• 4

Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP.

Podróż: Gdzieś Tam w Polsce cz. II ...
Miejsce: Płock, Mazowieckie , Polska, Europa

• 
• Katedra renesansowa
  
  
  
  W 1530 groźny pożar spowodował zawalenie się lewej nawy kościoła wraz ze sklepieniem, oraz stropu prezbiterium. W 1531 bp Andrzej Krzycki postanowił wznieść nową świątynię. W latach 1531-1534 zbudowano od fundamentów trójnawową orientowaną bazylikę katedralną o nowym obliczu renesansowym z kopułą. Do budowy ścian użyto częściowo granitowych ciosów pochodzących z romańskiej katedry. Prace wykończeniowe trwały jeszcze potem przez kilkanaście lat. Dokonano również koniecznych napraw i uzupełnień. Zachowano dawną strukturę przestrzenną bazyliki z transeptem, ale uzupełniono ją nowymi elementami i formami włoskiego odrodzenia. Nie wzniesiono przewidzianej w umowie wieży-dzwonnicy. Autorami byli włoscy budowniczowie pracujący przedtem dla króla Zygmunta na Wawelu – Bernardino Zanobi de Gianotis, Giovanni Cini ze Sieny i Filip z Fiesole.
  
  
  
  Tymczasem nim zakończono te zasadnicze prace architektoniczne, niespodziewanie ukazały się nowe pęknięcia w sklepieniach. Częste zmiany na urzędzie biskupa płockiego powodowały, iż żaden z następców bp. Krzyckiego nie zdołał w pełni poświęcić się dalszemu remontowi. Uczynił to dopiero bp Andrzej Noskowski. Za jego rządów dokonano koniecznych napraw i uzupełnień, oraz doprowadzono do końca zasadniczą budowę płockiej świątyni renesansowej. Rozbudowano znacznie prezbiterium oraz dostawiono dwie zachodnie wieże z przedsionkiem i emporą muzyczną między nimi. Pracami kierował Jan Baptysta z Wenecji.
  
  
  
  Czarną plamą w renesansowej przebudowie katedry jest zatracenie wszystkich przedrenesansowych grobowców i epitafiów.
  
  
  
  Katedra klasycystyczna
  
  
  
  Dzięki bp. Michałowi Jerzemu Poniatowskiemu w latach 1784-1787 dokonano kolejnej przebudowy katedry. Najbardziej zagrożoną runięciem fasadę obudowano, zgodnie z założeniami klasycyzmu, grubymi murami, przyozdobionymi ciężką attyką z gzymsami, wspartą sześcioma jońskimi kolumnami. Taki wygląd fasady raził ówczesnych krytyków swym niezharmonizowaniem z pozostałą częścią kościoła. W tym samym czasie dokonano gruntownej renowacji będącej w złym stanie technicznym katedry i wykończono dwie nowe kaplice w świątyni – Najświętszego Sakramentu i św. Zygmunta.
  
  
  
  Dzwony
  
  
  
  Pojawiły się w wieżach katedry w XV w. Ufundował je biskup płocki Kazimierz. Ze względu na pogarszający się stan techniczny wież, w 1492 dzwony przeniesiono do Baszty Wysokiej zamku płockiego. W XVIII w. było już sześć dzwonów o imionach: św. Zygmunt, Niedzielnik, Biskup Jakub, Św. Jan, Za konających, oraz nieużyteczny dzwon bez serca. W czasie I wojny światowej Niemcy dzwony zarekwirowali i przetopili. Po wojnie zostały odtworzone i w 1922 poświęcono pięć nowych dzwonów św. Zygmunt, św. Wojciech, św. Stanisław Kostka, Maryja i św. Antoni. Wszystkie one zostały zrabowane w 1941. Po zakończeniu okupacji w 1948 zamówiono nowy dzwon św. Stanisław Szczepanowski Męczennik.
  
  
  
  Z inicjatywy biskupa płockiego Zygmunta Kamińskiego w 1995 wykonano i zamontowano trzy nowe dzwony: św. Jakub Apostoł, św. Stanisław Kostka i bł. Siostra Faustyna. Są one napędzane elektrycznie i sterowane elektronicznie.