzony ponad głęboką fosą (zasypaną w XVII wieku) oraz brona - czyli żelazna krata w bramie.
  
  
  
  W XV wieku po raz pierwszy zaszły pierwsze zmiany w jej wyglądzie - miało miejsce jej znaczne podwyższeni oraz urozmaicenie ceglanych murów układem zendrówek w ukośne pasy. Pożary z 1515 i 1575 roku spowodowały konieczność odbudowy Bramy. Przybyła prawdopodobnie w XVI wieku ośmioboczna część górna, miedziany hełm nakrywający wieżę. oraz przedbramie dla wzmocnienia obronności bramy. Wiadome jest, że w XVI wieku Brama posiadała ganki dla trębaczy i muzyków, którzy "dla przyjemności mieszkańców wygrywali piękne pieśni na swych instrumentach" i zegar miejski. Plac przed Bramą stał się głównym ośrodkiem handlowym miasta. W XVII wieku Brama Krakowska zaczynała tracić na swej ważności - jej oraz całego kompleksu murów miejskich zły stan techniczny spowodował, że w 1656 roku Lublin nawet nie bronił się przed Kozakami. W późniejszych latach była raczej wykorzystywana do celów mieszkalnych - dla trębacza, wrotnego oraz dla dyrektora zegara miejskiego.
  
  
  
  Zegar na wieży Bramy Krakowskiej ma już ponad czterowiekową historię, a pierwszy chronometr pojawił się w tym miejscu w połowie XVI wieku. W dokumentach z XVII wieku zachowały się relacje, że miał ogromną tarczę godzinową od strony miasta. Nie wiadomo jednak, czy już wówczas znajdowała się także tarcza od strony Starego Miasta. Z przekazów historycznych wiadomo na pewno, że zegar po tej stronie wieży był w wieku XIX.
  
  
  
  Obecne zegary mają tarcze godzinowe pochodzące z XIX wieku, a mechanizmy wewnątrz są z XX wieku. Na początku swojej historii był to zegar mechaniczny, później elektryczny, a następnie elektroniczny. Zmniejszała się też wielkość mechanizmu: od gabarytów szafki bieliźniarki, przez rozmiar odpowiadający apteczce, do obecnego, który jest nie większy od dłoni