• 4

Muzeum Powstania Warszawskiego

Podróż: Muzeum Powstania Warszawskiego
Miejsce: Warszawa, Mazowieckie , Polska, Europa

• 
• Erich von dem Bach-Zelewski (1899-1972) - SS-Obergruppenführer. W latach 1943-1944 dowódca oddziałów do walki z partyzantami w państwach okupowanych. Dowódca tzw. Korpsgruppe von dem Bach, w trakcie tłumienia Powstania Warszawskiego. Miał polskie pochodzenie. W średniowieczu w Zelewie koło Wejherowa osiadła rodzina Bach, która później pisała się Bach Żelewski, ale późniejszy wojskowy niemiecki się z niej nie wywodził. Pochodzenie od tej rodziny przypisał sobie samowolnie, żeby zatrzeć swoje słowiańskie pochodzenie. Od 1940 roku używał nazwiska von dem Bach. W czasie I wojny światowej zgłosił się na ochotnika i w wieku 17 lat, uzyskał stopień podporucznika. Po zakończeniu wojny służył we Freikorpsie i w Reichswehrze (walczył przeciwko Polakom w Powstaniach Śląskich). W roku 1930 został członkiem NSDAP, a w 1931- także SS. Następnie pełnił funkcje regionalnego dowódcy SS i gestapo w Prusach Wschodnich i na Śląsku. Po kampanii wrześniowej w 1939 roku brał udział w wysiedleniach ludności polskiej ze Śląska. Pod koniec 1939 wystąpił do Himmlera (jako Wyższy Dowódca SS i Policji we Wrocławiu) z propozycją utworzenia w Oświęcimiu obozu koncentracyjnego. W czasie kampanii rosyjskiej dowodził jednostkami Waffen-SS przydzielonymi do Armii "Środek", które zajmowały się eksterminacją ludności żydowskiej. W czerwcu 1943 roku został mianowany przez Heinricha Himmlera pełnomocnikiem do spraw zwalczania partyzantki w okupowanej Europie (Chef der Bandenkampfverbände). Podległe mu formacje dopuściły się masowych zbrodni ludobójstwa na terenach ZSRR i Polski. Po wybuchu Powstania Warszawskiego został mianowany na dowódcę oddziałów SS skierowanych do jego stłumienia. Oddziały SS i tzw. Osttruppen pod jego komendą dopuściły się zbrodni wojennych na ludności cywilnej Warszawy. W roku 1945 został aresztowany przez Amerykanów. W zamian za zeznania przeciwko swoim byłym przełożonym w trakcie procesu głównych zbrodniarzy hitlerowskich przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze, władze amerykańskie odmówiły ekstradycji von dem Bacha do Polski lub ZSRR. W 1949 opuścił areszt, a w 1951 Izba denazyfikacyjna w Monachium skazała go na 10 lat obozu pracy, jednak szybko karę zamieniono na areszt domowy. W 1961 roku został ponownie aresztowany, a w 1963 roku skazany przez sąd w Norymberdze na dożywocie za morderstwo 6 niemieckich komunistów. Za zbrodnie ludobójstwa nigdy nie odpowiedział. Zmarł w więziennym szpitalu w 1972 roku.