-
-
- Grób Michała Żymierskiego, ps. "Rola" (1890-1989), dowódcy Armii Ludowej, Naczelnego Dowódcy WP i ministra obrony narodowej, marszałka Polski. Jego właściwe nazwisko to Michał Łyżwiński. Zaczął posługiwać się nazwiskiem Żymirski w 1913 roku, gdy jego brat zamordował kierownika księgarni Gebethner i Wolff. Po protestach rodziny Żymirskich zmodyfikował nazwisko na "Żymierski". W 1908 roku zdał maturę i rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od roku 1909 działał w ruchu niepodległościowym. Należał do organizacji Zarzewie, a później wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich. W latach 1911-1912 służył w c-k Armii, gdzie ukończył szkołę oficerów rezerwy. Podczas I wojny światowej służył w I Brygadzie Legionów. Po kryzysie przysięgowym, w stopniu podpułkownika został dowódcą 2 pułku piechoty II Brygady Legionów Polskich w Polskim Korpusie Posiłkowym. W lutym 1918 roku po traktacie brzeskim był inicjatorem buntu II Brygady Legionów i przebicia się jej przez front pod Rarańczą na Ukrainie, następnie przekazując dowództwo tej formacji gen. Józefowi Hallerowi (1873-1960). Po przejściu frontu został szefem sztabu II Korpusu Polskiego w Rosji. Po rozbrojeniu Korpusu przez Niemców po bitwie pod Kaniowem, służył na stanowiskach dowódczych w POW. Od stycznia 1919 roku służył w Wojsku Polskim. Był kierownikiem ekspozytury Naczelnego Dowództwa ds. powstania śląskiego z zadaniem kierowania akcją powstańczą na terenie Górnego Śląska. W latach 1919-1920 uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W latach 1922-1923 studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Paryżu, następnie odbył staż we francuskim Sztabie Generalnym. W roku 1924 został mianowany generałem brygady. W czasie przewrotu majowego w 1926 roku stanął po stronie wojsk rządowych. W 1927 roku został skazany na 5 lat więzienia z degradacją do stopnia szeregowca, za nadużycia finansowe przy dostawach dla armii. Podczas pobytu w więzieniu zetknął się z komunistami. W późniejszym okresie przebywał we Francji, gdzie wstąpił do Komunistycznej Partii Polski. W 1932 roku zwerbował go do współpracy sowiecki wywiad NKWD. W roku 1938 powrócił z Francji do Polski. W czasie okupacji niemieckiej utrzymywał kontakty z komunistyczną grupą "Młot i Sierp". Od wiosny 1943 roku związany był z PPR (był członkiem niejawnym), Gwardią Ludową, a później Armią Ludową. 1 stycznia 1944 roku został mianowany naczelnym dowódcą AL. Od 21 lipca 1944 roku, jako generał broni, został Naczelnym Dowódcą Wojska Polskiego. W latach 1944-1947, jako Naczelny Dowódca WP m.in. zatwierdzał wyroki śmierci na żołnierzy AK wydawane przez sądy wojskowe. W latach 1944-1949 był ministrem obrony narodowej. Jego podwładni twierdzili, iż pełniąc tę funkcję, sprzeciwiał się sowietyzacji polskiego wojska. 3 maja 1945 roku nadano mu stopień marszałka Polski, przeciwko czemu zaprotestowała Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj. W latach 1952-1955 ponownie znalazł się w więzieniu, w ramach czystek stalinowskich został oskarżony o współpracę z obcym wywiadem i skazany na śmierć. Został jednak zwolniony i zrehabilitowany. Nie odegrał już potem istotnej roli w wydarzeniach w kraju.
-
Komentarze
-
...
