Kościół.

Podróż: Gdzieś Tam, w Polsce cz. I ...
Miejsce: Krasnystaw, Lubelskie , Polska, Europa

Wiadomo, że parafia istniała już w II poł. XIV w. Uposażenie jej zwiększył w 1419 r. Władysław Jagiełło, m. in. w folwark Zadworze, pole nad rzeką Kawenką. W duszpasterstwie pracowało 2 księży. Rozwój życia religijnego nasilił się w XV w. W 1490 r. bp chełmski Maciej z Łomży przeniósł tutaj katedrę ze spalonego Chełma, obsługowało ją - równocześnie z k-łem 12 wikariuszy. Teren parafii obejmował m. in. Surhów, Orłów Murowany, Stężycę, Krupe.

Krasnystaw od 1490 r. do pocz. XIX w. był siedzibą łacińskich biskupów chełmskich, przez pewien okres, w czasie organizowania diec. lubelskiej - także lubelskich. Był również siedzibą dziekana.

W mieście funkcjonowały 2 świątynie ( oprócz k-ła ): latach 1394-1434 z inicjatywy Władysława Jagiełły wybud. kosciół pw. Trójcy Św. i klasztor dla augustianów. W latach 1821-24 władze carskie zamieniły klasztor na szpital, później na koszary.

Na cmentarzu grzebalnym stał drewniany kościół pw. Przemienienia Pańskiego. W I poł. XVII w. sprowadzono tu bonifratrów. Posiadali oni kościół pw. Św. Krzyża, klasztor i szpital ( zabudowania zniszczono na pocz. XIX w.)

Na prawym brzegu Wieprza, przy dawnym moście, mieścił się kościół pw. Św. Ducha, wraz ze szpitalem, fundowany w 1465 r., rozebrany po 1803. Istniał także w Krasnymstawie kościół unicki, który przetrwał do 1810 r., kiedy to został rozebrany. Działali tu też jezuici, sprowadzeni przez bpa chełmskiego Stanisława Święcicikiego w 1685 r. Początkowo osadzeni przy kaplicy św. Anny w pobliżu k-ła katedralnego, w 1695 r. przystąpili do budowy własnego k-ła ( obecny parafialny ) z funduszy Krystyny Potockiej z Lubomirskich. Razem ze świątynią wybud. kolegium, otwarte w 1720 r. Pracowali tu do kasaty w 1773 r.

W Krasnymstawie istniało też w latach 1719-1809 semianrium ( budynek przekształcony później na plebanię). Biblioteki funkcjonowały przy kolegium jezuickim - do dziś zachowało się część zbiorów z XVII-XVIII w.

- przy klaszrotze augustianów i przy semianarium duchownym.

Działały: szkoła par., szpital par. zorganizowany już w latach 70-tych XV w. przy k-le Św. Ducha, drugi przy k-le bonifratrów oraz szpital św. Łazarza w budynku murowanym.

Przy par. i kościołach klasztornych działały bractwa: szkaplerzne, różańcowe, agonizantów. Pracują także od 1927 r. Siostry Służebniczki Starowiejskie: w parafii oraz w Zakładzie dla Dzieci w Tuligłowach.

Archiwum par. częściowo spłonęło w 1920 r. Zachowały się m. in. akta metrykalne od końca XVIII w., inwentarze z okresu międzywojennego, księga wizytacji kanonicznych oraz częścowo księgozbiór dawnej biblioteki jezuickiej, ok. 250 tomów.