• 4

Zamek Płocki - mury i wieża szlachecka.

Podróż: Gdzieś Tam w Polsce cz. II ...
Miejsce: Płock, Mazowieckie , Polska, Europa

• 
• Zamek książąt mazowieckich w Płocku – gotycka budowla wzniesiona przez Kazimierza Wielkiego, siedziba książąt mazowieckich do końca XV wieku.
  
  
  
  Badania archeologiczne na Wzgórzu Tumskim w Płocku potwierdzają obecność osadnictwa z X wieku. Za lokalizacją grodu w tym miejscu przemawiało dogodne usytuowanie na skrzyżowaniu szlaków handlowych, również ukształtowanie i znaczne wypiętrzenie skarpy wiślanej (ponad 40 m nad lustro wody). Początkowo gród miał umocnienia drewniano-ziemne, a wewnątrz niewielki "gródek" książęcy. Rozwój grodu miał miejsce za panowania Władysława Hermana, gdy powstała na jego terenie romańska katedra.
  
  
  
  W II poł. XIII wieku Bolesław II mazowiecki zbudował na terenie grodu obronną wieżę-donżon. W jego pobliżu w XIV wieku król Kazimierz Wielki wzniósł gotycki zamek. Jego ważniejsza część – reprezentacyjna – nosiła nazwę castrum. Całość otoczona była charakterystyczną podwójną linią murów obronnych. Zewnętrzny, będący wzmocnieniem kurtyny, dostosowany był kształtem do nieregularnego wzgórza; wewnętrzny zwieńczony blankami, wyższy o kilka metrów łączył dwie, zachowane do dziś, wieże (Szlachecką i Zegarową). Dom mieszkalny władcy przylegał do muru. Do zamku można było się dostać dwiema bramami: pierwszą, południowo-zachodnią (przy skarpie wiślanej), sąsiadującą z małym budynkiem bramnym, prowadzącą na drewniany most, który łączył zamek z obwodem murów miejskich lub drugą, północno-zachodnią, wychodzącą na miejską bramę Grodzką. Wieża Szlachecka wzniesiona około 1353 (nazywana początkowo Wysoką) została obniżona w 1796, wieża Zegarowa pełniąca od końca XV wieku rolę dzwonnicy katedralnej, była przebudowywana w połowie XVI wieku, a barokowy hełm otrzymała w latach 1723–1735.
  
  
  
  Zamek był rezydencją książąt mazowieckich do końca XV wieku. W 1532 w wyniku obsunięcia się skarpy wiślanej uległ częściowemu zniszczeniu, po przebudowie rezydencję władców przeniesiono na południowy skraj założenia, a opuszczoną część otrzymało w 1538 opactwo benedyktynów (z nadania Zygmunta Starego). Powstały w tym miejscu barokowy zespół budynków całkowicie zmienił wygląd zamku.
  
  
  
  Odkopane relikty dawnej siedziby Władysława Hermana i jego potomków oraz dwie ocalałe wieże gotyckiego zamku Kazimierza Wielkiego są wpisane do rejestru zabytków wraz z budynkami dawnego opactwa benedyktyńskiego.