-
- Zamek Krzyżtopór. Wzniesiony na planie regularnego pięcioboku zamek przedstawia rzadki w Polsce typ palazzo in fortezza, tj. rezydencji łączącej wygodę mieszkańców z funkcją obronną. Jego forma przypuszczalnie czerpała inspiracje z siedziby kardynała Alessandro Farnese (1520-1589), zbudowanej w miejscowości Caprarola we Włoszech. Zamiłowania Krzysztofa Ossolińskiego (1587-1645) do symboliki i astrologii wpłynęły zapewne na układ przestrzenny budynku pałacowego, który symbolizując trwanie w czasie rodu Ossolińskich posiadał ponoć 4 baszty, 12 sal, 52 komnaty i 365 okien - analogicznie z układem pór roku, miesięcy, tygodni oraz dni w roku kalendarzowym. Główną dekorację bramy zamkowej stanowiły widoczne na zdjęciu dwie masywne płaskorzeźby, od których wywodzi się nazwa tego miejsca: symbolizujący kontrreformacyjne przekonania Ossolińskiego Krzyż oraz herb rodu Topór. Dawniej nad wjazdem wisiała również tablica z napisem: Krzyż obrona/krzyż podpora/dziadki naszego Topora - dziś po tablicy nie ma już śladu.